İspanya Anayasa Mahkemesi, bir yasa tasarısını bloke etti

İspanya'da Anayasa Mahkemesi, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ile Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçiminde değişiklik öngören yasa tasarıyla ilgili muhalefetteki sağ partilerin itiraz başvurusunun görüşülmesini kabul ederek, ülke demokrasi tarihinde ilk kez bir yasa tasarısını parlamentoda oylanmadan askıya aldı.

Anayasa Mahkemesinin normal süresinden çok daha kısa sürede toplanıp 5'e karşı 6 oyla aldığı ve parlamentodaki oylama süreci sona ermeyen bir yasa tasarısını bloke etmesinden dolayı ilk olan karar, İspanya'da devlet kurumları arasında krize yol açarak, hukuk devleti ve demokrasi tartışmalarını başlattı.

Ülkedeki azınlık sol koalisyon hükümetinin 15 Aralık'ta mecliste onaylattığı Anayasa Mahkemesi ile Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerinin seçiminde değişiklik öngören yasa tasarısı, sağcı partilerin itirazını görüşmeyi oylayarak kabul eden Anayasa Mahkemesinin kararıyla otomatik olarak askıya alınarak, 22 Aralık'ta Senato'da yapılması gereken oylama durduruldu.

Mahkeme, hükümetteki Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) ve Unidas Podemos partilerinin sunduğu, Anayasa Mahkemesinin iki üyesinin (biri mahkeme başkanı) görev süreleri dolmalarından dolayı bu kararı alma yetkileri olmadığı gerekçesiyle oylama dışında tutulmaları talebini reddetti.

Diğer yandan İspanyol basını, Anayasa Mahkemesinin 10 saatten fazla süren toplantısı sonrasında aldığı kararı, ülke tarihinde ilk kez bir yasa tasarısının askıya alınmasından dolayı "tarihi" ve "siyasi deprem" olarak yorumladı.

Karara tepkiler

İtirazı yapan partilerden ana muhalefetteki Halk Partisi (PP) Anayasa Mahkemesinin kararını "zafer" ve "demokrasinin daha da güçlenmesi" olarak değerlendirirken, aşırı sağcı Vox partisinin lideri Santiago Abascal "Henüz kazanılmış bir şey yok çünkü Sanchez (Başbakan Pedro Sanchez) Anayasa Mahkemesinin kararını görmezden gelme kabiliyetine sahip." açıklamasında bulundu.

Hükümet kanadı ise Anayasa Mahkemesinin kararının devlet kurumlarını, ülke demokrasisini ciddi bir krize sürükleyebileceğini savunarak, muhalefetteki sağ partileri ülkenin üç erkini gayrimeşrulaştırmakla suçladı.

Meclis Başkanı Meritxell Batet ve Senato Başkanı Ander Gil de ayrı ayrı yaptıkları açıklamada, "ülke demokrasi sisteminin telafisi zor olan ve geçmişte emsali görülmemiş bir zarara uğratıldığını" savunarak, Anayasa Mahkemesini eleştirdi.

Gil, "İspanya'nın 44 yıllık demokrasi tarihinde parlamentolar asla yasama yetkisinden mahrum edilmemiştir. Anayasa Mahkemesinin taktiksel kullanımı bu kurumun işlevini bozar ve konumuna zarar verir." derken, Batet de "mümkün olan en kısa sürede dinlenmeyi ve parlamentonun özerkliğini savunmak için argümanlarını mahkemede sunmayı umduklarını" söyledi.

Söz konusu yasa tasarısı Anayasa Mahkemesi nihai kararını verene kadar askıda kalacak.

İspanya'da ülkenin iki büyük siyasi partisi iktidardaki PSOE ve muhalefetteki PP'nin aralarında anlaşamamasından dolayı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun üyeleri görev süreleri dolmasına rağmen 4 yıldır yenilenemiyor.