AGİT'te Yukarı Karabağ gerginliği

ASTANA - Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) 7. Liderler Zirvesi'nin son oturumuna Yukarı Karabağ meselesi damgasını vurdu.

Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından temsil edildiği Kazakistan'ın başkenti Astana'daki zirvenin son oturumunda konuşan Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Yukarı Karabağ meselesinden dolayı Azerbaycan'ı suçladı. "Azerbaycan'ın saldırgan tavırları sorunu çözümsüz kılıyor" diyen Sarkisyan, Azerbaycan'ın tavrını değiştirmemesi halinde "Yukarı Karabağ Cumhuriyeti'ni" tanıyacaklarını ve statüsünün güçlendirilmesi için çaba harcayacaklarını söyledi.

2011 yılında AGİT Dönem Başkanlığını üstlenecek olan Litvanya Cumhurbaşkanı Dalia Grybauskaite de konuşmasında, kendi dönem başkanlıkları döneminde Yukarı Karabağ meselesinin çözüme kavuşturulması için çalışma sözü verdi. 21. yüzyılın başından bu yana birçok küresel sorunun dünyayı meşgul ettiğini anlatan Grybauskaite, "Uzun yıllardan beri çözüme kavuşturulamayan ve iyice derinleşen, çözümü zorlaşan sorunları çözmenin zor olduğunu biliyorum. Ancak Moldova, Gürcistan, Yukarı Karabağ gibi sorunların çözümü konusunda aktif bir çaba içinde bulunacağımıza inanın" dedi.

Slovenya Cumhurbaşkanı Danilo Turk de yaptığı konuşmada, dondurulmuş sorunların çözümü için NATO ve AGİT'in işbirliği yapması teklifinde bulundu. "Dondurulmuş ihtilafların çözümünde NATO ve AGİT güçlerini birleştirmelidir. Çok uzun süredir devam eden dondurulmuş çatışmalar var. Yukarı Karabağ sorunu da bunlardan biridir ve bir an önce çözülmesi gerekir" diyen Turk, sorunun çözümü konusunda iyi niyetin kaybedilmemesi gerektiğini vurguladı.

Arnavutluk Cumhurbaşkanı Bamir Topi de, AGİT'in yeni öncelikler belirlemesi gerektiğini, ortak güvenlik düzeyinin yükseltilerek net hedeflerin konulması gerektiğini söyledi.

Belarus Devlet Başkanı Aleksander Lukaşenko da konuşmasında, enerji güvenliği konusuna atıfta bulundu. Enerji üreticilerinin ekonomik tercihler arasında sıkışıp kaldığını anlatan Lukaşenko, enerji üreticisi, tüketicisi ve transit ülkelerin bir araya gelerek enerji güvenliği için işbirliği yapması gerektiğini ifade etti. Enerji üretimi konusunda gelişmiş teknolojilerin herkesin kullanımına sunulması gerektiğini belirten Lukaşenko, yenilenebilir enerji kaynakları ve enerji güvenliği konularında AGİT'in rolünün güçlendirilmesini istedi.

İslamofobi'ye karşı harekete geçilmeli

Gül, son dönemde yükselen yabancı düşmanlığı, İslamofobi, Yahudi karşıtlığı, ayrımcılık ve ırkçılığa karşı ortak hareket geçilmesi gerektiğini belirterek, "Nefretin körüklediği farklı dini ve kültürel algılamalar, toplumlarımız arasında ve içinde ayrışma ve hatta çatışmalara davetiye çıkarıyor" dedi.

İstanbul zirvesinde, bölgesindeki çatışma alanlarında sorunların barışçıl yollardan çözümünde AGİT'in başat kurum olarak teyit edildiğine dikkati çeken Gül, "Süregelen çabalara rağmen uzun zamandır çözülemeyen sorunlar AGİT'in kredibilitesini baltalıyor" dedi. Gül, Astana zirvesinin söz konusu sorunlara ilişkin dönüm noktası olması için zirveye katılan liderlere görev düştüğünü belirterek, taahhütlerin gerçeğe dönüşmesi için liderlerin kararlılıklarını sergilemesinin zorunlu olduğunu söyledi. Gül, bu konuda bir deklarasyon yayımlanmasını istedi.

Clinton: Wikileaks ilişkileri bozmayacak

Clinton, "Wikileaks internet sitesinde yayınlanan belgelerin, AGİT üyesi ülkelerle ABD arasındaki ilişkileri bozmayacağını" söyledi.

Clinton, Kazakistan Dışişleri Bakanı ve AGİT Dönem Başkanı Kanat Saudabayev ile yaptığı basın toplantısında, "Wikileaks belgelerinin yaptığı görüşmelerde gündeme geldiğini, ancak bu yayınların ABD'nin AGİT üyesi ülkelerle ilişkilerine zarar vermeyeceğini" ifade etti.

AGİT üyesi ülkelerin liderleri ile zirve vesilesi ile görüşme fırsatı bulduğunu, bu görüşmelerde de Wikileaks'te yayınlanan belgelerin gündeme geldiğini anlatan Clinton, "Bunlar ABD diplomasisine zarar vermez. Elbette bu yayınlardan duyulan endişeler var. Biz bunlarla ilgili gerekli soruşturmayı başlattık, sorumluların en ağır şekilde cezalandırılmasını sağlayacağız. Burada görüştüğüm tüm liderler, bizimle çalışmaya devam etmek istediklerini söyledi" diye konuştu.

Clinton, Kazakistan'ın bölgede etkinliğinin arttırılması için de çaba harcayacağını, Kazakistan'ın Afganistan Koalisyonuna katılacağını da kaydetti.