Çin’den 38 milyar dolarlık yuan hamlesi

Aydın ŞAHİNALP 

DIŞ HABERLER - Çin, ABD'de yuan takas bankası kurulması ve ülkeye daha fazla yatırım çekmek için Birleşik Devletler’e 250 milyar yuan (38 milyar dolar) tutarında kota vermek için harekete geçti. Bu kota Hong Kong'tan sonraki en büyük ikinci kota oluyor. 

Konu hakkında açıklama yapan Çin Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Yi Gang, ülkesinin ABD'den yatırımcılara Çin menkul kıymetleri almaları için 250 milyar yuan tutarında kota verileceğini duyurdu. Kota verilmesi önerisi Pekin'de yapılan Çin-ABD Stratejik ve Ekonomik Diyalog toplantısında gündeme geldi. Bu tarihte Çin'in ilk kez ABD'ye verdiği kota olması nedeniyle dikkat çekiyor. Çinli yetkililer, MSCI Inc.'in bu ay içerisinde yuan cinsinden hisselerin küresel endekslerde yer alıp almayacağını değerlendirmesi öncesinde sermaye piyasalarında serbestlik adımlarına hız verdi. 

Yabancı yatırımcıların iç piyasalara erişiminde rahatlatıcı önlemlerin alınması ve bankalararası tahvil piyasası üzerindeki kota kontrollerinin kaldırılması atılan adımlar arasında yer alıyor. 

1 trilyon dolar kaçtı 

Geçtiğimiz yıl Çin piyasalarından yaklaşık 1 trilyon dolar kaçtı. Çin hükümeti piyasalardan yüksek miktardaki para çıkışını önlemek ve Uluslararası Para Fonu (IMF) SDR sepetine eklenmeden önce yuanı dengelemek istiyor. Çin Merkez Bankası'nın ABD'de bir yuan takas bankası kuracağını da belirten Başkan Yardımcısı Gang, "Biz renminbinin (yuan) uluslararasılaştırılması süreci içinde, piyasa talebinin baskın bir rol oynadığını düşünüyoruz.Çin para birimi payı, Renminbi Kalifiye Yabancı Kurumsal Yatırımcı (RQFII) planı çerçevesinde tahsis edilecek. Renminbi seçilip, onunla yatırım yapılırsa para birimimiz daha etkili bir hale gelecek. Aynı zamanda Çinli ve ilgili işletmelerin finansman maliyetlerini azalacak" diye konuştu. 

Komşuları Çin’e nabız tutuyor 

Tüm bu gelişmelerin gölgesinde Çin ekonomisinden iç açıcı haberler gelmiyor. Dünyanın iki numaralı ekonomisi Çin'in bölgedeki en büyük ticaret ortağı olan Japonya, Güney Kore ve Tayvan'ın ihracat ve PMI rakamlarına bakıldığında dev ekonomide yavaşlamanın ikinci çeyrekte de sürdüğü görülüyor. İkinci çeyreğin tamamlanmasına bir aydan az bir zaman kala Asya'dan gelen ekonomik veriler Çin'in nisan-haziran dönemi performansının ciddi oranda baskı altında olabileceğini işaret ediyor. Çin'in sağladığı verilerin doğruluğu üzerinde şüpheler olduğunun altını çizen Capital Economics’ten Çin Masası Ekonomisti Julian Evans-Pritchard, “Pekin kaynaklı veriler yerine Çin’in bölgedeki en büyük ticaret ortakları Japonya, Güney Kore ve Tayvan’dan gelen verilere bakmak daha sağlıklı. Güney Kore’nin ihracat rakamları Çin ekonomisinin nasıl bir performans sergilediği hakkında ipucu veriyor” dedi. İhracatının dörtte birini Çin’e gerçekleştiren Kore’nin mayıs ayı ihracatı yüzde 6 daraldı. Japonya’da da ihracat karamsar bir tablo çiziyor. Üç numaralı ekonomi Japonya’da ihracat son üç aydaki en keskin düşüşle yüzde 10,1 geriledi. Özellikle Japonya’nın Çin ihracatında yüzde 7,6’lık azalma dikkat çekiyor. Çin’i en büyük ihracat pazarı olarak gören Tayvan’ın ihracatı da nisanda sert fren yaparak yüzde 11,4 düştü. 

Öte yandan ABD Hazine Bakanı Jack Lew piyasaların belirlediği yuanın Çinli tüketicilerin alım gücünü artıracağını söyledi. Çin'in başkenti Pekin'de bir üniveristenin konferansında söz alan ABD'li Bakan Lew, " Temel olarak Çin'in çıkarına olacak şey; döviz kurunun değerinden düşük belirlenmemesidir" diye konuştu.

Pekin'in işi kolay değil

Geçtiğimiz yıl Washington'da bir araya gelen ABD Başkanı Barack Obama ve Çinli mevkidaşı Şi Cinping iki ülke arasındaki finanasal işbirliğini güçlendirmek için el sıkışmıştı. Ancak gelinen süreçte Pekin yönetiminin 38 milyar dolarlık son hamlesinin ABD'li yatırımcıları cezbetmesi hiç de kolay olmayacak gibi. Zira 2006 yılından bu yana ilk kez Çin para birimi yuan, tahvil ve hisse payları üst üste iki ay kayıplar yaşadı. Şanghay Bileşik Endeksi ekonominin yavaşlaması endişeleriyle yüzde 42 değer kaybetti. Öte yandan tüm dünyadaki bankalar arası elektronik fon transferi standardı sağlayan SWIFT verilerine göre küresel işlemlerde yuan altıncılık koltuğundan beşinciliğe geriledi.