Milyarlarca dolarlık ‘Kuşak Yol’ projesine alternatif güzergâh
Çin’in geçtiğimiz aylarda 79 milyar dolarlık destek sözü verdiği ‘Kuşak Yol’ projesine karşı ABD, Japonya, Hindistan ve Avustralya dörtlü ittifak oluşturdu. Türkiye gerek konumu gerekse BaküTiflis-Kars Demir Yolu projesi ile ‘Kuşak Yol’da kilit rol oynuyor.
Aydın ŞAHİNALP
ABD’nin süper güç konumuna sahadaki en büyük meydan okuma olarak görülen Çin’in ‘Kuşak ve Yol’ projesine karşı bir hamle gelebilir. ABD, Japonya, Hindistan ve Avustralya’nın oluşturduğu dörtlü ittifak, Çin’in 65 ülkeyi kapsayan milyarlarca dolarlık “Tek Kuşak Tek Yol” adlı yeni İpek Yolu hamlesine aternatif güzergâh çizmek için harekete geçtiği belirtiliyor. Avustralya’da yayımlanan The Australian Financial Review, Avustralya Başbakanı Malcom Turnbull’un bu hafta gerçekleşek kritik Washington ziyaretine çantasında ‘Kuşak ve Yol’ projesine alternatif bir koridorla geleceğini iddia etti.
Küresel GSYH’nın üçte birine denk geliyor
Her ne kadar Avustralyalı gazete planın hala “gelişmekte olduğu” ve “olgunlaşmadığının” altını çizse de Çin’in pragmatik temellere dayalı küresel stratejik ortaklık vizyonu ‘Kuşak ve Yol’ projesi karşı dört ülkeden oluşan ittifakın güçlendiği söylenebilir. Söz konusu proje yaygın olarak Pekin’in küresel yoğunluğunu arttırma yönündeki itici gücü olarak görülüyor. Aslına bakılırsa geçen yıldan beri alternatif bir altyapı şeması hakkında görüşmeler yürütülüyor. Hindistan Times’a göre, ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, Ekim 2017’de Yeni Delhi’ye gerçekleştirdiği resmi ziyaret sırasında Çin’in stratejisine karşı ABD ve Hindistan arasında daha fazla işbirliği yapmaya çalıştı.
Dünyanın iki numarası Çin’in
Asya, Avrupa, Ortadoğu ve Afrika’daki 65 ülkeyi lojistik ve ulaşım ağıyla birbirine bağlayacak olan “Kuşak Yol” hamlesi küresel gayrisafi yurtiçi hasılasının (GSYH) üçte birini ve dünya nüfusunun yüzde 60’ını kapsıyor. Söz konusu ülkelerin toplam nüfusu da Oxford Ekonomi verilerine göre 4.5 milyarı buluyor. Türkiye’de gerek konumu gerekse Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu projesi ile Çin’in milyar dolarlık ‘Kuşak Yol’ projesinde kilit öneme sahip bulunuyor.
ABD yaklaşık bir yıldır güvenlik işbirliğini derinleştirmek ve Çin’in ‘Kuşak Yol’ stratejisine alternatifler üretmek için Japonya, Hindistan ve Avustralya ile adeta bir ‘mekik diplomasisi’ izliyor. Son olarak Amerikalı yetkililer geçtiğimiz kasım ayında Filipinler’in başkenti Manila’da gerçekleşen Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) Zirvesi oturum aralarında söz konusu ülkelerin temsilcileriyle ikili görüşmeler yürütmüştü.
Çin, Pakistan'a para akıtıyor
Dış yatırımlarının istikrarlı ekonomik büyümesi için kilit rol oynayan iki numaralı ekonomi Çin, Pakistan’a adeta para akıtıyor. Şi Cinping’in ekonomik kurmayları 2001’deki ‘11 Eylül Saldırıları’ sonrası Washington yönetimi tarafından ticari izolasyona alınan Pakistan’ı nüfuzuna almak için 60 milyar dolarlık altyapı yatırımı taahhüdünde bulundu. Çin’in ‘Kuşak Yol ‘ girişiminin bir parçası çerçevesinde ABD’nin boşalttığı alanı Çin vakum etkisiyle dolduruyor. Konuya ilişkin olarak CNBC kanalına açıklamalarda bulunan Pakistan ekonomisi uzmanı Faruk Khan,” Çin ‘Kuşak ve Yol’ projesi kapsamında Pakistan’da yaklaşık 60 milyar dolarlık altyapı yatırımı gerçekleştirecek. Pekin yönetiminin geniş bölgesel altyapı yatırımlarıyla oluşacak ÇinPakistan Ekonomik Koridoru (ÇPEC) bacağının bilinmesi nedeniyle, yatırımcıların gözünde Pakistan imajı güçlenece. ÇPEC projeleri tamamlandıkça diğer yabancı doğrudan yatırım akışlarının artmasını bekliyorum.” ifadelerini kullandı. Çin ve Pakistan’ın ‘Kuşak ve Yol’ projesi bünyesindeki işbirliği, batı Çin’de yer alan Uygur Özerk Bölgesi’nin önemli kenti Kaşgar’dan Pakistan’ın kritik Gwadar limanına kadar yaklaşık 3 bin kilometre uzunluğundaki koridoru kapsıyor.
