Eski SEKA fabrikası 30 milyon lira yatırımla Kocaeli Bilim Merkezi oldu

Türkiye’nin ilk kâğıt fabrikası Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikaları (SEKA), 1936 yılında kuruldu. Türkiye, kâğıt ihtiyacını uzun süre SEKA’dan karşıladı. Özellikle basın, gazeteler kâğıt ihtiyaçlarını hep SEKA’dan temin etti. Bu, uzunca süre böyle oldu. SEKA, daha sonra 1998 yılında özelleştirme kapsamına alındı. Anonim şirkete dönüştürüldü. Kuruluş, 2005 yılında Sümer Holding ile birleştirilerek kapatıldı. Buraya kadar olan bilgiler malumunuz. Peki, SEKA şimdi ne durumda? 

Hemen anlatayım. Öncelikle şirket arazisi, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne devredildi. 2006 yılında Türkiye’nin ilk endüstriyel dönüşüm projesi olarak tasarlandı ve Kocaeli Bilim Merkezi olarak yeniden yaratıldı. 

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Doç. Dr. Tahir Büyükakın, “Dönemi yansıtan özellikleri korundu. İçine yeni bir işlev kazandırılarak bilim merkezi yapıldı. Alanın restorasyonunu belediye yaptı. İçindeki düzenekler TÜBİTAK tarafından sağlandı. Restorasyon için 30 milyon lira harcadık” dedi. Büyükakın, “SEKA kâğıt fabrikanın birinci binasının bir kısmı bilim merkezi oldu. Kalan kısmı da Kâğıt Müzesi olacak” diye konuştu. Büyükakın, “Şu anda özel tasarlanmış 200’e yakın “Deney Düzeneğini çeşitli salonlarda sergiliyoruz. Bundan sonra kendi düzeneklerimizi üreteceğiz. Şu ana kadar 5 tane ürettik. Bu özelliğimiz ile Konya ve Bursa’daki bilim merkezlerinden ayrışıyoruz” şeklinde konuştu. 

İnteraktif müzecilik konsepti 

Kocaeli Bilim Merkezi’nin kuruluş aşamalarında dünyanın önde gelen bilim merkezlerini ziyaret ettiklerini anlattı. Büyüakın şöyle konuştu: “Ben Amsterdam Hollanda’daki Science Center NEMO’yu gördüm. Bunun yanında ekiplerimiz ABD’de San Francisco’da bulunan Exploratorium’u gördüler. Exploratorium hem bilim merkezi hem de sergilenecek düzeneklerin üreticisi ve tasarımcısıdır. Bu şekilde biz de kendi düzeneklerimizi üreteceğiz.” Dünyadaki yeni müzecilik trendlerini aktaran Doç. Dr. Büyükakın, “Klasik müzecilikte objeler camın arkasına konur. Yürüyebileceğiniz yerler ayrılır. Objelere dokunamadan uzaktan bakarak gidersiniz. Ama yeni konsept interaktif konsepttir. Gelir, dokunur, bakar ve işitirsiniz. Bu şekilde interaktif bir şekilde öğrenir ve gidersiniz” dedi. 

Bu anlayışla Kocaeli Bilim Merkezi’nde çocuklara bilimsel merakı aşılayacaklarını belirten Büyükakın, “Merak ettikleri şeyi interaktif bir şekilde görecekler. Beynimiz nasıl yanılır? Elektrik nasıl bir şeydir? gibi okulda öğrenilen teorik bilgiler, deneyerek dokunarak öğrenecekler. Deneyler yapabilecekler. Böyle bir başlangıç çocuklarımıza bilim insanı olmaları yönünde önemli bir avantaj sağlamış olacak” şeklinde konuştu. Büyük akın, “Dokunarak, görerek test edecekleri için sağlam bir bilimsel temele kavuşacaklar. Burada çocukça, eğlenerek öğrenmeyi teşvik etmiş oluyoruz. Türkiye’nin bilimsel yayınlarının uluslararası sıralamalardaki yeri düşük. Bilim merkezleri, fen bilimleri alanında gelecekte Türkiye’ye çok büyük katkı sağlayacaktır” dedi.

"Günde bin kişi ziyaret ediyor, bu iyi bir rakam ama artmalı"

Kocaeli Bilim Merkezi’ni günde ortalama bin kişinin ziyaret ettiğini söyleyen Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Doç. Dr. Tahir Büyükakın bu rakamın çok yetersiz olduğunun altını çizdi. Büyükakın, “Bu rakam iyi ama çok daha fazla olması gerekiyor. Dünya’da bir yıl boyunca her hangi bir bilim merkezini 300 milyon kişi gezer. Örneğin her 3 Amerikalıdan 1’i bir bilim merkezini bir kez ziyaret eder” dedi.

Bilim sergileri için yerli üretim yaptıracağız

TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Erol Arcaklıoğlu: Her ilde olmayabilir. Bölgesel model düşünüyoruz. Büyük – küçük modeller olabilir. Bölgesel merkezlerde büyük modeller yapılabilir. Konsept belirlemek gerekiyor. Kocaeli büyük başarı oldu. Bilim merkezlerindeki sergilerin üretimini yerli yapmak istiyoruz. İç sergiler için 60 başvuru var. Kocaeli sergisi için 10 milyon harcadık. Milli Eğitim Bakanlığı da çok önem veriyor. Sergi bütçeleri bizden, işletme belediyelerde. İleride geçici sergiler de olabilir. Çocukları getirmek isteyen okullar sıraya giriyor. 2016’ya kadar büyükleri tamamlamak istiyoruz.

Kocaeli Bilim Merkezi'nde neler var?

►Özel tasarlanmış 200’e yakın “Deney Düzeneği” çeşitli salonlarda sergileniyor 
►“Bilimsel Atölyelerde”; Optik İllüzyon, Yanardağ Modeli, Hücre Modeli, 3-D Gözlük ve daha pek çok farklı alanda deneyler yapılabiliyor 
►1000 metrekare alana sahip “Algı ve Gerçeklik Galerisi’nde 71 farklı düzenek uygulaması var. Burada zihnin dış dünyaya karşı gerçekte ne kadar yanılabildiğini test ediliyor 
►“Dinamik Dünyamız Galerisi”, çocuklar için tam donanımlı cihazlar ve deney aletleriyle keşfetmenin mutluluğunu yaşatacak “Yap-Keşfet Alanı” bulunuyor 
►Fizik, kimya, biyoloji, matematik, popüler bilim, tarih, felsefe, evren ve gökyüzü gibi konularda ziyaretçilerine geniş bir kaynak sağlayan bin 500 kitaplık “Özel Kütüphane” de merkezde yer alıyor 
►Bilim Merkezi’nin üst katındaki 460 metrekarelik alan “Bilim Sahnesi” olarak birbirinden göz alıcı gösterilere ev sahipliği yapıyor