Fransızlar, Nijer uranyumunu yeniden işletecek

ANKARA - Dünyanın en zengin 4. uranyum kaynaklarına sahip olan Nijer, sorunlu müzakere süreci sonunda Fransız nükleer enerji şirketi AREVA ile 10 yıllığına yeniden anlaştı. 

Yüzde 87'si Fransız devletine ait nükleer şirket AREVA, Nijer'deki uranyumun işletme haklarını 46 yıldır elinde bulunduruyor. AREVA'nın, Nijer'de uranyum çıkarmasına imkan veren sözleşme 31 Aralık 2013'te sona ermişti. 2006'da çıkarılan yeni kanuna göre yüzde 9 ila 12 arasında vergi ödemeyi kabul etmesi şartıyla sözleşmesinin 10 yıllığına yenilenmesi için Nijer hükümeti ile şirket arasındaki müzakereler sürerken, Nijer halkı, sivil toplum örgütleri öncülüğünde şirketin ülkeyi sömürdüğü gerekçesiyle sözleşmenin yenilenmemesi için protesto gösterileri düzenlemişti.  

Başkent Niamey'de anlaşmaya muhalif sivil toplum kuruluşu ROTAB'ın direktörü Ali İdrissa yaptığı açıklamada, Hükümetin yeni anlaşmanın şartlarını kamuoyuna açıklamasını ve anlaşmanın anayasaya uygun şekilde hukuki, mali ve gümrüğe ilişkin şartlarının netleştirilmesini beklediklerini dille getirerek, ''Fakat yetkililerin ve AREVA'nın binlerce Nijerli gencin Imouraren madeninin kapatılması sonucu işten çıkarılmasına sessiz kalması karşısında şaşkınlık içindeyiz. AREVA, Nijer uranyumundan fazlasıyla yararlanıp dünya birincisi haline gelirken, Nijer dünyanın en fakir ülkesi olmayı sürdürüyor" dedi. 

Ülkenin kuzeyindeki Cominak ve Somair madenlerinden yılda yaklaşık 4 bin 500 ton uranyum çıkaran AREVA, Fransa'nın elektrik ihtiyacının yaklaşık üçte birini buradan çıkan uranyumla sağlıyor.  

Türkiye de mart ayında Nijer ile yerbilimleri alanında utabakat zaptı imzalamış ve Nijer uranyumuna ilgisini ortaya koymuştu. Nijer Madenler ve Sınai Kalkınma Bakanı Omar Hamidou Tchana imza töreni sonrası yaptığı açıklamada, geçen yıl iki ülke arasında imzalanan anlaşmanın Türk şirketlere ülkesinin uranyum kaynaklarını çıkarma fırsatını sunduğu söylemişti. 

Tchana, Türkiye'nin Fransa'ya alternatif olup olmayacağı sorusuna "Fransızların AREVA şirketi ile müzakerelerimiz sürüyor. Amacımız 2006 kanununa göre iş yapmalarını sağlamak. Türk şirketler ve AREVA birbirleriyle rekabet etmek zorunda değiller. Birlikte kaynaklarımızı değerlendirebilirler" yanıtını vermişti.