Kalkınma yardımlarında en duyarlı ülke İsveç

DİDEM ERYAR ÜNLÜ

Kalkınma yardımları, alıcı ülkelerin yardım almaksızın kalkınmayı sürdürebilecek seviyeye getirmelerine katkı sağlıyor; önemli sorunlara çözüm üreterek dünya barışına destek veriyor ve küresel işbirliğinin tesisi ve geliştirilmesini hedefliyor. 

Bugün devletlerarası işbirliğini geliştirmekte öne çıkan en önemli araçlardan birisi kalkınma yardımları. Bu yardımlar, gelişmekte olan ülkelerin kalkınma süreçlerine destek olmayı ve acil problemlerine çözüm bulmayı hedefliyor. 

OECD tarafından açıklanan son veriler, 28 OECD ülkesinin geçen sene gerçekleştirdiği kalkınma yardımlarına yer veriyor. Rapor, kalkınma yardımlarını, yardımı yapan ülkenin GSYIH’si ile karşılaştırıyor Miktar olarak en fazla kalkınma yardımı gerçekleştiren ülke 32.37 milyar dolar ile ABD olsa da, bu oran ABD’nin GSYIH’sının sadece 0.19’una denk geliyor. GSYIH’sının yüzde 1.1’ini kalkınma yardımlarına yönlendiren İsveç ise, küresel vatandaş olma yolunda en duyarlı ülke olarak ön plana çıkıyor. 

Geçtiğimiz günlerde Kaiser Family Foundation tarafından gerçekleştirilen bir araştırma, ABD’li vatandaşların kalkınma yardımlarından şikayetçi olduklarını duyurmuştu. Araştırmaya göre, ABD’lilerin yüzde 28’si devlet bütçesinin ülke dışında harcandığına inandıklarını dile getirmişlerdi. OECD raporu ise bu görüşün yanlış olduğunu ortaya koyuyor. ABD’nin sürdürülebilir kalkınma yardımları için harcağı para miktar olarak yüksek olsa da, ABD’nin GSYIH’sının sadece yüzde 0.19’una denk geliyor. Bu arada Türkiye, GSYH’sının yüzde 0.41’ini uluslararası kalkınma yardımlarına ayırıyor. Bu oran 3.3 milyar dolara denk geliyor. 

Uluslarararası yardımlar arttı 

OECD raporunda yer alan veriler, uluslararası yardımların son 15 yılda yüzde 66 oranında arttığını ortaya koyuyor. 

OECD Genel Sekreteri Angel Gurria, “Finansman sağlayan ülkelerin hayatlarının en zorlu ekonomik krizini yaşadıkları bir dönemde, kalkınma yardımlarının tarihi bir yükselişe geçmesi mutluluk verici” diyor.

Dünya sürdürülebilir kalkınmayı finanse edebilir

Birleşmiş Milletler’e göre dünya sürdürülebilir kalkınmayı finanse edebilir. BM’ye göre küresel toplum, mevcut finansman seçeneklerini değerlendirmeli ve bunları 2015 sonrası hedeflerini gerçekleştirmek için kullanmalı. Bu kapsamda BM şu unsurlara dikkat çekiyor: 
►Kalkınma yardımı en çok ihtiyaç duyulan yerlere, yani en az gelişmiş ülkelere ve kırılgan devletlere yönelmeli. Kalkınma yardımı kavramı yeniden düzenlenmeli ve mevcut mali ortamda amaca uygun olmalı. 
►2015 sonrası Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini gerçekleştirme potansiyeline sahip tüm finansman kaynaklarını yenilikçi bir şekilde kullanılmalı. 
►2015 sonrası Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik çabalar üzerinde tüm finansman sağlayıcılar arasında karşılıklı güçlendirme ve işbirliği artırılmalı. 
►Vergi, finans, yatırım ve ticaret alanlarında yerel ve küresel politik reformları desteklemek ve yurtiçi ve uluslararası politikalar arasında uyum sağlanmalı . 
►İstikrarlı bir iklim ya da barış ve güvenlik gibi küresel varlıkların finansmanında siyaseten cesur ve yenilikçi olmalı.

Milenyumda kalkınma hedefleri "reşit oldu"

Uluslararası kalkınma yardımları özellikle 2015'e kadar dünyada aşırı yoksulluk, açlık ve hastalığın ortadan kaldırmayı hedefleyen Milenyum Hedefleri’nin gerçekleşmesi için önemli bir rol oynadı. 

►Binyıl Kalkınma Hedefleri’ne ulaşıldı, yoksulluk oranı 1990 ve 2010 yılları arasında yarı yarıya azaldı; ama 1,2 milyar insan hala aşırı yoksulluk içinde yaşıyor. 
►2000’li yılların başlarında kayda değer ilerleme kaydedilse de, okulu bırakan çocuk sayısını azaltma konusundaki ilerlemeler belirgin şekilde yavaşladı.
►Kadınlar kota sisteminin de desteğiyle parlamentolarda daha fazla güç sahibi oldu. 
►Önemli gelişmeler yaşanmasına rağmen, dünya hala çocuk ölüm oranının azaltılması konusundaki Binyıl Kalkınma Hedefi'nde geride kaldı. 
►Anne ölüm oranını azaltmak için çok daha fazla ilerleme kaydedilmesi gerekiyor. Yoksulluk ve eğitimsizlik ergenlik çağında doğum oranının yüksek kalmasına neden oluyor. 
►Hala çok sayıda HIV enfeksiyonu vakası görülüyor. 
►Milyonlarca hektar ağaç her yıl yok oluyor ve bu değerli varlığı tehdit altında bırakıyor. Küresel sera gazı salımı artmaya devam ediyor. 
►Resmi kalkınma yardımları en yüksek seviyeye ulaştı ve geçen iki yıldaki gerilemeyi tersine çevirdi.