2017’de eğitimde ne değişti?

Türkiye’de geçen yıl eğitim alanında pek çok şey değişti. Eğitim Reformu Girişimi (ERG) bu değişiklikleri derledi. Buna göre üç yılda bir yapılan PISA Testi’nin sonuçları 2017’de eğitimde en çok gündem olan konulardan biri oldu.

2016 yılı biterken, aralık ayında, 15 yaş grubu öğrencilerin uluslararası ölçekte fen, matematik ve okuma becerilerini ölçen en önemli sınavlardan biri olan PISA (Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı) Testi 2015 sonuçları açıklandı. Bu veriler hem Türkiye’nin diğer ülkelere göre durumunu hem de ülkenin eğitim politikalarına dair önemli sonuçlarını gösteriyordu.

Türkiye’nin fen, matematik ve okuma becerilerinde 2003’ten bu yana yükselişte olan puanları 2015’te düşerek, 12 yıl önceki sonuçların bile altına geriledi. Sıralamada Türkiye, 70 ülke içinde fende 52. matematikte 49. okumada 50. sırada yer aldı. PISA 2015’in diğer sonuçları arasında, akranları arasında en mutsuz ve kaygılı olanların Türkiyeli öğrenciler olduğu yer alıyor. Dolayısıyla, PISA 2015’in sonuçları ve nedenleri 2017 yılında en çok tartışılan konulardandı.

2016 yılının sonlarına doğru sözleşmeli öğretmenlik yeniden getirildi. 2017 yılında öğretmen atamalarının tamamı sözleşmeli olarak yapıldı. Mart 2017’de Millî Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz, toplam bütçenin yüzde 17’sinin eğitime ayrıldığını açıkladı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TMEB) bütçe ödeneğinin merkezi yönetim bütçesine oranı 2010’dan (%9.84) 2016’ya (%13.38) kadar sürekli artmışken, 2017’de yüzde 13.18’e düştü ve 2017’de kamu bütçesinin daha düşük bir oranı Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) ayrıldı.

MEB, yaklaşık 6 yıldır beklenen Öğretmen Strateji Belgesi 2017- 2023’ü yayımladı. Belgede tüm öğretmenlerin 4 yılda bir yeterlilik sınavlarına girecekleri belirtiliyor. Bu gelişmelerin gündem olmasının yanı sıra yıl boyunca en çok konuşulanlar eğitim sisteminde yapılan değişiklikler oldu. 2017’de eğitim sisteminde 7 kritik değişiklik meydana geldi.

Sistemde 7 kritik değişiklik yapıldı!

1. Evrim teorisi kalktı

MEB, hazırlık içinde olduğu yeni öğretim programlarının taslağını 2017’nin ilk günlerinde açıkladı. Taslak öğretim programları 1 ay süreyle askıya çıkarıldı. Askı sürecinde alınan 180 binin üzerinde görüş, öneri ve katkının değerlendirilmesine dayalı olarak programlarda uygun görülen değişiklikler yapıldı ve yeni öğretim programları 2017-18 eğitim-öğretim yılında 1, 5 ve 9. sınıflarda uygulanmaya başladı. Öğretim programlarındaki değişiklikler arasında en çok tartışma yaratan konulardan biri ‘Evrim Teorisi’nin çıkarılması oldu. Konu, bazı çevrelerde “laik ve bilimsel eğitime darbe” olarak nitelendirilerek yargıya taşındı.

2. TEOG kaldırıldı

MEB, 2017-18 eğitim-öğretim yılının başlamasından kısa bir süre sonra, 19 Eylül 2017’de, üç yıldır uygulanan TEOG’un (Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sistemi) kaldırıldığını açıkladı. TEOG’un kaldırılması, sınava gireceğini düşünen ve eğitim yılına yeni başlayan 8. sınıfların ve ailelerin kafasında pek çok soru işareti oluşturdu. Yeni gelecek sisteminin açıklanması için bekleyiş başladı. TEOG’un kaldırıldığının açıklanmasından 1.5 ay sonra 5 Kasım’da yeni sistem kamuoyuna duyuruldu.

3. Üniversiteye giriş sistemi değişti

2017 yılının kritik değişikliklerinden biri de üniversiteye giriş sisteminde yaşandı. Yedi yıldır uygulanan Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ile Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) kaldırıldı. Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) getirildi. YKS kamuoyundaki pek çok tartışma ve önerilerle bir ay içinde 5 kez güncellendi. Son açıklanan haline göre, eski sistemde iki sınav (YGS ve LYS) toplamda 5 günde altı oturumda yapılıyordu. YKS ise iki günde üç oturumda tamamlanacak. Öğrenciler önce TYT’ye (Temel Yeterlilik Testi) girecek. Bu teste 120 sorudan oluşan Türkçe, Temel Matematik, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilimler olmak üzere 120 soruyu yanıtlayacak. YGS’den farklı olarak tek bir puan türü olacak.

4. Okul öncesi eğitim 22 ilde zorunlu

MEB 2019’da, 54 ay ve üstü çocuklar için okul öncesi eğitimi zorunlu hale getirmeyi planladığını açıkladı. Pilot uygulama, 2017-18 eğitim-öğretim yılında başladı. 22 ilde, 54 ay ve üstü çocuklar için okul öncesi eğitim zorunlu oldu.

5. 5. sınıflar yabancı dil ağırlıklı sınıf oldu

MEB, yabancı dil eğitimindeki sıkıntıları aşmak ve öğrencilerin daha iyi yabancı dil öğrenebilmesini sağlamak için 5. sınıf müfredatını yeniden düzenledi. Buna göre, 5. sınıfın yabancı dil hazırlık sınıfı olmasına karar verildi. 2017-18 eğitimöğretim yılında, uygulama, Türkiye genelinde seçilen 620 okulda pilot olarak hayata geçti. Bu kapsamda ortaokul öğrencileri haftada 15 saat yabancı dil, 6 saat Türkçe, 4 saat Matematik, 3 saat Fen Bilimleri, 3 saat Sosyal Bilgiler, 2 saat Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, 2 saat de seçmeli ders alıyor.

6. Öğretmenlere performans değerlendirmesi

2017’de yapılan önemli değişikliklerden biri de Öğretmenler için performans değerlendirme sistemi getirilmesi oldu. Uygulama, 12 pilot ilde hayata geçirildi. Millî Eğitim Bakanlığı Bilişim Sistemleri’nde (MEBBİS) hazırlanan Performans Değerlendirme Modülü üzerinden başlatılan sistemde; okul müdürünün, velinin, öğrencinin, öğretmenin, zümre öğretmeninin girişleri ve öz değerlendirme bulunuyor. Herkesin ayrı puanlama yapacağı sistemde, değerlendirme formu ”çok az”dan “çok iyi”ye beş derecede dolduruluyor. Öğretmenler, belirlenen yeterliliklere göre değerlendirilecek.

7. Rehber öğretmenlere nöbet geldi

Taslağı ortaya çıktığı günden beri tartışılan “Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği” 10 Kasım’da Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmeliğe göre, rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğretmenlerine nöbet tutma, sınavlarda görev alma şartı getirildi. Ayrıca, rehber öğretmenlerin görevlerine, eğitimlerini hastanede veya evde yapan öğrencileri ziyaret de eklendi.

Ders kitaplarında engellilere yer yok

2017’de, Eğitim Reformu Girişimi (ERG), Sosyoloji ve Eğitim Çalışmaları Merkezi (SEÇBİR) ve Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği (TOHAD) işbirliğiyle hazırlanan “Ders Kitaplarında Engellilik Araştırması” nın sonuçları açıklandı. Araştırmada, farklı seviye ve branştan 37 kitap incelendi. Araştırmanın sonuçları arasında, ders kitaplarında engellilere yeterince yer verilmediği, kitaplardaki metinlerde, okuma parçalarında, görsellerde yer verilen kişilerin yalnızca yüzde 3’ünün engelli olduğu gibi sonuçlar yer alıyor.