Bilançolarda 5’inci kötü çeyrek
ABD’den Çin’e, Avrupa Birliği’nden Japonya’ya küresel arenada şirket bilançoları beşinci kötü çeyreğini yaşıyor. Birçok şirket maliyetleri kısarak hisse geri alımlarıyla gelirleri destekleyip ayakta kalma savaşı veriyor.
Aydın ŞAHİNALP
DIŞ HABERLER - Dünya ekonomisinin bir numarası ABD’de özellikle enerji şirketleri düşük petrol fiyatları nedeniyle kötü bilançolar yazarken, küresel ekonomideki zayıf büyüme nedeniyle tüm sektörlerde de satışların düşük büyümesi gözlerden kaçmıyor. Mc- Donalds gibi zincirlerden, doğalgaz üreticisi Honeywell gibi şirketlere birçoğu maliyetleri kısıp hisse geri alımlarıyla kazançları desteklemeye çalışıyor. Bu genel durum ise ABD Merkez Bankası'nın Fed faizleri eylül ayında da artıramayacağına dair bir işaret. Petrol devlerinin kârlarının yüzde 59 oranında düşerek 17 yılın en düşük seviyesine gerilediği belirtliyor.
Dünya çapında 240 milyar dolarlık varlığı yöneten Boston merkezli Pioneer Investment Management’tan Fon Yöneticisi John Carey, yaşanılan süreci “ Bu gerçektir diyebileceğimiz bir sürü olay yaşanmadı. Dürüst kazanç büyümesi, satış ve iş geliştirme, operasyonları genişletme yoluyla olur. Ancak çoğu şirket sadece şapkanın dibine ulaşarak gizli tavşanı bulup kazanç elde etmek için yeni yollar bulmaya devam ediyor” diye özetliyor.
Bloomberg tarafından gerçekleştirilen ankete göre küresel ekonomi 2016 yılında yüzde 2.9 oranında büyüme kaydedecek. Bu öngörü 2009 finansal krizinden bu yana ki en düşük büyüme tahmini olarak tarihe geçerken ABD, Avrupa Birliği, Çin ve Meksika’nın 2015’e göre daha düşük büyüyeceği belirtiliyor.
Şirket kârları hızla eriyor
Standard & Poor’s (S & P) 500’de listelenen şirketlerin üçte ikisinin geliri yüzde 3.3 düşerken satışlarda da yüzde 0.5 gerileme yaşandı. Tablo Avrupa ve Asya için daha da kötü. MSCI AC Asya Pasifik endeksinde yer alan toplam 294 şirketin kazancı yüzde 19 oranında azalırken Avrupa’da da Stoxx Europe 600 Endeksine göre şirket karları yüzde 14 geriledi.
54 milyar dolarlık varlığı yöneten yatırım şirketi Janney Montgomery Scott’un Baş Yatırım Stratejisti Mark Luschini, “Üçüncü çeyreğin salınımda olduğu dönemde temkinli olmak için nedenler bulunuyor. S & P 500 için faaliyet kâr marjları 2010’dan bu yana ilk kez yüzde 12’nin altına düştü ve ücret baskısıyla daha da bozulabilir” diye uyarıyor.
Bu arada petrol üreticisi ConocoPhillips ikinci çeyrekte 1.1 milyar dolar zarar bildirerek beş kez üst üste zarar yazdı. Dünyanın önde gelen hafriyat makineleri üreticisi Caterpillar da, ikinci çeyrek gelirinde yüzde 16’lık düşüş bildirerek 2016 yılı için satış ve kazanç tahminlerinde ikinci kez aşağı yönlü revizyona gitti.
Dünya elektronik devi Sony’nin borsada işlem gören hisseleri nisan-haziran döneminde yüzde 76 düşerken şirket satışları da yüzde 11 azaldı. Japonya’nın en büyük ikinci gemicilik şirketi Mitsui OSK Lines’ın piyasa değeri ise yüzde 89 düştü.
‘Yukarı yönlü toparlanma olabilir’
Gelinen süreçte itidalli iyimserliğini koruyan analistler de mevcut. S&P 500 şirketleri kazançlarının ilk çeyrekte yüzde 6.7 kayıpla dip yaptığını ve bundan sonra yukarı yönlü bir toparlanmanın olacağını belirten Bank of America Hisse Piyasaları Stratejisti Jill Carey Hall, “Biz bu yavaş ve cansız satış ortamında sıkışmış durumdayız. Piyasaların izleyeceği yörünge hakkında daha olumlu düşünmemiz için kesinlikle satış büyümesinde bir artış görmemiz gerekiyor. Sonunda bu artışa dair bazı çok erken belirtileri görebiliyoruz.” diye konuştu.
Wells Capital Management’tan Baş Yatırım Stratejisti Jim Paulsen ise S & P 500’ün 11 şubattaki en düşük seviyeden yüzde 19 değerlenmesiyle alarma geçmiş değil. Şirketi 340 milyar dolarlık varlığı yöneten Paulsen, “Piyasa kazanç teşvik edecek bir ekonomik toparlanma öngörüyor. Citigroup endeksine göre piyasa beklentileri temmuzda 2015’in başından bu yana ilk kez pozitife döndü. Tüketici güven endeksi, yeni konut, perakende satışları ve sanayi üretimi tahminlerin üstünde bir performans sergiledi.Emtia fiyatlarındaki bir dönüş gelişen ülke piyasalrını yüzeye çıkarabilir ve ekonomik teşvik Avrupa’nın köşeyi dönmesini sağlayabilir “dedi.
Teknoloji şirketleri parladı
Tüm bu olumsuz bilanço tablosunda teknoloji şirketleri ortaya koyduğu performanslarıyla parlayan yıldızlar oldu.
Google ve çatı şirketi Alphabet ile Apple sektörün son sekiz yıldaki en yükseğe çıkmasında başrolü oynuyor. Grubun ortaya koyduğu bilanço performansı S&P 500’ün en iylerinden olurken 2008 finansal krizinden beri en büyük kazanımı elde etti. Sosyal paylaşım devi Facebook’un hisseleri ikinci çeyrekte hisse başına yaklaşık iki katı artışla 97 kuruş yükseldi. Instagram reklam satışları da yüzde 59 yükseldi.
Son darbe ‘Brexit’ oldu
Şirketlerin kazançlarındaki kırılgan toparlanmasına son darbeyi İngiltere’nin Avrupa Birliğin’den ayrılma kararı Brexit vurdu. Hiç şüphe yok ki Brexit şirketleri çok daha temkinli yaptı. Öte yandan 8 Kasım'daki ABD başkanlık seçimleri belirsizliği ve dünya genelinde terör saldırılarındaki artışla ilgili endişeler yer alıyor. Brexit’in İngiltere oto piyasasını gerdiğini belirten General Motors CFO’su Charles Stevens,” Brexit ve zayıf pound nedeniyle bu yıl ikinci çeyrekte gelirimizde 400 milyon dolarlık bir düşüş bekliyoruz”dedi. Ford Motor CFO’su Bob Shanks da Brexit’in şirketine bu yıl için 200 milyon dolar, 2017’de ise 400-500 milyon dolara mal olacağını belirtiyor.
