CIA Başkanı sorgu yöntemlerini savundu

WASHINGTON - ABD Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) Direktörü John Brennan, 11 Eylül saldırılarının ardından bazı kurum yetkililerince “tiksindirici” sorgulama teknikleri kullandığını kabul ederek, terör şüphelilerine yönelik kullanılan aşırı sorgulama tekniklerinin faydalı istihbarat sağlayıp sağlamadığının “bilinemeyeceğini” söyledi.

Brennan, ABD Senatosu’nun CIA’nın 11 Eylül saldırıları sonrası terör şüphelilerine uyguladığı işkence içeren gözaltı ve sorgulama tekniklerine dair raporunu açıklanmasının ardından CIA’nın Virginia’daki merkezinde basın toplantısı düzenledi.

Raporun kamuoyuyla paylaşılmasının ardından ilk kez kameraların karşısına geçen Brennan, konuşmasına 11 Eylül 2001’deki terör saldırılarını anlatarak başladı. Saldırılardan 6 gün sonra dönemin başkanı George W. Bush tarafından gözaltı ve sorgulama tekniklerine dair programın onaylandığını hatırlatan Brennan, programın El-Kaide’yi yenilgiye uğratmak ve Amerikan topraklarında diğer birçok ölümlü saldırıları önlemek için CIA’nın küresel terörle mücadele çabalarının parçası olduğunu ifade ederek, 2007'de kurum tarafından sonlandırılan aşırı soruşturma tekniklerinin kullanımının, Başkan Barack Obama’nın 2009’da göreve geldikten sonra başkanlık emriyle yasaklandığını anımsattı.

Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Brennan, terör şüphelilerine yönelik program kapsamında CIA yetkililerinin büyük bir çoğunluğunun kurallara uygun hareket ettiğini vurguladı. Brennan, “Onlar, uluslarına hizmet kapsamında ne yapmaları gerektiğini söylenilenleri yaptılar” dedi. 

Gözaltı ve sorgulama tekniklerine dair programın hayat kurtarıp kurtarmadığına yönelik bir soru üzerine Brennan, bunun “bilinemeyeceğini” kaydetti. Bazı kurum yetkililerince "tiksindirici" sorgulama teknikleri kullanıldığını kabul eden Brennan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Gözaltı ve sorgulama programının, ABD’ye karşı saldırıların engellenmesine, teröristleri yakalanmasına ve hayatların kurtarılmasına yardımcı olduğuna dair görüşlerimizi belirttik. Şunu açıklamama izin verin; şüphelilerden, güçlendirilmiş sorgulama tekniklerinin mi faydalı bilgi elde etmemizi sağladığını henüz sonuçlandırmadık. Güçlendirilmiş sorgulama tekniklerinin kullanımı ile tutuklulardan sağlanan yararlı bilgiler arasındaki sebep-sonuç ilişkisi, benim açımdan bilinemez”.

Brennan, El-Kaide lideri Bin Ladin’in yakalanmasında ise sorgulama tekniklerinin etkili olduğuna işaret etti. Brennan, “Güçlendirilmiş sorgulama tekniklerine tabi tutulan tutukların sağladığı bilgiler faydalıydı ve bunların Bin Ladin’e karşı olan nihai operasyonda kullanıldığını düşünüyoruz” ifadesini kullandı.

Brennan, istihbarat kurumunun kamuoyunu veya Başkan Bush’u kasten aldatmadığını dile getirdi.

Brennan, Senato’nun raporuna ilişkin bir soru üzerine ise İstihbarat Komitesi’nin, CIA yetkilileriyle görüşmeler gerçekleştirmemesinin "esef edilecek bir durum" olduğunu dile getirdi.

İstihbarat kurumunun yapılan hataların tekrarlanmaması için birçok reform yaptığını işaret eden Brennan, Senato’nun raporunda yer alan ve 7 yılı aşkın süredir uygulanmayan tekniklere ilişkin tartışmaların bir kenara koyulmasını istedi. Brennan, “Benim güçlü ümidim o ki bu tartışmayı bir kenara koymak ve ileriye bakmak” ifadesini kullandı.

ABD Senatosu İstihbarat Komitesi'nin, CIA'nın 11 Eylül saldırıları sonrası terör şüphelilerine uyguladığı işkence içeren gözaltı ve sorgulama tekniklerine dair salı günü açıkladığı raporunda, CIA’nın uluslararası yasalara uymaksızın yakaladığı esirlere zarar verme ve acı çektirme taktikleri uyguladığı vurgulanmıştı.