Devlerin İran petrolü iştahı

Aydın Şahinalp / dunya.com

İran'ın Batı ile olası bir nükleer anlaşma görüşmelerinin gölgesinde petrol devleri Tahran'a adeta çıkartma yaptı. Enerji devi Royal Dutch Shell ve Eni tepe yöneticileri, yıllardır yaptırımların altında bulunan İran enerji sektöründe yatırım fırsatlarını görüşmek üzere Tahran'da İranlı yetkililerle bir araya geldi. 

Hedef günde 5 milyon varil

Financial Times'ın haberine göre görüşmeler geçtiğimiz mayıs ve haziran ayı başında gerçekleşti. Dünyanın en büyük üçüncü petrol ve doğalgaz rezervlerine sahip İran'ın en büyük hedefi önümüzdeki on yılda üretim kapasitesini iki katına çıkararak günlük 5 milyon varillik ham petrol üretmek. Bu idealini gerçekleştirmek için Tahran'ın milyarlarca dolarlık yatırıma ihtiyacı bulunuyor.

Shell yetkilileri yaptıkları açıklamada İranlı yetkililerle, yaptırımların kaldırılmasıyla birlikte potansiyel iş ortaklıklarını masaya yatırdıklarını belirtti. 

"Yatırım fırsatlarını masaya yatırdık"

İtalyan enerji devi Eni'nin CEO'su Cladio Descalzi geçtiğimiz mayıs ayında İran Petrol Bakanı Bican Zanganeh ile bir araya geldi. Descalzi görüşmenin çok olumlu geçtiğini belirterek, "Bican Zanganeh ile birlikte Eni'nin İran petrol ve doğalgaz endüstrisindeki olası yatırım fırsatlarını değerlendirdik. İran'a uygulanan ekonomik ambargonun kaldırılmasıyla birlikte karşılıklı kazan kazana dayanan anlaşmaları devreye sokacağız" dedi.

50 milyar dolara ihtiyacı var

İran günde 2 milyon 700 bin varil ham petrol üretiyor. Ancak Wood Mackenzie'nin en son hazırladığı rapora göre; İran 2017 yılı sonu itibariyle günlük ham petrol üretimini 600 bin varil artırabilir. Raporda ayrıca Tahran'ın günlük üretim kapasitesini 2025 yılında 4 milyon 400 bin varil artırma potansiyelini olduğuna yer veriliyor.  Tabii bunu gerçekleştirmek için İran'ın 50 milyar dolar büyüklüğünde yabancı yatırıma ihtiyacı var. 

Kritik tarih 30 Haziran

Batı'nın Tahran'a uyguladığı ekonomik yaptırımların kaldırılmasında kilit rol oynayan nükleer müzakereler 30 Haziran 2015’e kadar uzatıldı.

Shell, Total, Eni ve Lukoil pay peşinde

Geçtiğimiz günlerde Shell, Total, Eni ve Lukoil yöneticilerinin Viyana'da İran petrol bakanıyla görüştüklerini belirten Facts Global Energy'den Feridun Fesharaki," İranlılar petrolün en büyük oyuncularını tekrar ülkelerinde devreye sokmak için sabırsızlar Sunulan tekliflerin Iraklı, Dubaili ve Meksikalılardan daha iyi olması gerekiyor" dedi. 

ABD Enerji Bakanlığı enformasyon Dairesi verilerine göre, İran 2014'te 1.4 milyon varil ham petrol ham petrol ihraç etti. İran yaptırımlardan önce 2011'de 2.6 milyon varil petrol ihracı gerçekleştirmişti. İran'ın en büyük müşterileri Asya ülkeleri. 

Uluslararası Enerji Ajansı,İran'a uygulanan ambargonun bu yıl kalkması durumunda petrol fiyatlarında 5-15 dolarlık düşüşün gerçekleşeceğini öngörüyor.