Bankacılığın ‘zayıf halkaları’ ortaya çıkacak

Evrim Küçük - Dış Haberler

Avrupa’da geçtiğimiz günlerde borsalarda sert düşüşlere yol açan bankaların sağlığı yeniden sınavdan geçecek. Avrupa Merkez Bankası (ECB), bankaların, küresel ekonomide geciken canlanmanın ve enerji sektöründeki bozulmanın olumsuz etkilerini ağır bir şekilde hissetmeye başladıkları bir ortamda banka stres testlerine bugün başlıyor. Önde gelen bankaların karlarındaki düşüş ve borçlarını ödemekte zorlanacakları korkusu bankaları hisselerine geçtiğimiz günlerde ağır bir darbe indirmişti. 4 Ocak-15 Şubat arasında ABD’de S&P bankacılık endeksi yüzde 16.1 gerilerken, Londra’da bankacılık endeksi yüzde 19.5 gerilemişti.

ECB, 39’u Euro Bölgesi’nden ve kalanı AB’nin diğer ülkelerinden olmak üzere 53 bankanın yer alacağı stres testlerine bugün start veriyor. Avrupa Bankacılık Otoritesi (EBA) tarafından yürütülecek test, olumsuz makroekonomik koşullarda sermaye ihtiyaçlarını karşılamak ve şokları emmek için bankaların direncini değerlendirmek ve karşılaştırmak açısından önemli. Sonuçların bu yılın üçüncü çeyreğinde açıklanması bekleniyor. EBA tarafından belirlenen seçim kriterlerine uygun olarak, denetlenecek bankaların AB’nin bankacılık sektörü varlığının yüzde 70’ini temsil ediyor. 

Söz konusu testle bankaların bilançolarının güçlendirilmesi, şeffaflığının artırılması ve güven oluşturulması amaçlanıyor. Bir önceki test sonuçlarına göre testi geçemeyen bankaların ağırlıklı olduğu ülke İtalya olmuştu. İtalya’da 9 banka testi geçemezken, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nde 3, Fransa’da ise 1 banka teste başarısız olmuştu.

Fed'in senaryoları da hazır

ABD Merkez Bankası da (Fed) geçtiğimiz günlerde büyük finansal kurumlara bu yıl uygulayacağı stres testlerinin senaryolarını hazırladı. Fed, şirketlere çeşitli ekonomik ve finansal şoklara varsayımsal olarak nasıl dayanacaklarını göstermeleri için 3 senaryo sundu. Fed’in ortaya koyduğu ciddi bir şekilde negatif senaryo, global ekonominin resesyona girdiği ve ABD’de işsizlik oranının yüzde 10’u aştığı, ABD Hazine kağıdı getirilerinin negatif olduğu bir durumu içeriyor. Negatif senaryo ise ABD’de ılımlı defl asyon ile bir araya gelen ılımlı bir resesyona ve bazı başka ülkelerde zayıfl ayan ekonomik aktiviteye yer veriyor. Temel senaryo ise ekonomik tahminciler anketindeki ortalamaprojeksiyonları içeriyor. Dünya bankacılık sektörünün sağlığına dair endişeler 2016’da arttı. ABD ve Avrupa bankalarının mevduat hacmi daraldı. Petrolün ucuzlaması, pahalı hidrolik kırma yöntemiyle petrol ve doğalgaz çıkaran Amerikan şirketlerini kârsız madenleri kapatmaya zorluyor. Geri dönmesi şüpheli kredi hacminin şişmesi hisseleri zayıflatıyor.

Küresel bankacılığın önündeki korkular

1- Gelişmekte olan ülkeler

Küresel ekonominin hız kesmesi Çin dahil gelişmekte olan ülke ekonomilerini baskılıyor. Geçen yıl Brezilya resesyona girmişti. Şimdi ise Venezuela, Rusya, Nijerya ve Ortadoğu’daki petrol üreticilerinin petrol fiyatlarındaki düşüşten aldığı darbe bankacılık sektörü için bir diğer tehdit olarak görülüyor.

2- Euro Bölgesi

Euro Bölgesi’ndeki 19 ülkede şüpheli kredi miktarı 1.2 trilyon euroya çıktı. 2015 yılını zarar rekoruyla kapatan Deutsche Bank’ın Yönetim Kurulu başkanı John Cryan mali durumlarının ‘kaya gibi sağlam’ olduğunu söylese de yatırımcının mevduatını çekmesi bankanın hisse senetlerini tarihinin en düşük seviyesine çekti. Negatif faiz uygulaması kredi faizleriyle merkez bankasına ödenen faiz arasındaki farkı azalttığı için bankaların kârı düşüyor

3- Petrol

JP Morgan, ABD ve Avrupa bankalarının enerji sektöründeki risklerinin 250 milyar dolara ulaştığını tahmin ediyor. Petrol endüstrisinin çıkarttığı tahvillerin büyüklüğü 2014'te 1.4 trilyon dolar. 2014 itibariyle 1.6 trilyon dolarlık sendikasyon kredileri bulunuyor. Uluslararası Ödemeler Bankası’nın bu verileri yayınlamasından bu yana rakamların daha da da arttığı göz önüne alındığında petrol şirketlerinin bankalara olan borcunun şiştiği belirtiliyor.

4- Emtia

Zayıfl ayan emtia fiyatlarının, emtia şirketleri arasında ifl asları tetikleyebileceği uyarısı yapılıyor. 2010 yılından bu yana madencilik şirketleri 2 trilyon dolarlık tahvil ihraç etti ve bunların çoğu şu an ‘çöplük’ seviyesinde. 36 milyar dolar net borcu bulunan emtia eşlemcisi Glencore’un finansal güçlüğe düşmesinin Lehman-Brothers tarzı bankacılık krizini tetikleyebileceği belirtiliyor.