Trump'tan Kudüs açıklaması: Büyükelçiliğin açılışına katılabilirim

ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Beyaz Saray'daki görüşmesinde, "ABD'nin Kudüs kararı" ile "İran'a karşı ortak duruş" konuları gündemi belirledi.

Trump ile Netanyahu, Oval Ofis'te kameralara poz verdikten sonra basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.

Donald Trump, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma ve Amerikan Büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma kararına ilişkin, "Şimdiye kadar gelen başkanlar bu konuyla ilgili hep konuşuyorlardı, seçim vaatlerinde bulunuyorlardı. Biz ise bu adımı attık." ifadesini kullandı.

ABD-İsrail ilişkilerini "hiç olmadığı kadar yakın" şeklinde nitelendiren Trump, kısa zaman içinde ekonomik, ticari ve askeri alanlarda iki ülke arasında önemli anlaşmaların yapılacağını dile getirdi.

Trump, açılış törenine katılabilir

Trump, Kudüs'e taşınacağı açıklanan Amerikan Büyükelçiliğinin açılış töreniyle ilgili de "Eğer yapabilirsem törene katılacağım, katılabilirim." dedi.

"Ortadoğu Barışı" ile ilgili yorumunda "Kudüs meselesini müzakere masasından kaldırdıklarını" ve böylece barışın önündeki engelleri azalttıklarını savunan Trump, barış süreci için her iki tarafla da yakın çalıştıklarını iddia etti.

Daha sonra konuşan Netanyahu ise ABD'nin Kudüs kararı dolayısıyla Trump'a teşekkür etti ve İsrail halkının bunu asla unutmayacağını söyledi. Netanyahu, diğer ABD başkanlarının vaat ettiği şeyi Trump'ın gerçekleştirdiğini belirterek, "Kudüs kararı, tarihi bir karardı. Bunu halkımız çağlar boyu hatırlayacaktır." dedi.

"İran durdurulmalı"

Bölgesel dengeler bağlamında İsrail'in karşılaştığı en önemli meydan okumanın İran olduğunu ifade eden Netanyahu, "Hem ABD ile İsrail'in hem de Arap komşularımızın Ortadoğu'da karşılaştığı en büyük meydan okuma İran'dır. İran nükleer arzularından vazgeçmiyor. Kendi sınırımız da dahil her yerde agresif eylemler sergiliyor. İran durdurulmalı." diye konuştu.

Kudüs'teki yarım asırlık işgal

Doğu Kudüs'ü 5 Haziran 1967'de işgal eden İsrail, 1980'de tek taraflı olarak kentin doğusunu ve batısını "birleşik başkenti" ilan etti. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BGMK) 1980'de kabul ettiği 478 sayılı kararla, İsrail'in ilhak ve başkent ilanını geçersiz saydı. BMGK kararı çerçevesinde, ABD dahil uluslararası toplum Doğu Kudüs'ün işgal altında olduğunu kabul ediyor. İsrail yönetimini tanıyan tüm ülkelerin büyükelçilikleri Tel Aviv'de bulunuyor. Hiçbir ülke, Kudüs'ü ya da doğu ve batı bölümlerini başkent olarak kabul etmiyor.

İsrail ile Filistin arasındaki barış görüşmeleri, İsrail'in "1967 sınırlarını, zorunlu göçe maruz bırakılan Filistinlilerin geri dönüş hakkını ve yeni Yahudi yerleşim birimlerinin inşasına son vermeyi kabul etmemesi" nedeniyle Nisan 2014'te durmuştu.

ABD'nin Kudüs kararı

ABD Başkanı Trump, 6 Aralık 2017'de yaptığı açıklamada, "Kudüs'ü tek taraflı olarak İsrail'in başkenti olarak kabul ettiğini" ilan etmiş ve Tel Aviv'deki Amerikan Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşıması noktasında Dışişleri Bakanlığına talimat verdiğini belirtmişti.

Uluslararası toplumun tepkisini çeken Trump yönetimi, bölgenin kaosa sürükleneceği ve İsrail-Arap ihtilafının daha da çözümsüz hale geleceği uyarılarını göz ardı etmişti.

ABD, BMGK'de yalnız kaldı

18 Aralık 2017'de BMGK'de ABD'nin Kudüs kararını geçersiz kılma yaklaşımıyla Mısır'ın gündeme getirdiği tasarı, ABD'nin vetosuna karşın kalan 14 üyenin de desteğini almış ve ABD Kudüs konusunda BM'de yalnız kalmıştı.