Dolar gövde gösterisine başladı

EVRİM KÜÇÜK

Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) geçen hafta aldığı faiz indirim kararı ve varlığa dayalı menkul kıymet alım programı açıklaması, hafta başında Çin’de açıklanan ithalat verisinin beklentilerin altında kalması, İngiltere’de İskoçya’nın bağımsızlık referandumuna ilişkin tedirginlikler ve ABD Merkez Bankası (Fed) raporunda faiz artırım sürecinin piyasaya etkisinin beklentilerden daha kötü olabileceğine yönelik açıklamalar dolara olan talebin artmasına neden oldu. Yurtdışı piyasalarda dolar, euro karşısında 14 ayın en yüksek seviyesinden satılmaya devam ederken, tahminler doların güç kazanmaya devam edeceği şeklinde. 

Geçtiğimiz Cuma günü tahminlerin oldukça altında kalan tarım dışı istihdam değişimi verisine rağmen yeni haftaya yükseliş ile başlayan dolara, ECB’nin parasal genişleme için elinde daha fazla araç olduğunu söylemesi yukarı yönlü destek verdi. ECB Başkan Yardımcısı Vitor Constancio bankanın elindeki bütün araçları tüketmediğini ve daha fazla araç kullanabileceğini, ancak euro bölgesinde büyümenin canlandırılabilmesi için hükümetlerin de üzerlerine düşeni yapmaları gerektiğini söyledi. Diğer yandan ABD Merkez Bankası’nın (Fed) 17 Eylül’de tamamlanacak toplantısı öncesinde dolar yukarı yönlü hareketler dün de sürdü. Fed’in ne zaman faiz artıracağına ilişkin spekülasyonların etkisiyle doların önemli para birimleri karşısında seyrini gösteren endeks 84.40’ı aşarken, analistler yükselişlen ilk aşamada temmuz 2013’deki en yüksek seviye olan 84.75 direnç seviyesine kadar yükselmesinin beklenebileceğini söylüyor. Haftaya 1.2953 seviyesinden başlayan dolar dün euro karşısında 1.2860 ile 14 ayın en yüksek seviyesine çıktı. Japon Yeni ise dolar karşısında 6 yılın en düşük seviyesine geriledi. Sterlin de İskoçya belirsizliğinin getirdiği kaygılar ile baskı altında kalmaya devam etti. Dolar, üç yılın en yüksek seviyesinin biraz uzağında bulunuyor. 

İlk hedef 1.12755 

Analistler, euronun en son 9 Temmuz 2013’te gördüğü 1.2755 seviyesini test edebileceğini ancak euroyu destekleyecek veri akışı olması halinde euronun yukarıda 1.2988 ve sonrasında 1.3154’e kadar gidebileceğini söylüyor. Uluslararası 91 finans kuruluşunun euro/dolar paritesinde yılın son çeyreğinde tahmin medyanı 1.30. En düşük tahmin ise paritenin son çeyrekte 1.24’e ineceği yönünde. Ankete göre euro, 2015’te zayıfl amaya devam edecek. Sonraki üç yıl boyunca da 1.30’un altında kalacak. Amerikan finans kuruluşu Morgan Stanley 8 Eylül itibariyle euro/dolar paritesinin dördüncü çeyrekte 1.27 seviyesine ineceğini öngördü. Gelecek yılın ilk çeyreğinde euronun 1.25 $ seviyesine gerileyeceği tahmininde bulunan Morgan Stanley, ikinci çeyrekte 1.22, üçüncü çeyrekte ise 1.20 düzeylerinin görüleceği tahmini yaptı. Morgan Stanley, 2015’te paritenin 1.15’i göreceği öngörüsünde bulundu. 

Paritenin seyriyle ilgili olarak yılın son çeyreğinde 1.30 diyen İngiliz Barclays, paritenin 2015’in ilk çeyreğinde 1.28, ikinci çeyreğinde 1.26 düzeyinden işlem göreceği tahmini yaptı. 2015 yılı parite tahmini 1.25 olan Barclays, 2016’da 1.25, 2017 ve 2018’de 1.24 tahmininde bulundu. Commerzbank, euronun dolar karşısında son çeyrekte 1.25 seviyesine ineceği tahmini yaptı. Alman finans kuruluşuna göre düşüş sürecek ve euro 2015’in ikinci çeyreğinde 1.22’den işlem görecek.

İngiltere, faiz artışı için 2015’i işaret etti

İngiltere Merkez Bankası (BOE) Başkanı Mark Carney, 2009’dan bu yana tüm zamanların en düşük seviyesinde tutulan faiz oranının, 2015’in ilkbaharında artırılabileceğine işaret etti. İngiltere’nin Liverpool şehrinde düzenlenen sendikalar birliği toplantısında konuşan Carney, faiz artırımına ilişkin olarak, “Eğer faiz oranları, piyasalar tarafından beklenen patikayı izleseydi, yani ilkbaharda artırılmaya başlanması ve ardından kademeli bir şekilde bu hareketin devam ettirilmesi durumu gerçekleşseydi, enfl asyon yüzde 2 hedefine ulaşacak ve 1,2 milyon adet istihdam yaratılacaktı” dedi. İngiltere’nin 2009 yılından bu yana yüzde 0,5 oranında tuttuğu politika faiz oranın artırılması için daha öncede belirlenen bir rota bulunmadığının altını çizen Carney, olası faiz artışının kademeli bir şekilde veriler dikkate alınarak yapılacağını söyledi. Fiyat istikrarı açısında İngiltere Merkez Bankası için enfl asyonun yüzde 2 hedefinin altında tutulmasının önemli olduğunu belirten Carney, ABD’deki verilere kıyasla İngiltere’de işsizlik oranın dikkate değer şekilde azaltılmasının yanında iş gücü katılım oranının da artırıldığını belirtti.

Yatırımcı ve Fed ayrışıyor 

San Francisco Fed tarafından önceki dün yayınlanan bir araştırma, yatırımcıların Fed üyelerine kıyasla faiz oranlarının daha uzun süre düşük kalmasını ve artırımların daha yavaş gerçekleşmesini beklediklerini ortaya koydu. Fed araştırmasına göre, Wall Street’in önde gelenşirketlerinin ekonomistleri ilk faiz artırımı için en olasıtarih olarak 2015’in üçüncü çeyreğine dikkat çekiyor. Ekonomistler Fed’in kısa vadeli faiz hedefini 2015 sonu için yüzde 0.75, 2016 sonu için ise yüzde 2.13 olarak tahmin ederken;Fed yetkililerinin beklentileri gelecek yılın sonu için yüzde 1, 2016 sonu için ise yüzde 2.5 seviyesine işaret ediyor. Fed yetkilileri ile piyasanın faiz beklentileri arasındaki uyumsuzluk Fed Başkanı Janet Yellen için bir zorluk teşkil ediyor. Fed’in eninde sonunda faiz artırması gerekiyor, ancak bunun ABD ekonomisini tekrar resesyona sevk etmeyecek pürüzsüz birşekilde yapılması gerekiyor. Piyasada faiz beklentilerinin fiyatlamasında ani oynamalar gerçekleşme olasılığı Fed’in işini zorlaştırıyor. Fed yetkililerinin yeni beklentilerini gelecek haftaki olağan toplantıda açıklanması bekleniyor.