Ukrayna krizi savunma bütçesi tartışmalarını alevlendirdi

STOCKHOLM  - Ukrayna'daki kriz, Avrupa'daki NATO üyelerinin savunma bütçelerini bir kez daha gündeme getirdi. 

Özellikle Rusya'ya sınırı olan bazı Avrupa ülkeleri, silahlı kuvvetlerini geliştirmek için daha fazla para harcama planları yaparken Avrupa savunma harcamalarının büyük bir kısmına sahip olan ülkeler, NATO yetkililerinin ve ABD Başkanı Barack Obama'nın askeri bütçelerini artırmaları yönündeki çağrılarına karşı çıkıyor.  

Dört günlük Avrupa turunun ilk durağı olan Varşova'da bulunan Obama, dün ABD'nin Avrupa'daki askeri varlığını genişletmek için hazırladığı 1 milyar dolarlık paketi açıklamıştı. 

Buna karşın Avrupa ülkelerinden sadece küçük bir kısmı, NATO'nun, silahlı kuvvetler için gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYH) yüzde 2'sini harcama hedefini yerine getiriyor.  

Avrupa'daki en büyük NATO üyelerinin askeri harcamaları şöyle:  

İngiltere 

İngiltere, son 10 yılda savunma harcamalarını aynı seviyede tuttu. NATO'ya göre İngiliz ordusunun harcamaları, 2013'te GSYH'nin yüzde 2,4'üne denk düşen 60 milyar dolara yükseldi. İngiltere, Avrupa'daki tüm NATO üyeleri arasında en yüksek askeri bütçeye sahip bulunuyor. Askeri harcamalarını artıracağına dair herhangi bir açıklamada bulunmayan İngiltere, NATO'nun belirlediği düzeyin altında savunma harcamasına sahip Avrupa ülkelerini bütçelerini artırmaları konusunda uyardı.  

Fransa 

Fransa'nın 10 yıl önce GSYH'sinin yüzde 2,5'ini oluşturan savunma harcamaları, geçen yıl yüzde 1,9'a düştü. Hafta başında Cumhurbaşkanı François Hollande, üst düzey askeri yetkililerin, savunma harcamalarında kesintiye gidilmesi durumunda istifa edeceklerini açıklamasının ardından savunma bütçesinde yeni kesinti yapılmayacağını açıkladı. Ukrayna'daki gelişmelerden endişe duyan Fransa'nın asıl ilgi alanını ise özellikle Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti olmak üzere Afrika oluşturuyor. 

Almanya 

Savunma harcamalarının ülkenin askeri geçmişi nedeniyle hassas bir konu olduğu Almanya'da GSYH'nin yüzde 1,3'ü orduya ayrılıyor. Bu oran, NATO'nun Avrupalı müttefikleri ortalamasının altında olmasına rağmen Almanya, Avrupa'da savunma harcamaları bakımından İngiltere ve Fransa'nın ardından üçüncü sırada geliyor.  

Ordusunu küçülten Almanya'nın askeri harcamalarını da gelecek yıllarda azaltması bekleniyor. Ancak Şansölye Angela Merkel, kısa bir süre önce Almanya'nın diğer bazı Avrupa ülkelerinden farklı olarak askeri harcamalarını aynı seviyede tutacağını belirtti.  

İtalya  

NATO verilerine göre silahlı kuvvetleri için GSYH'sinin yüzde 1,2'sini harcayan İtalya, bu oranı artırmayı planlamıyor. Aksine Başbakan Matteo Renzi, satın almayı planladığı savaş uçaklarından vazgeçerek, artık kullanılmayan kışlaları satarak ve orduyu yeniden yapılandırarak savunma bütçesinden 3 milyar avro kesinti yapmak istiyor.  

Hollanda  

Hollanda, ordusu için GSYH'sinin yüzde 1,3'ünü harcıyor. Ukrayna'daki kriz, Hollanda hükümetinin savunma bütçesini 2017'ye kadar yüzde 1,15'e düşürme planını etkilemedi. Sadık bir müttefik olarak NATO'ya katkıda bulunmaya devam edeceğini açıklayan Hollanda hükümeti, Baltık ülkelerinin hava sahasında devriye gezmeleri için savaş uçaklarını gönderdi.  

Polonya 

Polonya, NATO'ya katıldığı 2004 yılından bu yana savunma harcamalarını GSYH'sinin yüzde 2'sinin hemen altında sabitledi. Dün ABD Başkanı Obama'yı ağırlayan Cumhurbaşkanı Bronislaw Komorowski, NATO'ya "somut ve açık taahhütleri" çerçevesinde savunma harcamalarını yüzde 2'ye yükselteceklerini açıkladı.  

Orta ve Doğu Avrupa'daki diğer eski demir perde ülkeleri ile Çek Cumhuriyeti de askeri bütçelerini gözden geçiriyor. Ancak bu ülkelerin savunma bütçeleri, NATO'nun toplam savunma harcamalarının sadece küçük bir kısmını oluşturuyor.  

İspanya 

NATO verilerine göre, ekonomik krizle boğuşan İspanya'nın savunma bütçesi, 2009'da GSYH'sinin yüzde 1,2'sinden yüzde 0,9'a düştü. İspanya, savunma bütçesini artırmayı şimdilik planlamıyor.