İşte yatırım için en cazip ilk 10 Afrika ülkesi!

EVRİM KÜÇÜK 
DIŞ HABERLER 

Petrol fiyatlarındaki düşüş, emtia fiyatlarındaki gerileme, küresel ekonomideki belirsizlik, Batı Afrika’da yaşanan Ebola salgını, siyasi gerginlikler ve terör saldırıları son zamanlarda Afrika’ya güveni biraz sarstı. Ancak yayınlanan son raporlar Afrika’nın yatırım için cazibesi biraz azalsa da kıtanın yüksek büyüme hızını koruyacağını ve yatırımcı için önemli fırsatlar barındırmaya devam ettiğini gösteriyor. Güney Afrika merkezli finans kuruluşu Rand Merchant Bank’ın yayımladığı rapora göre, yatırımcının tercih listesinin tepesinde Güney Afrika var. Yatırım destinasyonlarının değiştiğini ortaya koyan rapora göre kıtada cazibesi en yüksek 10 ülke arasına Ruanda da katıldı. Libya ve Kenya ise biraz gözden düşmüş görüyor. 

Ruanda listeye dokuzuncu sıradan girdi 
Küresel yatırımcı artık büyüme fırsatlarını Batı yerine gelişmekte olan ülkelerde arıyor. Afrika, yatırımcının adres defterinde giderek daha üst basamaklara çıkıyor. 2050 yılına kadar nüfusun ikiye katlanmasının beklendiği Afrika ekonomik faaliyetler ve ticari anlamda önemli fırsatlar sunuyor. Güney Afrika bankası Rand Merchant Bank, yabancı yatırımcılar için en cazip ilk 10 Afrika ülkesi listesi yayınladı. Güney Afrika’nın başını çektiği liste ülkelerin gayri safi milli hasılası, ekonomik büyüme oranı ve yatırımların yapıldığı ortamın kalitesi gibi özellikleri dikkate alınarak hazırlandı. Bu yıl listeden Kenya ve Libya çıkarken, bu ülkelerin yerine listeye ilk defa Ruanda ve Etiyopya dahil oldu. Yatırım için en cazip ilk 10 Afrika ülke Güney Afrika, Nijerya, Gana, Fas, Tunus, Mısır , Etiyopya, Cezayir, Ruanda ve Tanzanya olarak sıralandı. 

Mısır üç basamak düştü, Libya listeden çıktı 
Rapora göre Güney Afrika, en önemli yatırım destinasyonu olarak konumunu korudu ve hatta, Nijerya’yı Afrika’nın en büyük ekonomisi haline gitiren GSYH’deki revizyona karşın yatırım cazibesi açısından diğer ülkelerden büyük ara önünde görünüyor. Nijerya’nın yaklaşık 828 milyar dolarlık ekonomisi, Güney Afrika’nın 1.3 katı. Afrika’nın toplam satın alma gücünün yüzde 20’sini Nijerya oluşturuyor. Güney Afrika ekonomisi, kıtadaki en büyük takipçisi Mısır ekonomisinden satın alma gücü paritesine göre yüzde 8 daha büyük. İlk 10’da bu yıl temel bazı değişimler dikkat çekiyor. Mısır üç basamak gerilerken, Libya ilk 10 ülke sıralamasının tamamen dışında kaldı. Cezayir üç yıl aradan sonra yeniden listeye dahil olurken, Ruanda listede kendine ilk kez yer buldu. Bu ülkelerin yanında Kongo, Moritanya ve Libya’nın araştırmaya dahil edilen birçok kriterde güç kaybettiği dikkat çekiyor. Nijer, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Swaziland, Cezayir ve Ruanda ise birçok alanda gelişme gösteren ülkeler olarak öne çıkıyor. Afrika Kalkınma Bankası (AFDB), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ve BM Kalkınma Programı’nın (PNUD) ortaklaşa hazırladığı bir başka rapora göre, Ruanda’nın gayri safi milli hasılası, 2014’te yüzde 7 oranında artış gösterirken, 2015 ve 2016’da ise yüzde 7.5 civarında artması öngörülüyor. 

Afrika’da Nijerya, Güney Afrika ve Mısır dışında ekonomik büyüklüğü 30 milyar doların üzerinde 18 ülke var. Bunların GSYH’si toplam 714 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Yedi ülkenin büyüklüğü de 20 milyar dolar üzerinde. Afrika ülkelerinin yaklaşık üçte biri 20-10 milyar dolar arasında bir büyüklüğe sahip. Bundan daha küçük olanların ise Afrika ekonomisinde payı yüzde 1.7 civarında. 

Siyasi gerilim ve iş ortamının bozulması tedirgin ediyor 
Rand Merchant’ın raporunda Afrika’nın yatırım açısından cazibesi son bir yıl içinde, son 10 yıla bakıldığında ikinci kez gerilemiş görünüyor. Daha önce 2009 finans krizi döneminde de kıtanın yatırımcı açısından cazibesi azalmıştı. Raporda 31 Afrika ülkesinin yatırım cazibesi skoru yükselirken, 22 tanesinin geriledi. Raporda, cazibenin azalmış olmasının başlıca nedeni olarak Kuzey Afrika’daki sorunlar gösteriliyor. Yine de 22 ülkenin yatırımı skorunun 2013 ve 2014’te gerilediği de hatırlatılıyor. Ayrıca kıtanın ekonomik büyümesini sürdürmesi için reformların devam etmesi gerektiği uyarısı yapılıyor. Rapora göre Afrika’nın cazibesinde görünümün zayıflamasının Kuzey Afrika dışında nedenleri de var. birçok ekonomide iş ortamında yaşanan bozulma bunlardan biri. Listedeki 21 ülkenin iş ortamı göstergeleri 2013-2014 döneminde gerilemiş durumda. Özellikle Libya, Sao Tome ve Mısır’da bu düşüş çok hızlı oldu. 

Bu arada raporda, her ne kadar Afrika gederek artan bir cazibe merkezi olsa da, kıtadaki birçok ülkenin halen reformlardan çok uzak olduğu ve birçok yatırımcının radarına henüz giremediği vurgulanıyor. Dünyanın en önemli yatırım üsleri sıralamasında, en alttaki altı basamak Afrika ülkelerine ait. 

Küresel sıralamaya bakıldığında, ABD’nin finans krizi sonrasında Çin’e kaptırdığı birinciliği son zamanlarda geri aldığı görülüyor. Bu, ABD’de ekonomik görünümün iyileşmesi, Çin’deki büyüme beklentilerinin yavaşlamasının bir sonucu. 

73.5 milyar $ yabancı yatırım bekleniyor 
Afrika 2013 yılında, 57 milyar dolarla önceki yıla oranla yüzde 7 daha fazla doğrudan yabancı yatırım çekti. En büyük alıcı 8.1 milyar dolarla Güney Afrika, 5.9 milyar dolarla Mozambik, 5.6 milyar dolarla Nijerya oldu. 17 ülke, 1 milyar doların üzerinde yatırım çekti. Kıtaya doğrudan yabancı yatırımın büyüklüğünün bu yıl 73.5 milyar dolar olarak gerçekleşmesi bekleniyor. yatırımda öncelikli sektör ‘doğal kaynaklar.’ 

Ancak insan odaklı sektörlere yatırım da hızlı artıyor. Gıda, bilgi teknolojisi, turizm, finans ve perakende giderek daha fazla yatırımcının girdiği sektörler. Yabancı yatırım artışında en önemli pay, büyük çaplı yatırımlara imza atan Çin’in. Afrika’daki ülkelerin birlerine yaptığı yatırımlardaki artış da dikkat çekici boyutta. 

Siyasi gerilimlere, terör ve şiddet olaylarındaki artışa karşın Afrika ekonomilerinin hızlı büyüme oranlarını sürdürmesi bekleniyor. IMF, kıta ekonomisinin beş yılda reel olarak ortalama yüzde 5.2 büyüyeceğini tahmin ediyor. Bölgesel olarak bakıldığında ticaret üssü olmaya aday ülkelere ev sahipliği yapan Doğu Afrika ile Batı Afrika’nın daha iyi büyüme rakamları yakalaması bekleniyor. Doğu ve Batı Afrika’nın 2014- 2018 döneminde ortalama yüzde 6.3-6.4 büyüyeceği tahminler arasında. Ancak petrol ve doğalgaz faaliyetlerinin hızlandırılması halinde Doğu Afrika’da büyümenin, bu tahminleri geride bırakabileceği belirtiliyor.

Barclays: ‘Uyuyan devler’ önemli bir ihracat fırsatı sunuyor
Doğu Afrika önemli bir ticaret üssü olarak giderek daha fazla önem kazanıyor ve Afrika’nın iki ağırtopu Güney Afrika ile Nijerya karşısında önemli bir rakip olarak yükseliyor. İngiliz bankacılık grubu Barclays tarafından hazırlanan Afrika Ticaret Endeksi, ‘piyasalardaki açıklık ve fırsatlar’ açısından bakıldığında Güney Afrika’nın en önemli ticaret merkezi olduğuna işaret ediyor. Endekste bu ülkeyi Nijerya ve Kenya izliyor. Özellikle Nijerya’nın 180 milyon nüfusuyla büyük bir potansiyel taşıdığı vurgulanıyor. 31 Sahra Altı Ülkenin ticari açıklığını değerlendiren endekste ayrıca ‘uyuyan devler’ olarak nitelendirilen ülkelere dikkat çekiliyor. büyük bir ekonomik performans sergileyen ve gelece dönemde hızlı büyümesi beklenen bu ülkeler Etiyopya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Mozambik, Gana ve Tanzanya olarak sıralanıyor. Sadece İngiltere’nin, Doğu Afrika’daki bu ülkelere yapacağı ihracatın gelecek beş yılda üç kat artarak 1.2 milyar dolardan 3.6 milyar dolara yükseleceği tahmin ediliyor. Toplam nüfusları 270 milyonu bulan, son beş yılda ekonomileri ortalama yüzde 7.3 büyüyen bu ülkelerin ciddi ticari fırsatlar sunduğu ifade ediliyor. Söz konusu beş ülkenin 2020’de nüfuslarının 325 milyona çıkacağı ve bir zamanlar Hindistan ile Çin’in sergilediği ekonomik büyüme oranlarını tecrübe edecekleri belirtiliyor. bu ülkelerde hane halkı harcamalarının 2020’de ikiye katlanarak 1000 doları bulacağı öngörülüyor.