Çin elması ABD'nin suyunu çıkardı!

İSTANBUL - Çin'in büyüyen ekonomisi, halkının bakırdan lüks ürünlere ve yüksek proteinli beslenme alışkanlıklarına kadar birçok konuda iştahını kabarttı. Çin'in artan iştahı bir emtia ürününü daha piyasaların radarına soktu; elma. Metallerden, tahıllara,  ıstıktan, pamuğa kadar birçok ürünün fiyatını şekillendiren Çin, şimdi de elma suyu fiyatlarını etkiliyor.

Yaşam standardı yükseldikçe Çin halkı her geçen gün daha fazla meyve tüketmeye başladı. Çinlilerin en gözde meyvelerinden bir ise elma. Dünyanın aynı zamanda en büyük elma üreticilerinden biri olan Çin, son yıllarda an büyük tüketiciler arasına katıldı. Çin'in elma talebinin artması, emtia piyasalarında henüz küçük bir yere sahip olan elma suyu fiyatlarını yükseltmeye başladı. ABD'de elma suyu fiyatları son beş yılda yaklaşık üç katına çıktı. Çin, küresel elma üretiminin yarısından fazlasını gerçekleştiriyor. Ancak artan tüketim sayesinde Çin'in yurtdışına yönelik üretiminin toplam üretim içindeki payı giderek azalıyor. ABD Tarım Bakanlığı'nın (USDA) verilerine göre, Çin'de taze elma tüketimi 2007-2008 sezonundan Haziran 2012'ye kadarki dönemde yüzde 80 arttı. Aynı dönem içinde dünya genelinde elma tüketimindeki artış yüzde 36 olarak kaydedildi.

Konsantre elma suyu için vadeli konratlar oluşturuldu

Wall Street Journal Gazetesi'nin haberine göre, Çin'deki tüketimin artması emtia piyasalarında kendini hissettiriyor. ABD'de elma-suyu konsantresinin fiyatı artışa geçerken, bu ürün için vadeli kontratlar oluşturulmaya başladı. Fiyatlar yükselirken,
3 milyar dolarlık konsantre pazarında Amerikan üreticilerin kar marji baskı altına girdi. ABD, yurtdışından elma suyu konsantresi alımlarının üçte ikisini Çin'den yapıyor.

Çin'de tüketimde yaşanan hızlı artış, piyasada işlenen elma miktarını azalmasını yol açtı. 2007-2008 sezonunda üretilen elmanın yaklaşık yüzde 70'i iç piyasaya verilirken, 2011-12'de iç piyasaya giren ürün miktarı yüzde 86'ya çıktı. Bu da elma suyu üretim maliyetlerini yukarı itti. Son 10 yılda üretim maliyetlerinin iki katına çıktığı belirtiliyor.

Çin yüzünden fiyatlarda son beş yılda ciddi dalgalanmalar meydana geldi. Çin'li Zhonglu Fruit Juive firmasının ABD'deki iştiraki Zhonglu America'nın Başkanı Michael Choi, son beş yıl içinde fiyatların 4 dolar/galon düzeyinden 12 dolar/galona kadar yükseldiğini belirtti.

Ancak son haftalarda, işlemcilerin elma suyu fiyatlarındaki değişimlere karşı
kendilerini korumanın yeni yollarını geliştirdikleri görülüyor. İşlemcilerin elmayı
almaları gerektiği dönemde artmış fiyattan ödeme yapmak yerine mecvut fiyatlarla lım yapmalarına izin veren kontratlar Minneapolis Tahıl Borsası'nda işlem görmeye başladı. Ancak bu kontratlarda işlem hacmi düşük olduğu için, başarıya ulaşıp ulaşmayacağı konusunda piyasalarda soru işaretleri var. Elma suyu konsantresi piyasasında vadeli kontrat uygulaması fikri, üyeleri arasında Coca Cola, PepsiCo ve işlemci Louis Dreyfus Commodities'in de bulunduğu Meyve Suyu Ürünleri Birliği'nden geldi. Bazı analistler, vadeli kontratların Çin'deki tüketimin baromotresi olarak işlev görebileceğini söylüyor.