Vatikan, Sezer'den şikayetçi

ANKARA - Wikileaks, daha önce bir bölümü kimi yabancı gazetelere sızan, Papa ve Vatikan’ın Türkiye hakkındaki görüşlerini içeren belgeleri yayınladı.

Belgelerden birine göre 2006 yılında Vatikanlı yetkililer Amerikalılara Türkiye’de Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in Vakıflar Kanunu maddelerini veto etmesinden duydukları hayal kırıklığını aktardı.

7 Haziran 2006 tarihli, “Türkiye: Vatikan entegrasyonu destekliyor” başlıklı, ABD’nin Vatikan Büyükelçiliği’nden ABD Dışişleri Bakanlığı’na gönderilen “Hizmete Özel” belgede, “Vatikan, Türkiye’nin AB’ye girişini resmen onaylamazken, diyalogu ve konuyla ilgili reform sürecini desteklemeyi sürdürüyor” denildi.

Belgede Papa dâhil üst düzey yetkililerin kamuya açık ve özel konuşmalarında bir Avrupa entegrasyonuna olumlu baktıkları, Türkiye’deki dini özgürlüklerin durumu konusunda eleştirel tutum takınsalar da giriş AB’ye giriş sürecinin bu konularda Türkiye’ye bir fırsat sağlayacağını kabul ettikleri belirtildi. Belgede Papa’nın bir konuşmasında Türkiye’nin “Doğu ve batı arasında bir kardeşçe işbirliği ve dostluk köprüsü” olma umudunu ifade ettiği belirtildi. Belgenin “’Olumlu’ Süreç” paragrafında şöyle denildi:

“Vatikan Devletlerle İlişkiler Müsteşarı Pietro Parolin (Vatikan’daki Dışişleri Bakan Yardımcısı eşdeğeri) Türkiye’nin AB başvurusuyla bağlantılı olumlu reformlar ve diyalog sürecini desteklemeye devam ettiklerini söyledi. Vatikan’ın Türkiye’nin AB’ye katılımı konusundaki pozisyonu, Papa Benedikt’in Başbakan Erdoğan ile görüşmesinden sonraki yanlış basın haberlerine karşın değişmedi. Gerçekte ne Papa ne de Vatikan Türkiye’nin AB üyeliğini kendiliğinden onaylayacak olmasa da, Vatikan sadece Türkiye’nin Avrupa’da yer alabilmesi için AB Kopenhag kriterlerini yerine getirmesi gerektiğini vurgulayarak tutarlı biçimde Türkiye’nin katılımına açık durumda. Şayet bu gerçekleşirse Parolin, ülkedeki dini azınlıklara daha büyük haklar verilmesi potansiyeline sahip bir gelişme olan Türkiye’nin AB’ye katılımı için bir engel görmediklerini yineledi.”

Sezer'i şikayet etmişler

Belgede, 10’uncu Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in adı ise hemen sonraki “Uyarılar” bölümünde şöyle geçti:

“Parolin’in durumla ilgili bazı kaygıları da var. Türkiye’nin dini özgürlüklerde gerekli ilerlemeleri sağlamadan AB’ye girmesi büyük bir korku. O AB üyelerini ve ABD’nin Türk hükümetine bu konularda baskıya devam etmesinde ısrar etti. Diyalog ve AB girişi sürecinin sadece bu baskı için bir forum sağladığını belirttik ve ultimatomlar ile zaman sınırlamasının verimsiz olacağı, Türkiye’yi ihtiyaç duyulan reformları yasalaştırmak için güçlü bir teşvik, Batıyı da konuyla ilgili güçlü bir baskıdan mahrum bırakacağı uyarısını yaptık. Parolin ‘açık zulüm’ hariç hiçbir şeyin; sınırlı mülk edinme hakları ve diğer faktörlerin Hristiyanların ‘din özgürlüğünden yararlandıkları fakat tam dini özgürlüğün zor yaşandığı’ bir Türkiye’deki Hristiyan cemaati için daha kötü olamayacağını söyledi. Diğer Vatikan yetkilileri de bize Cumhurbaşkanı Sezer’in son geçen Vakıflar Kanunu’nun dini azınlıkları etkileyen dokuz maddesini veto etmesinden duydukları hayal kırıklığını ifade ettiler. Parolin çerçevesi iki yıl önce çizilmiş belli sorunların olduğu bir listenin bugün hala geçerli olduğunu ve Türkiye’de Katoliklerin karşılaştıkları sorunları ortaya koyduğunu not etti.”