Güçlü dolar, emtiada rüzgarı tersine döndürdü

EVRİM KÜÇÜK -DIŞ HABERLER

Emtia piyasalarında rüzgar yine tersine dönüyor. Piyasalarda martta başlayan ralli dünyanın en büyük hammadde tüketicilerinden Çin ekonomisinin hız kesmesi ve doların güçlenmesiyle son buluyor. Martta yükselişe geçen ve yılbaşından sonra yaşadığı kayıpları telafi eden emtia piyasaları, doların yeniden değerlenmesiyle eksiye geçti. Önde gelen bankalar , fiyatlar ve ekonomik realite arasında kopukluk olduğunu belirterek, emtia piyasaları üzerindeki baskının yaz aylarında artacağını, bakır ile petrol başta olmak üzere fiyatların gerileyeceğini öngörüyor. Goldman Sachs’ın emtia araştırmaları başkanı Jeffrey Currie’nin de aralarında olduğu analistlerce hazırlanan raporda, “Emtia fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı yeniden gelişiyor" denildi. Goldman Sachs, gelecek 12 ayda bakır fiyatının 5.200 dolar/tona gerileyeceğini tahmin ediyor. Petrol fiyatlarının da 45 dolara ineceğini öngörüyor. Geçtiğimiz günlerde IMF Başkanı Christian Lagarde da emtia fiyatında düşüşün süreceğini söylemişti. 

Emtia piyasaları güçlü doların etkisini hissetmeye devam ediyor. ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen'ın faiz oranları ve ABD ekonomisine dair iyimser açıklamalarının ardından doların yen karşısında dün sekiz yılın zirvesine çıkması emtia piyasalarına satış getirdi. Altının onsu 1.185 dolar/ons seviyesine inerken, Brent petrolünün varili 64 dolara yaklaştı. Analistler, emtiada baskının süreceği uyarısı yapıyor.

Goldman Sachs, yayınladığı raporda, emtia fiyatlarında son dönemdeki artış piyasa için uzun vadeli beklentilerimiz ile uyumlu olmadığı belirtilirken, bakırın, güçlü ABD Doları ve düşük enerji fiyatlarına, Çin’in talep büyümesindeki yavaşlamaya karşı en hassas emtia olduğunu dikkat çekildi. Goldman’a göre başta bakır olmak üzere emtialarda mart ayında başlayan ralli, güçlü ABD Doları, ucuz petrol ve yavaşlayan Çin ekonomisinin etkili ile tersine dönecek. Bakır fiyatının, Çin’de zayıflayan talep büyümesinin ve inşaatlardaki yavaşlamanın etkisi ile gelecek 12 ayda en az yüzde 16 gerileyeceğini tahmin eden Goldman Sachs, New York’ta petrol fiyatının da ekim ayına kadar 45 dolar/varil seviyesine düşeceğini öngörüyor. Goldman Sachs, gelecek 12 ayda bakır fiyatının 5.200 dolar/tona gerileyeceğini tahmin ediyor. Londra Metal Borsası’nda üç ay vadeli bakır dün öğle saatlerinde 6.171 dolar/ton düzeyinden satıldı. Fiyatları geçen yılın yaklaşık yüzde 11 altında. Raporda, “Cari fiyatların üreticiler ve yatırımcılar için çok güçlü satış fırsatı sunduğuna inanıyoruz” ifadelerine de yer verildi.

Currie raporda petrol piyasasında; Suudi Arabistan, Irak ve Rusya gibi düşük maliyetli üreticilerin üretimlerini artırmaları nedeniyle oluşan arz fazlasının 2016’ya kadar süreceğini belirterek, geçtiğimiz 12 ayda yüzde 43 değer kaybeden petrol fiyatlarındaki toparlanmanın yerini yeniden düşüşe bırakacağını kaydetti. Goldman’ın New York’ta yılsonu petrol fiyatı tahmini 45 dolar. Goldman’ın boğa eğilimli olduğu emtia ürünü ile çinko. Bazı çinko madenlerinin kapanması, Çin’in altyapı projelerinde yoğun olarak kullanılması ve güçlü dolar karşısında daha dayınıklı olması nedeniyle Goldman çinko fiyatlarının gelecek 12 ayda 2.500 dolar/ton seviyesine çıkacağını öngördü. Çinkonun tonu hafta başında 2.178 dolardan alıcı buldu.

Emtia endeksleri eksiye döndü

23 ürünü takip eden Bloomberg Emtia Endeksi mart ayında 12 ayın en düşük seviyesini gördükten sonra yüzde 5.7 yükseldi. Geçtiğimiz günlerde yılbaşından bu yana verdiği kayıpları sıfırlayan endeks, doların değer kazanmasıyla yüzde 2.12 eksiye geçti. UBS Bloomberg Endeksi de yılbaşından bu yana yüzde 2.56 gerilerken, S&P GSCI Emtia endeksi yüzde 0.55 artıda. Önde gelen küresel bankalar emtia piyasalarıyla ilgili yatırımcılarını uyarıyor. Bankalara göre geçtiğimiz haftalarda petrol ve endüstriyel emtiada yaşanan çıkış ekonomik realiteyi yansıtmıyor ve yaz aylarında emtia piyasalarında düşüşler görmek büyük bir olasılık.

Morgan Stanley ve Barclays de uyardı

Barclays, “emtiada ralli sürmeyecek. Piyasada fiyatların tersine dönme riski artıyor. Fiziksel piyasalarda fiyat haraketleri ve arz-talep arasında kopukluk var” diyor. Morgan Stanley de bu uyarılara katılıyor ve yılın ikinci yarısında ve 2016’da ham petrol fazlası yaşanabileceğine dikkati çekiyor. Deutsche Bank, ABD’deki rekor envantere işaret ederek enerji rallisinin sonlanacağını ve yaz aylarında fiyatlarını yönünü aşağı çevireceğini savunuyor.

Çin’in talebinin azalması tedarikçileri zor durumda bırakıyor

Ekonomisi hız kesen Çin’in ithalatındaki düşüş, emtia tedarikçilerini zor durumda bırakıyor. İthalat nisanda yüzde 16.1 düşerek üst üste 4. ay iki haneli gerileme kaydetmişti. Ülkenin ithalatı 2011 yılından bu yana aşamalı olarak geriliyor ve iç talepteki azalma bu yılın ilk dört ayında da kendini gösterdi. Çin’in tihalatındaki gerileme demir cevheri ve petrol fiyatlarını olumsuz yansıyor. Bu da söz konusu kalemlerde tedarikçileri zor durumda bırakıyor. Çin’in Avustralya, Brezilya, Güney Afrika’dan yaptığı demir cevheri ithalatı bu yıl çift haneli geriledi. Suudi Arabistan’dan petrol alımları da yedi aydır düşüyor. Çin’in talebinin azaldığı diğer ürünlere örnek olarak Güney Kore, ABD ile Japonya’dan yapılan yapılan plastik alımları, Japonya’dan yapılan motorlu araç alımları gösteriliyor.