Avrupa'da borç krizi yayılıyor

ANKARA - Avrupa'da borç sorunuyla baş etmeye çalışan Yunanistan'ın dışında Portekiz, İrlanda, İspanya, İtalya ve İzlanda da ciddi borç yüküyle karşı karşıya.

Yunanistan, borç krizinden kurtulmak için AB-IMF'nin 45 milyar euroluk yardım paketini kabul ederken, borç yükü nedeniyle euro Bölgesi'nde bu ülkeden sonraki zayıf halka olarak görülen Portekiz'in geçen yıl son çeyrek itibariyle 548,4 milyar dolar borcu bulunuyor.

Dünya Bankası'nın geçen yıl son çeyrek toplam dış borç verilerine göre, bu ülkeler içerisinde 2 trilyon 595 milyar dolarla İtalya en fazla borç yüküne sahipken, bu ülkeyi 2 trilyon 546 milyar dolarla İspanya ve 2 trilyon 321 milyar dolarla İrlanda takip ediyor.

Yunanistan'ın 581,6 milyar dolar, Portekiz'in 548,4 milyar dolar borcu bulunuyor. İzlanda'nın uzmanların açıklamalarına göre, 136 milyar dolar dolaylarında dış borcu var. 

Bütçe açıkları

İrlanda'nın geçen yıl bütçe açığı GSYH'nin yüzde 14,3'ü (23,3 milyar euro) olurken, bu yıl bu rakamın 14,7 olması bekleniyor.  

Son 30 yılın kriziyle karşı karşıya kalan Yunanistan'ın geçen yılki bütçe açığı gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 13,6'sına (32,3 milyar euro) ulaştı. AB Komisyonu bu yıl bu açığın yüzde 12,2'ye düşeceğini tahmin ediyor. Geçen yıl İtalya'nın bütçe açığı GSYH'nin yüzde 5,3'üne (80,8 milyar euro) çıkarken, bu yıl bu rakamın değişmesi beklenmiyor.

İspanya'nın bütçe açığı geçen yıl GSYH'nin yüzde 11,2'si (117,6 milyar euro) olurken, bu yıl bu rakamın yüzde 10,1 olması öngörülüyor. Portekiz'in geçen yıl bütçe açığı GSYH'nin yüzde 9,4'ü (15,4 milyar euro) olurken, bu yıl bu rakamın yüzde 8 olacağı tahmin ediliyor. İzlanda'nın geçen yıl bütçe açığı ise GSYH'nin yüzde 11,9 olurken (1,09 milyar euro) olurken, bu yıl bütçe açığının yüzde 8,5 olması bekleniyor.

İşsizlik

Bu arada Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD) Şubat 2010 verilerine göre, bu ülkeler arasında işsizlik oranında İspanya yüzde 19 ile başı çekiyor. Bu ülkeyi, yüzde 13,2 ile İrlanda ve yüzde 10,3 ile Portekiz izliyor. Şubat 2010'da İtalya'da işsizlik oranı ise yüzde 8,5 seviyesinde bulunuyordu.

Yunanistan'da işsizlik oranı Aralık 2010'da yüzde 10,2 ve İzlanda'da ise geçen yıl son çeyrek itibariyle yüzde 7,8 oldu.

GSYH

IMF'nin Nisan 2010 "Dünya Ekonomik Görünümü" raporu, Dünya Bankası'nın geçen yıl sonu toplam dış borç verileri ve Eurostat'ın verilerine göre, bu ülkelerin 2009 ve 2010 yılı tahmini GSYH'leri, toplam dış borçları, toplam dış borcun GSYH'ye oranı, bütçe açıkları ve bütçe açığının GSYH oranı şöyle:

Ülke GSYH 2009(miyon dolar), GSYH 2010 (milyon dolar), Toplam Dış Borcu (dolar), Borcun GSYH'ye oranı (yüzde),  Bütçe Açığı (milyon euro)(2009), Bütçe açığının GSYH'ye oranı (yüzde)

YUNANİSTAN   330.780     325.083      581.685       175   32.300   13,6

İZLANDA(x)     12.133        12.532      136.000     1.021     1.090   11,9

İRLANDA         227.781     216.107   2.321.377    1.019   23.300   14,3

İTALYA         2.118.264  2.121.119   2.594.951       122   80.800     5,3

PORTEKİZ       227.855     225.972      548.454       240   15.400     9,4

İSPANYA      1.464.040  1.424.687   2.546.038       173  117.600  11,2

(x): İzlanda'nın toplam dış borcu ve borcun GSYH'ye oranı çeşitli açıklamalarda geçen tahmini rakamdır.