Hindistan ve Filipinler, Fed’e karşı işçi dövizlerine güveniyor

Okan UMRUK

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) tahvil alımlarına dair kararı beklenirken, olası azaltmadan en çok etkilenecek gelişmekte olan ülkelere gönderilen işçi dövizlerinin sermaye çıkışının yol açacağı tahribatı azaltacağı öne sürüldü. Gelişmekte olan piyasalar alanında uzman Templeton Emerging Markets Grubu Başkanı Mark Mobius, “Gelişmekte olan ülkelere gönderilen işçi dövizlerinin çarpan etkisi muazzam. Çünkü bu işçi dövizleri doğrudan tüketicilere gidiyor. Para bankalar aracılığından bağımsız olarak tüketiciye ulaşıyor. Dolayısıyla genel olarak tüketime gidiyor” dedi. Templeton Emerging Markets Grubu, 817 milyar dolarlık portföyü yöneten ana şirket Franklin Templeton Investments’a bağlı faaliyet gösteriyor.  

İşçi dövizleri konusunda dünya genelinde Hindistan ve Filipinler önde geliyor. Özellikle yüksek işçi dövizi girdisine sahip gelişmekte olan ülkelerin Fed’in parasal genişlemeyi daraltmasından kaynaklanacak risklere karşı daha güvence altında olacağı belirtiliyor. ABD ekonomisindeki düzelme işaretleriyle parasal genişlemeyi azaltma yeniden gündeme gelmişti. Ancak analistler Fed bu sinyali verdiği mayıstan eylül ayına kadar Asya piyasaları ile para birimlerinin yaşadığı türbülansın tekrarlanmasından endişe ediyor. O dönem Asya’daki gelişmekte olan piyasalarda döviz çıkışlarına tanık olunmuştu. Son türbülansta Hindistan para birimi rupi, bir dolar karşısında ağustos sonunda 70 rupiye kadargerilemişti. Mayıs dolar/rupi paritesi 54’tü.

Filipinli işçilerin özellikle yurtdışında yaygın çalıştıklarını not eden Mobius Amerikan yayın kuruluşu CNBC’ye verdiği demecinde, “Yurtdışında çalışan Filipinli işçilerin ücretleri artıyor. Çünkü mesleklerinde terfi ediyorlar. Sadece hizmetli statüsünde değiller artık. Yönetici de oluyorlar. Dolayısıyla kazandıkları milyarlarca doları ülkelerine gönderiyorlar ve genel olarak küresel büyümenin avantajından faydalanıyorlar” dedi. Mobius, Fed’in para musluklarını kısması halinde işçi dövizleri yoluyla sermaye girişlerinin bu ülkelerdeki cari hesap açıklarını finanse etmekte faydalı olacağını bekliyor. Örneğin bu yılın üçüncü çeyreğinde Hindistan’ın cari açığı 5.2 milyar dolar hesaplanmıştı. Mobius’a göre Fed parasal genişlemeyi daraltsa da muazzam miktarda nakit paranın bankalarda yatırım yapılmayı beklemek üzere bulundurulduğuna dikkat çekti.             

Son 10 yılda dünya genelinde merkez bankalarının bilançolarının 10 kat büyüdüğüne dikkat çeken Mobius, “Bu merkez bankaları varlıkları ticaret bankalarından alıyordu. Ticaret bankaları da bu parayı işletmelere kredi olarak vermek yerine hazine tahvillerine geri yatırıyordu. Ancak şimdi ticaret bankaları daha fazla kredi vermeleri yönünde artan baskıyla karşı karşıyalar” diye konuştu. Mobius, Hindistan ve Endonezya gibi Fed gelişmelerinin olumsuz etkilediği piyasalardaki reform çağrılarının bu ülkeleri yatırım için daha cazibeli hale getireceğini de ekledi.

Gelişen ülkelere bu yıl 414 milyar $ akacak

Dünya Bankası’nın araştırmalarına göre gelişmekte olan ülkelere giren işçi dövizleri önemli boyutlarda olarak nitelendiriliyor. Bankanın 2 Ekim 2013 tarihli raporuna göre gelişmekte olan ülkelere 2013’te yurtdışında çalışan vatandaşlarından 414 milyar dolar gelecek. Çin ve Hindistan’a gelecek işçi dövizlerinin miktarı bu yıl 131 milyar dolar olacak.2013’te bir önceki yıla göre artış yüzde 6.3 olacak. 2016’da gelişmekte olan ülkelere gidecek döviz miktarı 540 milyar dolara ulaşacak. Tüm dünyada kendi ülkelerinin dışında çalışan 232 milyon kişinin ise kendi ülkelerine göndereceği döviz tutarının ise bu yıl 550 milyar dolara ulaşması bekleniyor. 2016’da bu miktarın 700 milyar dolara ulaşması bekleniyor.           

Cari açıkları finanse ediyor