İsrail’in gireceği Gazze’de iş yok, aş yok ve nüfusun yarısı genç ve yoksul
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğu’da… İsrail’in Gazze Şeridi’ne kara harekâtı an meselesi… Financial Times gazetesi, böylesi kritik bir dönemde en kapsamlı demografik Filistin analizi yayınladı: “İş yok. Gazze’de her iki yetişkinden biri işsiz ve yoksul. Yaş ortalaması da 19.6. Gazze ve Batı Şeria’da nüfusun yarısı 20 yaşın altında.”
Emre ERGÜL
Dünya nefesini tuttu, Ortadoğu’yu izliyor. Olası kara harekâtını geçtiğimiz haftasonu ilan edip, sonra “erteleyen” İsrail ordusu, her an Gazze Şeridi’ne girebilir. Peki, 7 Ekim saldırılarında bin 400’den fazla İsraillinin ölümüne neden olan Hamas’ı hedef alan İsrail, Gazze’ye girdiğinde neyle karşılaşacak?
Dünya basını, Hamas’ın kilometrelerce uzunluktaki yeraltı tünellerini tartışırken; İngiliz Financial Times ilginç bir habere imza attı. FT, yayınladığı kapsamlı demografik analizinde, Filistin’i şöyle özetledi: “İşsizlik… Çocuk nüfus… Nüfusun büyük kısmı kayıtlı mülteci.” İşte analizden notlar:
-Filistin, 3.1 milyon nüfuslu Batı Şeria ile 2.3 milyon insanın yaşadığı Gazze Şeridi’nden oluşuyor.
-Gazze’de giriş-çıkışları İsrailli yetkililer kontrol ediyor. Gazze’yi 2007’den bu yana Hamas yönetiyor.
- Nufüs hızlı artıyor. 1967'deki Altı Gün Savaşı ve 6 yıl sonraki Yom Kippur Savaşı sırasında Batı Şeria ve Gazze'de 1 milyon Filistinli vardı. 2000’de bu rakam 3 milyona yükseldi. BM tahminlerine göre o tarihten bu yana üçte iki oranında artarak, geçen yıl 5.4 milyona yükseldi.
-Nüfusun yaş yapısı dikkat çekici. Filistin, dünyada ortalama yaşın 20 yaşın altında olduğu birkaç yerden biri. Bu yıl için 19.6 olacağı tahmin ediliyor. Suriye'de ortalama yaş 22, Mısır ve Ürdün'de 24. İsrail, 29.1 ile küresel rakam olan 30.5'e daha yakın.
-Batı Şeria ile Gazze Şeridi arasında ciddi farklar dikkat çekiyor. Gazze’de ciddi bir nüfus yoğunluğu var. Gazze Şeridi’nin tamamında, ki lometrekare başına 5.751 kişi düşüyor. Ancak Gazze şehri ve Han Yunus'da yoğunluk kilometrekare başına 30 bin kişiyi aşıyor.
-Filistin nüfusunun büyük bir kısmı, BM Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na resmi olarak kayıtlı mültecilerden oluşuyor. Dünya genelinde yaklaşık 6 milyon kayıtlı Filistinli mültecinin yarısından fazlası (3.5 milyonu) komşu ülkeler olan Suriye, Ürdün ve Lübnan'da bulunuyor. Ancak Filistin topraklarındakilerin neredeyse üçte ikisi, yani 1.6 milyonu, Gazze'de yaşıyor.
-Gazze'deki 8 mülteci kampı, dünyadaki en yüksek nüfus yoğunluğuna sahip kamplardan.
-Mevcut verilere göre iki eğilim nispeten tartışmasız görünüyor: Filistin toprakları yoksulluk ve işgücü piyasasının bozulmasından zarar görüyor ve kuşatılmış Gazze'de durum Batı Şeria'ya göre çok daha kötü.
-Filistin istatistik otoritesi, 15 yaş ve üzeri işsizlik oranının geçen yıl yaklaşık yüzde 24 olduğunu tahmin ediyor. Ancak bileşik rakam önemli bir eşitsizliği gizliyor: Batı Şeria'daki oran sadece yüzde 13 ama Gazze'deki yetişkin nüfusun yarısına yakın (yüzde 45).
-Gazze'de ortalama ücretler de 2020'de Batı Şeria'dakinin yarısı kadardı. Aradaki fark son 5 yılda gözle görülür şekilde arttı.
-Gazze nüfusunun yarıdan fazlası yoksulluk içinde yaşıyor. Bu, temel ihtiyaç maddelerinin karşılanamaması olarak tanımlanıyor.