Avrupa yoksullaşıyor!

Evrim KÜÇÜK

DIŞ HABERLER - Siyasi belirsizliklerin arttığı Avrupa’da ekonomiyi canlandırma çabaları sürüyor ancak son araştırmalar ekonomik yavaşlamanın halkın cebine çoktan yansıdığını gösteriyor. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) yaptığı bir araştırmaya göre Avrupa halkı yoksullaşıyor ve bölgede zengin ve fakir arasındaki uçurum artıyor.

ECB, Hane Halkı Finans ve Tüketim Anketi’nin sonuçlarını yayınladı. 18 Euro ülkesi ile Polonya ile Macaristan’da 84 bin ailenin katılımıyla yapılan anket, Euro Bölgesi’nde refah düzeyinin değişimiyle ilgili çarpıcı bilgiler ortaya koydu. Sonuçlar, büyük finans krizinin birçok Avrupalıyı olumsuz yönde etkilemeye devam ettiğini ve hükümetlerin serveti halkın arasında daha çok yaymaya ya da refahı artırmaya yönelik çabalarının yetersiz kaldığına işaret ediyor.

Anketteki bulgulara göre servet dağılımının tepesine bakıldığında; hane halkının en zengin yüzde 10’luk kesimi toplam servetin yüzde 51.2’sini elinde tutuyor. En dipte ise hane halkının yüzde 5’lik kesimde ‘negatif servet’ bulunuyor yani bu kesimin borcu elindeki paradan fazla.
Anketin diğer çarpıcı sonuçları arasında şunlar var:

■ Avrupalıların net servetinin medyanı 104 bin euro.

■ En yoksul yüzde 10’luk kesimin net serveti, medyan rakamın yüzde 1’nin bile altında yani 1.000 euro civarında.

■ Servet eğrisinde 90 persentil seviyesinde bulunanların serveti 496 bin euro yani medyan değerin beş katı.

■ Servet eğrisinde 95 persentil seviyesinde bulunanların serveti ise 743 bin euro yani medyan değeri yedi katı civarında.

Servetin önemli kısmı gayrimenkul

ECB’nin araştırmasına göre Avrupalıların önemli bir bölümünün zenginliğini çoğunlukla gayrimenkul oluşturuyor. Servet miktarı arttıkça insanların kendi evine sahip olma oranı büyüyor. Kişisel servet içindeki diğer varlıklar arasında, kendi işine sahip olma, mevduat, konut dışındaki gayrimenkuller, motorlu araç, hayat sigortası var. Ancak en yakın verilerin bulunduğu 2010-2014 yılların kapsayan araştırma döneminde sahip olunan gayrimenkulün değerinde medyan olarak yüzde 12 kayıp meydana geldiği ifade ediliyor. Mortgage ödeyen ev sahiplerinin kaybı ise artan kaldıraç nedeniyle yüzde 20’ye ulaşıyor.

Bir ülkede milli gelirin dağılımının eşit olup olmadığını ölçmeye yarayan Gini katsayı da yüzde 68.0’dan yüzde 68.5’e yükselerek, kıtada eşitliğin eskisine göre azaldığına işaret etti. ECB’nin hesaplamalarına göre 80’inci ve 20’nci persentil arasındaki oran yüzde 2.3 artarak 40.1’den 41.0’a yükseldi. Ayrıca en zengin yüzde 5’lik dilimdeki hane halkının payı yüzde 37.2’den yüzde 37.8’e çıktı.

Eğitim durumu arttıkça servetin arttığı da araştırmadaki bir diğer tespit. Sadece ilkokul eğitimi olan 54- 54 yaş arasındaki kişilerin serveti 20 bin euro civarında olurken, aynı yaş grubunda lisans ve lisansüstü eğitim seviyesindekilerde servet 50 bin
euronun üzerine çıkıyor.

Finlandiya, işsizlere 590 dolar dağıtacak!

Avrupa’da gelir düzeyinin en yüksek olduğu ülkelerden Finlandiya, işsizlerin mağdur olmaması için pilot bir uygulamaya başladı. Federal Sosyal Güvenlik Enstitüsü Kela, 1 Ocak 2017’den itibaren 2000 işsize 2019 yılına kadar her ay 590 dolar verecek. Bu süreç içinde iş bulsalar bile, söz konusu kişilere para verilmeye devam edecek. Uygulama, yoksulluk problemini çözmek için ortaya atılan temel gelir projesi kapsamında başlatıldı. Burada amaç sadece yaşamak için gerekli ihtiyaçlarını karşılayacak gelire sahip olunması. Geri dönüşün iyi olması halinde temel gelir uygulama alanının genişletilmesi planlanıyor. 5.5 milyon nüfuslu Finlandiya’da ortalama bir maaş 2 bin 250 euro civarında. Kişi başına yıllık gelir 42 bin dolar civarında. Finlandiya dışında temel gelir olarak halkına para dağıtmayı planlayan ülkeler arasında Yeni Zelanda da var. Ayrıca Kanada’nın Ontario eyaletinde de konu konuşulmaya başlamış. Kanada’daki bu uygulama da 800 ile 1000 dolar arasında olacak ve kayıtsız şartsız herkese sunulması düşünülüyormuş.