Nükleer uzlaşmanın sonuçları neler olacak?

Moskova'daki Ortadoğu Çatışmaları Analiz Merkezi'nin Başkanı Aleksandr Şumilin, İran ile 5+1 ülkeleri arasında İsviçre'nin Lozan kentinde yapılan müzakerelerde uzlaşıya varılmasını değerlendirdi. 

İran'ın nükleer programıyla ilgili sorunun çözüme kavuşması, Ortadoğu'daki güçlü ülkelerden birinin yaptırımlar nedeniyle taviz vermeye zorlanması anlamına geldiğini vurgulayan Şumilin, bu durumun Rusya'ya uygulanan yaptırımların ağırlaştırılmasına yol açabileceğini belirtti. 

Şumilin, "Uygulanan yaptırımlar Tahran yönetimini uzlaşmaya gitmeye zorladığı için Lozan'daki müzakerelerde başarı sağlanması Batılı ülkelerin zaferi anlamına gelecektir. Rusya ve yaptırım uygulanan diğer ülkeleri kötü etkileyecek ve baskıyı artıracaktır" dedi. 

Müzakerelerin başarıya ulaşmasıyla, İran'a uygulanan yaptırımların iptal edileceğini ve İran'ın enerji pazarına çıkarak petrol satmasının petrol fiyatlarını aşağıya çekeceğini dile getiren Şumilin, "Bu nedenle Rusya'nın müzakerelere iştirak etmesi, anlaşma detayları ve bütün ayrıntıları bilmesi ve olası sonuçlara hazırlanması önemlidir" diye konuştu. 

"İran, enerji fiyatlarını aşağıya çekebilir" 

Rusya Ulusal Ekonomi ve Kamu Yönetimi Akademisi Siyaset Bilimcisi Prof. Vladimir Ştol, İran'ın nükleer programına en fazla karşı çıkan ülkenin ABD'nin geleneksel müttefiki Suudi Arabistan olduğuna dikkati çekti.  

Ştol, "5+1" görüşmelerinin başarıya ulaşmasının Suudi Arabistan'ın çıkarlarına ters düştüğünü ve ABD-Suudi Arabistan ilişkilerinin soğumasına neden olabileceğini ileri sürdü. 

Çoğu uzmanın petrol fiyatlarının düşmesinden Suudi Arabistanı suçlu gördüğünü öne süren Ştol, "Eğer ABD, Suudi yönetiminin isteği dışında İran ile yakınlaşmaya giderse Suudi yönetimi de petrol fiyatlarını düşük düzeyde tutmaktan vazgeçebilir. Ayrıca, İran'ın enerji piyasasına girmesi fiyatları çok aşağı seviyeye çekmeye neden olabilir. Bu fiyat, enerji ihraç eden ülkelere fayda sağlamadığı için petrol fiyatlarının hızlı ve belirgin artmasına yol açabilir" değerlendirmesinde bulundu. 

"Uzlaşmanın hem olumlu hem olumsuz sonuçları olacak" 

Siyasi Uzmanlar Grubu Başkanı Konstantin Kalaçev, ABD için İsrail ve Suudi Arabistan'la iyi ilişkileri sürdürmenin önemli olduğunu, daha önemlisinin ise Ortadoğu'daki kontrolün yeniden sağlanması olduğunu söyledi. 

ABD için İran ile anlaşmanın tansiyonu düşürmek için önemli olduğuna işaret eden Kalaçev, "ABD, nükleer müzakerelerde mutabaka varılmasının ardından Ortadoğu'daki sorunların çözümünde bölgedeki önemli siyasi aktör İran'ın desteğini alabilir" diye konuştu. 

İran'ın nükleer programında uzlaşı sağlanmasının iki türlü sonucu olacağını savunan Kalaçev, "Sonuçlar, Ortadoğu'da tansiyonu azaltacak ve nükleer silahların yayılmasını önleyecek ancak bazı ülkelerin ilişkilerinde geçici olumsuzluklar yaşanmasına da neden olacaktır" dedi.