Gaz fiyatlarındaki düşüş Rus ekonomisini tehdit ediyor
Dünya genelinde düşen petrol fiyatlarının doğalgazda da düşüş yönlü baskı oluşturması ve rubledeki değer kaybı, Rus ekonomisini daha zor günlerin beklediğini gösteriyor.
Uzmanlar, yaptığı değerlendirmede doğalgazdaki fiyat düşüşünün Gazprom'a ciddi zarar vereceğini ve Rus ekonomisinin daha zor bir döneme gireceğini belirtti.
Londra'daki Energy Aspects Uzmanı Richard Mallinson, Avrupa'da doğalgaz fiyatlarının azalan talep ve artan arz nedeniyle düşük seyrettiğini ve bunun da Gazprom'un kârını olumsuz yönde etkilediğini ifade etti.
Mallinson, gelecek iki yılda pazara girecek LNG miktarının gaz piyasasında rekabet oluşturarak fiyatları aşağı çekeceğine işaret ederek, "Gazprom zorlu tercihlerle baş başa kalmış durumda. Avrupa'daki pazar payını mı koruyacak yoksa yüksek fiyatlı yeni kontratlar mı imzalayacak? Her iki senaryoda da Rusya'nın gelirleri azalacak bu da Rus ekonomisine finansal bir baskı oluşturacak" dedi.
Gazprom'un ihracat gelirlerini düşük gaz fiyatlarını sübvanse etmek için kullandığını hatırlatan Mallinson, " Bu ekonomik meydan okumalara rağmen, Putin siyasal iktidar üzerinde sıkı duruşunu devam ettirmek isteyecek ama ülke ekonomisinde yaşanan zorluklar Putin'in aldığı kararlarda etkili olacak" diye konuştu.
Orta Asya Kafkasya Enstitüsü Uzmanı Gareth Jenkins de doğalgaz talebini sadece kısa dönemli etkenlerin değil aynı zamanda mevsimsel değişiklikler ve iklim gibi uzun dönemli faktörlerin etkilediğinin altını çizerek, kışların daha kısa ve daha ılık olmasının doğalgaz talebini azalttığını belirtti.
Kaya gazı üretimi de doğalgaz fiyatlarını düşürüyor
Yeni büyük doğalgaz rezervlerinin keşfinin yanı sıra kaya gazı üretiminin de son yıllarda artış göstermesiyle fiyatların düşük kalmaya devam ettiğini vurgulayan Jenkins, "Küresel anlamda depolama kapasitesinin de sınırlı olduğu düşünüldüğünde, bu üreticiler için büyük bir savaş anlamına geliyor. Şu an ileride gaza olan talebin artacağını düşünerek fazla üretilen gazı depolamak ya da depolama alanlarına yatırım yapmak mantıklı değil. Bunları göz önünde bulundurunca bazı üreticilerin gazda üretimi kısması beni şaşırtmaz" değerlendirmesinde bulundu.
Jenkins, Rusya'nın zaten düşen petrol fiyatları nedeniyle kötü durumda olduğunu, bazı doğalgaz kontratlarını yenilerken fiyatları revize ettiğini fakat bunun geçici bir çözüm olduğunu ifade etti.
Brookings Enstitüsü Enerji Güvenliği İnisiyatifi Direktörü Dr. Tim Boersma ise gaz fiyatlarının düşüşünün birkaç yıl daha devam etmesinin beklendiğini bunun sonucu olarak da Rusya gibi gaz tedarikçilerinin kazançlarında düşüş görüleceğini söyledi.
Boersma, "Rusya'yı tek başına vuracak olan gaz fiyatları değil. Doğalgaz satışlarından elde ettiği gelir tüm ihracat gelirlerinin yüzde 15'ini oluştururken; petrolde daha büyük zarar söz konusu" değerlendirmesinde bulundu.
Maaşlar da düşüyor
Rusya gelirlerinin yüzde 50'den fazlasını petrol ve doğalgaz gelirlerinden elde ediyor.
Gaz fiyatlarındaki düşüş Rusya'da yaşanan ekonomik krizi artırırken, ülkede maaşlarda da düşüş yaşanıyor. Rusya'nın resmi istatistik kurumu Rosstat'tan elde edilen verilere göre, Rusya'da maaşlar ruble bazında artsa da dolar bazında düşüyor. 2014 yılında ülkede ortalama maaş olan 32 bin 611 rublenin o günkü kur üzerinden dolar olarak karşılığı yıl ortalamasında 800 dolara tekabül ediyor. Bu miktar şu anda 443 dolar olarak hesaplanıyor.
Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, 2016 bütçesinde petrol fiyatlarının varil başına 50 dolara göre planlandığını belirterek, gelecek yılın bazı dönemlerinde fiyatların 30 doların altına inebileceğini ifade ertmişti. Siluanov, kasım ayı sonunda yaptığı açıklamada, Rusya'nın petrol fiyatlarında yaşanan düşüş nedeniyle 90 ila 100 milyar dolar kaybettiğini vurgulamıştı.
Rus yetkililer, petrol fiyatlarının 40 dolar seviyesine düşmesi halinde ülke ekonomisinin bu yıl 1,5 trilyon ruble (22 milyar dolar) bütçe açığı vereceğini açıklamış ve petroldeki her 1 dolarlık düşüşün gelirleri yaklaşık 2 milyar dolar azalttığını kaydetmişti.
