"Telefon, çocuğu susturmak için eline verilecek bir emzik değil"
"Telefon emzik değil. Çocuğunuzu telefonla sustururken ondan ne çaldığınızın farkında olmanız gerek" diyerek anne-babalara seslenen eğitimci ve sosyolog İpek Coşkun, Avrupa Birliği'nde WhatsApp kullanımı için yaş sınırı 16 iken Türkiye'de 13 olmasının sorgulanması gerektiğine işaret etti.
İpek Coşkun, akıllı telefonların çocukların akademik ve sosyal becerilerine olumlu olduğu kadar ve olumsuz etkilerinin de bulunduğunu vurgularken, çocuklara akıllı telefonların çok erken verilmemesini önerdi. Coşkun, sosyal medya platformlarının 13 yaş sınırı koymalarına rağmen Türkiye'de bu yaşın 16'ya çıkarılması gerektiğini belirtti.
Dijital alışkanlıklara dikkat!
Çocukların sosyal medya kullanımının ebeveynlerin alışkanlıklarıyla da ilişkili olduğunu, birçok konuda aslında anne ve babasını taklit ettiğini dile getiren Coşkun, annesinin veya babasının sürekli Instagram'da olmasının, her gün bir post koymasının, daha iyi bir fotoğraf çekmek için telefonun modelini yükseltmesinin çocuklar üzerinde olumsuz etkiler oluşturduğunu, bu davranışların ise yeni nesillere aktarıldığını kaydetti ve ekledi:
"Eğer biz (yetişkinler) telefonla yatıp kalkıyorsak, telefon olmadan uyuyamıyorsak, çocuklardan farklı bir davranış beklememiz mümkün değil" diye konuştu.
Yüz yüze iletişim önemli
Çocuklar arasında sosyal medya üzerinden oluşan iletişim gruplarının yüz yüze iletişimi engellediğini belirten Coşkun, şöyle devam etti:
"Örneğin, ortaokul öğrencilerinin Instagram üzerinden gruplar oluşturup kendi aralarında iletişim kurmaları yaygın bir durum. Çocukların iletişim kurması çok kıymetli bir şey ama eğitimciler için en kıymetli olan yüz yüze iletişimdir. Çocuğun akranıyla yüz yüze temas kurması, konuşması ve sohbet edebilmesidir. Bu tür gruplarda genellikle zorbalık veya akranlar arası çatışmalar çıkıyor. Bu yüzden, çocukların Instagram ile Snapchat gibi platformlardan mesajlaşmasının önüne geçilmesi ve izin verilmemesi gerekiyor."
Avrupa Birliğinde WhatsApp kullanımı için yaş sınırı 16 iken Türkiye'de 13 olmasının sorgulanması gerektiğine işaret eden Coşkun, sosyal medya şirketlerinin içeriklerine yaptırım uygulanabilmesi için kolektif şikayet mekanizmalarının oluşturulması gerektiğini anlattı. Ailelerin, sosyal medya içeriklerini nasıl denetleyeceklerini ve şikayet edeceklerini bilmediklerini dile getiren Coşkun, toplu şikayetlerde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK)'nın sosyal medya şirketlerine yaptırım uygulayabileceğini söyledi. Coşkun, BTK'nın sitesinden güvenli internet kullanımı konusunda yapılan uyarı ve önerilen aileler tarafından takip edilmesi tavsiyesinde bulundu.
Dijital oyunlar konusunda düzenleme ihtiyacı çok büyük
Dijital oyunlar ve sosyal medya üzerinden oynanan oyunların da çocuklar üzerinde kontrolsüz bir şekilde etkili olduğunu vurgulayan Coşkun, özellikle erkek çocuklarının yoğun bir şekilde şiddet içerikli oyunlar oynamasının büyük risk oluşturduğunu belirtti ve dijital bahis, kumar sitelerine yönelik daha proaktif çalışmalara ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Ailelerin çocuklarına daha geç yaşta akıllı telefon vermeleri gerektiğinin altını çizen Coşkun, "Telefon çocuğu susturmak için eline verilecek bir emzik değil. Çocuğunuzu bu şekilde sustururken ondan ne çaldığınızın farkında olmanız gerek" diye konuştu.