Piyasalarda İskoçya'da bağımsızlık korkusu hakim

LONDRA - Uluslararası finans uzmanları, İskoçya'da bağımsızlık referandumu öncesinde finans piyasalarında belirsizlik havasının hakim olması sebebiyle referanduma kadar İngiliz sterlininde düşüşün devam edebileceği uyarısında bulundu. Bazı ekonomistler ise İngiltere Merkez Bankası'nın faiz artırmak zorunda kalabileceği görüşünde. 

Johns Hopkins Üniversitesi'nden Ekonomist Steve Hanke, İngiliz sterlinin dün dolar karşısında sert bir şekilde değer kaydetmeye başladığını anımsatarak, "Para birimi piyasası belirsizlikleri sevmez. İskoçya'nın bağımsız olması sterlinde satışı tetikleyebilir" dedi. 

Standard Bank'ın gelişmekte olan ekonomiler Başekonomisti Timothy Ash ise İskoçya'nın bağımsızlık ihtimalinin piyasanın beklediğinden daha yüksek olduğunu ifade ederek, "Bağımsızlık reel bir olasılık" yorumunu yaptı. 

Artık finans piyasalarında bağımsızlık olasılığının da değerlendirilmeye başlandığına dikkati çeken Ash, "İskoçya bağımsızlığı, sterlinin zayıflaması...Kimse bağımsızlığa 'evet' oyunun gelebileceğini beklemedi. Eğer İskoçya bağımsız olursa İngiltere Hükümeti'nin ve İngiltere Merkez Bankası'nın ayrılığın mümkün olduğunca makul bir şekilde gerçekleşmesi için elinden geleni yapacağına emin olabilirsiniz" dedi. 

İskoçya'nın 18 Eylül'de yapılacak referandumda bağımsız olması halinde İngiliz sterlinini para birimi olarak kullanmaya devam etmesinin beklediğini belirten Ash, "İskoçya sterlini kullanmaya devam edecek. Bu anlamda İngiltere Merkez Bankası'nın uyarılarını dikkate almıyorum. İskoçların sterlini kullanmaya devam etmesi, yumuşak bir geçiş yapılması İngiltere'nin de yararına olacaktır" değerlendirmesini yaptı. 

Ash, İskoçya'nın bağımsızlığı ile ülkenin mali sorunlarını çözülmeyeceğini belirterek, mevcut vergi sistemi ile bağımsız İskoçya'nın aynı seviyede sosyal refahı sağlamasının oldukça zor olacağı uyarısında bulundu. 

 "İngiltere faizleri artırmak zorunda kalabilir" 

Merkezi Londra'da bulunan Adam Smith Enstitüsü Politik Ekonomi Profesörü Ronald MacDonald, İskoçya'nın referandumda bağımsızlığı seçmesi halinde İngiliz sterlininde daha fazla düşüş görülebileceğini söyledi. 

MacDonald, "Anketlerde evet ve hayır diyenlerin yakınlığı finans piyasaları için çok büyük bir belirsizlik yaratıyor. Ayrılıkçıların (SNP) para birimi planları karmakarışık ve öyle görünüyor ki B planı olarak sundukları şey yine sterlinde kalmak. Bu gerçekleşirse çok sayıda banka ülkeyi terk edecek" ifadelerini kullandı. 

İskoçya'nın bağımsız olmasının İngiltere'nin para politikasını da etkileyeceğini vurgulayan MacDonald, "Eğer bağımsızlığa evet çıkarsa İngiliz sterlininde daha büyük düşüşler göreceğiz.  En azından kısa vadeli bir çözüm olarak İngiltere Merkez Bankası'nın faizleri artırmak zorunda kalabilir" şeklinde konuştu. 

Piyasalar referanduma kadar huzur bulmayacak 

Öte yandan bazı ekonomistler yaklaşan bağımsızlık referandumu öncesindeki anketlerin kısmen yanıltıcı olabileceğine inanıyor. 

Toronto Dominion Securities'in Londra'daki merkezinden Avrupa Kur ve Döviz Araştırmaları Direktörü Richard Kelly, şunları kaydetti: 

"Pazar günkü anket oldukça karamsar anketlerden birisi. Bu anket piyasanın korkularını bir anda artırdı. Ben bu gibi zamanlarda anketlerin son derece belirsiz olduğunu düşüyorum. Bilimsel olarak anketlerin tasarımında hata payı vardır. Birçok anket şu anda bu hata payı içerisinde yer alıyor. Fakat piyasalar bu belirsizlik içerisinde kendisini huzurlu hissetmeyecektir. Her yeni anketle piyasalar hareketlenecektir. Piyasalar belirsizliği sevmiyor ve halihazırda İskoçya'daki bağımsızlık referandumuna ilişkin yüksek oranda belirsizlik var. Eğer cuma günü açıklanacak anketlerde bağımsızlığa 'hayır' oyu çıkarsa, bu durumda sterlin yeniden dikkate değer şekilde değer kazanmaya başlayacaktır. Fakat eğer 'evet' oyu çıkarsa, belirsizlikler yıllar boyu sürecek." 

Pazar sabah saatlerinde Sunday Times gazetesinde 18 Eylül tarihinde yapılacak olan İskoçya referandumuna ilişkin YouGov anketinde bağımsızlık yanlılarının yüzde 51, karşıtlarının ise yüzde 49 olarak açıklanmasının ardından İngiliz sterlini yüzde 1,1 oranında değer kaybederken, İskoçya merkezli finans şirketlerinin hisselerinde de yüzde 3'lere varan düşüşler olmuştu. 

İngiliz hükümetini mali otonomi paketi bekleniyor 

Bu zamana kadar İskoçya'nın bağımsızlığı seçmesi halinde "finansal belirsizliğin" yaratacağı büyük bir riskle karşılaşacağı uyarısında bulunan İngiltere ise referanduma sadece günler kala, geçen hafta sonu İskoçya için daha fazla mali otonomi vaadini gündeme getirdi. 

İngiltere Maliye Bakanı George Osborne, İngiliz Hükümeti'nin İskoçya'ya özellikle mali konularda daha fazla özerklik tanıyacak eylem planına tüm partilerin destek verdiğini vurgulayarak, "Önümüzdeki günlerde İskoçya'ya vergilendirme, harcama, refah devleti konusunda daha fazla güç verildiğini göreceksiniz. Referandumda 'hayır' oyu çıkar çıkmaz hepsi uygulamaya konulacak" ifadelerini kullandı. Osborne, İskoçya'nın bağımsızlığı seçmesi halinde sterlinin ortak para birimi olarak kullanılmayacağını da hatırlattı. 

İngiliz Hükümeti'nin bu hafta içerisinde İskoçya'ya daha fazla mali otonomi tanıyacak olan paketi, tüm partilerin uzlaşısı ile kamuoyuna açıklaması bekleniyor. 

İskoçya'nın Birleşik Krallık'tan bağımsızlığına ilişkin referandum 18 Eylül'de yapılacak ve İskoç halkına "İskoçya bağımsız bir ülke olmalı mı?" sorusu yöneltilecek. Referandumdan "evet" sonucu çıkması ve müzakerelerde anlaşılması halinde İskoçya'nın Birleşik Krallık'tan tam bağımsızlığının 2016 yılından önce gerçekleşmesi öngörülmüyor.