Fas'ta halı dokuma sanatı
Eski Berberi geleneği olan halı dokuma sanatını sürdüren Faslı kadınlar, tablo gibi eserler nakşediyor
OUARZAZATE - Faslı kadınlar, eski Berberi geleneği olan halı dokuma sanatını sürdürüyor. Dokumada kullanacakları renklerden, desenlere kadar her aşamayla titizlikle ilgilenen kadınlar, tablo gibi eserler nakşediyor.
Fas'ın güneyindeki Ouarzazate ilinin Taznakht bölgesinde yaşayan Berberi kadınlar, ilmek ilmek dokudukları halılar ile geleneklerini ayakta tutmaya çalışıyor.
Dokunacak halının iplerini, göz nurlarını akıttıkları halı tezgahının başına geçmeden önce meşakkatli uğraşlar sonucu üreten kadınlar, önce koyunlardan kırpılan yünleri, yıkayıp, gün ışığıyla kurutuyor, sonra da kına, safran, bazı çiçeklerle renklendiriyor. Bu süreç haftalarca sürebiliyor. Bazı kadınlar, renklerin sabitlenmesi için şap maddesini kullanıyor.
Renklendirme işlemi tamamlanan yünler, halıların dokunması için hazır hale gelmesindeki son aşama olan eğirme işlemine tabi tutuluyor.
Taznakht kadınları, duygu ve düşüncelerini özgürce halılara nakşediyor. Her biri özel çalışma ürünü olan desenler, sanatkarın kendine ait tarzı olduğuna işaret ediyor. Bazı nakışlar, zamanla kabilelerin simgesi haline geliyor, halının deseninden hangi kabileye ait olduğu anlaşılabiliyor.
Tarla ve bağlarda çalışan kadınlar, boş vakitlerinde soluğu halı tezgahlarının başında alıyor. Tezgahın etrafında toplanan kadınlar, köyün ileri gelenleri ile yaşlılarının anlattığı hikayeleri dinliyor. Böylece halı tazgahları, eski nesilin yeni nesile bilgi, görgü aktarım merkezi haline dönüşüyor.
Özel günlerde halı dokunmuyor
Kadınlar, halı dokumak için kendilerine özel günler belirlerken, bazı günler ise dokuma tezgahının karşısına geçmekten imtina ediyor. Hicri takvime göre muharrem ayının ilk 10 günü kötü şans getireceğine inandıkları için halı tezgahından uzak duran kadınlar, pazartesi ve perşembe günleri de dini vecibelerini yerine getirme gerekçesiyle halı dokumuyor.
Halı tüccarı Ahmeyd el-Ecravi, kadınların dokuma işlemini bitirdikten sonra halıları satmaları için evin erkeklerine teslim ettiklerini belirterek, "Taznakht'da her hafta kurulan pazara farklı semtlerden ve komşu aşiretlerden onlarca dokuma halı geliyor. Bu pazar, satıcıların ve dokuma halı merakı olanların buluşma noktası haline geliyor" dedi.