El Nino, gıda ve emtia fiyatlarını da uçuracak
Avustralya ve Asya’nın bazı bölgelerini susuzluktan kurutup, Güney Amerika’ya ise yağmurlar getiren El Nino, Pasifik Okyanusu’nun ısınmasıyla önümüzdeki aylarda geri dönüyor
Hilal SARI
Meteoroloji Bürosu geçtiğimiz hafta yaptığı bir açıklamada, iklim tahminlerinin çoğunun tropikal Pasifik’in güney yarımküre sonbahar ve kışında ısınacağını öngördüğünü belirtiyor. CNBC’de yer alan habere göre bazı tahminler bu ısınmanın El Nino’nun da kış başlamadan geleceğinin habercisi olduğunu öngörüyor. Avustralya’da sonbahar Mart-Mayıs aylarında yaşanırken, kış ise Haziran’dan Ağustos’a kadar sürüyor.
Pasifik Okyanusu’nun ısınmasının yol açtığı ve tüm dünyada hava olaylarını etkileyen El Nino adı verilen iklim dengesizlikleri, fazla kuraklık veya fazla yağış ile emtia piyasalarını alt üst edebiliyor. NASA’nın New York’ta bulunan Goddard Uzay Araştırmaları Enstitüsü Genel Müdür Yardımcısı Gavin Schmidt, bu yıl bir El Nino hareketinin gerçekleşmesinin çok muhtemel olduğunu söyledi. Endonezya Meteoroloji İklim ve Jeofizik Ajansı’na göre son El Nino’nun üzerinden neredeyse beş yıl geçti. Dünyanın her yerinde birçok olumsuz etkisi olan El Nino adı verilen iklim dengesizlikleri her iki ila yedi senede tekrar gerçekleşiyor.
Melbourne merkezli finans kuruluşu Avustralia & New Zealand Banking Group analisti Paul Deane baharda doğu kıyısının daha az yağış almasının Avustralya için en büyük kaygı olduğunu ifade etti. “El Nino’nun buğday mahsullerinin verimli olma şansını düşürecek olması risklerden biri” diye konuşan Deane “Diğer risk ise daha az yeşil alanda hayvancılık sektörünün zorlanacak olması” diye ekledi.
Gıda fiyatlarına olumsuz yansır
Birleşmiş Milletler tarafından izlenen küresel gıda fiyatları rekor buğday ve mısır mahsulleri sayesinde geçtiğimiz yıl yüzde 3.4 oranında düştü. Tayland yüzde 5 kırık pirincin fiyatı Asya ölçütünde yüzde 23 azalarak tonu 450 dolara geriledi. Bu mahsuller El Nino ile zarar görürse gıda fiyatlarının tekrar yükselebileceği belirtiliyor. ABD’de ocak ayında süt vadeli işlemleri en büyük süt üreticisi eyalet Kaliforniya’da yaşanan kuraklık sebebiyle rekor seviyelere yükseldi, sığır eti fiyatları ise tarihi rekor kırdı.
Tropik Pasifik Okyanusu’nun birçok iklim tahminine göre güney küre sonbahar ve kış aylarında ısınmaya devam edeceğini öngören büro, hepsinin olmasa da bazı tahminlerin El Nino’nun yaklaştığı konusunda uyarı verdiğinin altını çiziyor. Goddard Enstitüsü’nden Schmidt, El Nino’nun büyüklüğüne göre 2014 ve belki 2015 yıllarının tarihin en sıcak yılları olabileceğini ifade ediyor. Yerkürenin şimdiye kadar yaşadığı en sıcak yıllar 2005 ve 2010 yılları olduğu belirtiliyor.
El Nino kuraklık etkisi yarattığı Avustralya’nın özellikle doğu kıyısıyla bağlantılı. Bu hava modeli büronun verilerine göre 2009-2010, 2006-2007 ve 2002-2003 yıllarında görünmüştü.