Danimarka'da özelleştirme krizi

KOPENHAG - Danimarka'da devlet sermayeli enerji şirketi DONG'un kısmi satışına karşı çıkan Sosyalist Halk Partisi (SF) koalisyondan çekilme kararı aldı. SF, hükümette Dışişleri Bakanlığı dahil 6 bakanlıkla yer alıyordu. 

Yıllardır gündemde olan ancak çeşitli nedenlerle ertelenen DONG Energy'nin satışı, son günlerde yeniden ülke gündemine gelince hükümet krizine dönüştü. 2004 yılında koalisyon hükümetinde yer alan Venstre ve Konservative partileri, DONG'un borsadaki hisselerinin satışı için parlamentodaki diğer partilerle o tarihte anlaşmalarına rağmen hisse satışına 16 gün kala, 21 Ocak 2008 yılında dönemin başbakanı Lars Lökke Rasmussen, küresel ekonomik kriz nedeniyle hisse senetlerindeki inişleri gerekçe göstererek satışı durdurmuştu. 

2012 yılında 4 milyar kron zarar

2012 yılında ise 4 milyar Danimarka kronu zarar etmesi nedeniyle sıkıntı yaşayan şirketin satışı bu tarihten itibaren yeniden gündeme gelirken, parlamentodaki partiler satışı desteklediklerini açıklamıştı. Ekim 2013 tarihinde Danimarka Maliye Bakanlığı, şirkete talip olan Goldman Sachs, ATP ve PFA'nın birlikte DONG'un yüzde 26 hissesinin alımı için yaptığı 11 milyar kronluk teklifte anlaşmıştı. Buna göre Goldman Sachs 8 milyar kronla yüzde 19 hisseyi alacak ve yönetimde veto hakkı olacaktı. Bu gelişmelerden sonra Birlik Listesi Enhedslisten, DONG'un Goldman Sachs'a satışına karşı çıkarak 2 ay önce parlamentoya yasa tasarısı sundu. Bu tarihten itibaren satış planına tepki büyüyerek protesto gösterileri yapılmaya başlandı. 

Danimarka kamuoyunda, DONG'un ülkenin emeklilik sandığı/fonu yerine yabancı şirket Goldman Sachs satılmasına karşı bir duruş ağır basarken, en iyi teklifi Goldman Sachs'ın verdiğini açıklayan Maliye Bakanı eleştirilere hedef oldu.  

SF'te birlik sağlanamadı

Oylama öncesi SF'te muhalefet yükselirken partinin genel başkanı Anette Vilhelmsen, parti içindeki fikir ayrılıklarını gideremeyince basın açıklaması yaparak partinin genel başkanlığından ayrılacağını ve parti olarak hükümetten çekildiklerini açıkladı. 

Parlamentoda 15 milletvekili bulunan ve hükümette Dışişleri Bakanlığı dahil 6 bakanla yer alan SF'in, tabanında bir süredir sağ ağırlıklı politikalara karşı tepkisiz kalındığı gerekçesiyle rahatsızlıklar olduğu konuşulurken, 2013 Kasım ayındaki yerel seçimlerde parti oy kaybına uğramıştı. 

SF'in çekilme yönündeki açıklamasının hemen ardından Başbakan Helle Thorning Schmidt de bir açıklama yaptı. 

Söz konusu kararın SF'e ait olduğunu belirten Başbakan, "SF, parti olarak en iyi neyse onu değerlendirmeli. Annette Vilhelmsen ve diğer SF'li bakanları özleyeceğimden eminim. Hükümet işine devam ediyor. Herhangi bir değişiklik yok" dedi. 

Başbakan Schmidt, SF Milletvekili Özlem Çekiç'in sosyal medyadaki hesabında, başbakanın Vilhelmsen'e "ya onaylayın ya da hükümetten çekilin dediğini" yazdığı konusundaki iddialar için ise "SF'e ültimatom vermedim ya da tehdit etmedim. Ben hiçbir şekilde bu şekilde bir tehditte bulunmadım. SF ile iyi çalışmamızın devamı için ben elimden ne geliyorsa yapacağım. SF hala hükümetin çok yakın bir ortağı, hükümet dışında olmasının bunu değiştireceğini sanmıyorum" şeklinde konuştu.