İsrail ile Hamas esirler için anlaştı

TEL AVİV - İsrail kabinesi, Hamas ile üzerinde Mısır'ın arabuluculuğuyla uzlaşılan tutuklu takasına ilişkin anlaşmayı dün gece yarısı sonrasına kadar devam eden toplantısında onayladı.

İsrailli asker Gilad Şalit ve bin dolayında Filistinli tutuklunun salıverilmesini öngören anlaşmaya kabinenin 26 üyesi evet derken, Dışişleri Bakanı ve Yisrael Beiteniu (İsrail Evimiz) partisi lideri Avigdor Lieberman, aynı partiden Ulusal Altyapı Bakanı Uzi Landau ile Likudlu Başbakan Yardımcısı Moşe Ya'alon karşı çıktı.

Bakanlar Kurulu toplantısına katılan İsrail Genelkurmay Başkanı Beni Gantz ile iç güvenlik servisi Şin Bet ve Mossad başkanlarının da kabine üyelerine anlaşmayı onaylamaları telkininde bulundukları belirtildi.

İsrailli asker Gilad Şalid ve İsrail cezaevlerindeki Filistinli tutukluların takasına ilişkin anlaşmaya varıldığı gece sürpriz bir şekilde, Arap basınından yayılan haberlerle ortaya çıkmış; Hamas ve İsrail anlaşmayı doğrulamışlardı.

İsrail ile Hamas arasında varılan çerçeve anlaşmasına göre, Haziran 2006'dan bu yana Gazze'de tutulan İsrailli asker Gilad Şalit karşılığında İsrail cezaevlerinde bulunan 1027 Filistinli tutuklu serbest bırakılacak.

Serbest bırakılacaklar arasında Hamas'ın İzzeddin El Kassam Tugayları'nın mensuplarının yanı sıra El Fetih ve diğer Filistinli gruplardan tutuklular da bulunuyor.

İsrail İç Güvenlik Servisi (Şin Bet/Şabak) Başkanı Yoram Cohen'in İsrail basınına verdiği bilgiye göre, serbest bırakılacak isimler arasında, daha önce adı geçen El Fetihli Tanzim lideri, beş kez müebbet hapis cezasına mahkum edilen Mervan Barguti yok. Daha önceki anlaşma taslaklarında yer alan isimlerden, İsrail turizm bakanı Rehavam Ze'evi'nin öldürülmesine karışmaktan tutuklu bulunan Filistin Halk Kurtuluş Cephesi lideri Ahmed Saadet de yer almıyor.

Şin Bet Başkanı Cohen, Hamas'ın salıverilmesini istediği isimler arasında bulunan Batı Şeria'daki askeri liderlerden, 67 kez müebbet hapse mahkum edilen Abdullah Barguti, İbrahim Hamid, Abbas Sayid, Cemal Ebu El Abbas ve diğer üst düzey isimlerin cezaevinde kalacaklarını söyledi.

Cohen'in verdiği bilgilere göre ilk aşamada, Şalit'in Mısır'a teslim edilmesiyle 280'i müebbet hapis cezasına mahkum edilen 450 Filistinli tutuklu salıverilecek. Tutukluların kalan ikinci bölümünün salıverilmesi ise gelecek iki aylık dönem içinde yapılacak ve Şalit'in Mısır'dan İsrail'e dönmesinin ardından diğerleri de salıverilecek.

Anlaşma çerçevesinde 55'i Hamas mensubu 110 tutuklu, Batı Şeria ve Doğu Kudüs'teki evlerine geri dönecek.

Çoğunluğu Hamas üyelerinden 131 Gazzeli tutuklu da yine Gazze'ye geri gönderilecek. Batı Şerialı 203 tutuklu ise kendi evlerine dönemeyip Gazze'ye sürgün edilecek. Yine Batı Şerialı 40 kişinin ise aralarında Türkiye'nin de bulunduğu çeşitli ülkelere gönderilmesi öngörülüyor.

Yıllardır cezaevinde bulunduğu belirtilen İsrailli Arap 6 tutuklu ise kendi evlerine dönme imkanına kavuşacak.

Serbest bırakılacak Filistinli tutukluların 27'si kadın. Bunlar arasında yer alan Ahlam Tamimi ile Amna Muna'nın ülke dışına sürgün edilecekler arasında yer aldığı belirtilirken, diğerlerininse evlerine geri dönecekleri kaydedildi.

Verilen bilgiye göre, Batı Şeria'ya ve Doğu Kudüs'e gidebilecek Filistinli tutukluların yaklaşık yarısı sınırlamalara tabi tutulacak; bunlardan bazılarının yaşadıkları yerden bile çıkmaması öngörülürken, genellikle Batı Şeria'dan çıkmama yasağı uygulanacak.

Şin Bet Başkanı Yoram Cohen, İsrailli asker Gilad Şalit'in geri getirilmesi için bir askeri operasyonun yapılmasının imkansız olduğu görüşünden hareketle, "iyi bir anlaşma olmamasına rağmen" son anlaşmaya destek verdiklerini bildirdi.

Cohen, takasla ilgili olarak "Hamas da bizim yaptığımız gibi, esneklik gösterdi" dedi.

İsrail cezaevlerinde halen 6000 dolayında Filistinli tutuklu bulunuyor.

Cezaevlerinde hazırlıklar başladı

Anlaşmanın hükümet tarafından onaylanmasından sonra, ilk aşamada salıverilmesi öngörülen tutuklularla ilgili hazırlıklarına başladı.

Ordu radyosunun haberine göre, İsrail Kamu Güvenliği Bakanlığı, Cezaevleri İdaresi ve İsrail polisi, tutukluların serbest bırakılması uygulamalarını birlikte yürütecekler.

Öte yandan, Hamas'ın Şam'daki siyasi liderlerinden Musa Ebu Marzuk, Hamas'ın El Aksa televizyonunda yayımlanan açıklamasında, tutuklu takasının ilk aşamasının 6 gün içinde gerçekleşeceğini belirtti.

Meşal, Davutoğlu'na bilgi verdi

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Mısır'ın başkenti Kahire'de İsrail ve Hamas arasında varılan anlaşma öncesinde, Hamas lideri Meşal'in, Dışişleri Bakanı Davutoğlu'nu telefonla aradığı ve varılan anlaşmanın içeriğine dair bilgiler verdiği belirtildi.

İsrail ile Hamas arasında 2006 yılından bu yana devam eden sürecin Türkiye tarafından çok yakın takip edildiğini kaydeden kaynaklar, Türkiye'nin konuya insani bir yaklaşım gösterdiğini ve konunun taraflar arasında çözüme kavuşturulması için mücadele ettiğini belirtti.

Türkiye'nin konuyu yakından takip etmesi dolayısıyla tüm süreçlerden haberdar olduğunun altını çizen diplomatik kaynaklar, Türkiye'nin takas anlaşmasına varıncaya kadar konunun değişik aşamalarında bilgi sahibi olduğunu vurguladılar.

Abbas, anlaşmayı memnunlukla karşıladı

Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas, İsrail ile Hamas arasında, Mısır'ın arabuluculuğunda varılan tutuklu takası anlaşmasını memnunlukla karşıladı.

Filistin resmi haber ajansı WAFA'ya göre, halen Latin Amerika ülkeleri turunda bulunan Abbas, Venezüela'nın başkenti Caracas'a varışından hemen sonra yaptığı açıklamada, "Çok üzün süredir beklediğimiz bu anlaşmayı memnunlukla karşılıyorum" dedi ve İsrail cezaevlerindeki tüm Filistinli tutukluların da serbest bırakılacağına ilişkin umudunu dile getirdi.