ABD'nin çelik hamlesi geri tepebilir
Dünyanın en büyük çelik ithalatçısı ABD'nin çelik ithalatında yüzde 24 ve alüminyum alımlarında yüzde 10 vergi planı uzmanlara göre kendi ekonomisine hesapta olmayan zararlar verebilir.
EVRİM KÜÇÜK - SERCAN AKINCI
ABD'nin çelik ve alüminyum ithalatına getireceği sert vergiler başta Çin, Kanada, Meksika ve Türkiye'nin bulunduğu birçok ülkeyi kaygılandırıyor. Ülkenin çelik ithalatında yüzde 24, alüminyum alımlarında yüzde 10 vergi koyma planına tepkiler büyüyor.
Ancak analistler bu planın geri tepebileceği ve Amerikan ekonomisine beklentinin aksine zarar verebileceği uyarısı yapıyor. Plan iki koldan tehdit oluşturuyor. Birincisi ABD'nin ihraç ürünlerinin deniz aşırı pazarlarda karşı karşıya kalabileceği misilleme. İkincisi ise, ithal ürünlerden oluşacak boşluğu dolduracak büyüklükte üretimin hemen devreye sokulamaması. Çünkü bu daha pahalı ithal çelik ve alüminyumun kullanılması ve üretim maliyetlerinin artması anlamına gelecek.
Her yıl 100 milyon ton çelik kullanılıyor
ABD Başkanı Donald Trump, çelik ve alüminyuma getirilecek vergilerin planını netleştiriyor.
Beyaz Saray, ABD çelik ve alüminyum sektörü yöneticilerini Başkan Donald Trump ile olağanüstü toplantıya çağırdı. Planın bir an önce devreye girmesini isteyen sektör, vergilerin artmasından destek sağlayacak. Ancak uzmanlar planın sonuçlarının ABD ekonomisinde istenmeyen sorunlara yol açabileceği uyarısı yapıyor.
Her iki metal de otomobil, uçak, elektrikli aletlerin üretiminde önemli bir hammadde. İnşaat, petrol ve kamu hizmetleri sektörlerinde yoğun olarak kullanılıyorlar. ABD'de her yıl kullanılan 100 milyon ton çeliğin neredeyse üçte biri, 5.5 milyon ton alüminyumun yüzde 90'ı ithal ediliyor. Ancak tarifelerin devreye girmesiyle ithalatın tam olarak ne kadarının aşağı çekilebileceği tahmin edilemiyor. ABD'deki çelik ve alüminyum üreticilerinin, oluşan kaybı telafi edecek üretim kapasitesine ne kadar zamanda çıkabilecekleri de bilinmiyor. Uzmanlar çelik boru ve tüp gibi bazı ürünlerde ithal ürünlerin payının çok büyük olduğunu ve otomobiller için çelik levha gibi tek tip üreten içerideki şirketler tarafından doldurulmasının zor olduğunu hatırlatıyorlar. ABD Alüminyum Birliği Sözcüsü Matt Meenan da tüm iç talebi karşılamalarının imkansız olduğunu belirtiyor. Bu nedenle Çin'den ithalata düzenleme getirilse bile Kanada ve AB'nin hedef alınmaması gerektiği savunuluyor.
Diğer ülkelerden Amerikan ürünlerine boykot gelebilir
Bu tabloda yüksek vergilerle bile ürün ithal edilmesinin gerekliliği ortaya çıkıyor. Bu da maliyetin ürünlere yansıması anlamına geliyor.
Vergi planını değerlendiren uzmanlara göre bir diğer olumsuz sonuç ise ABD'nin ihraç ürünlerinin deniz aşırı pazarlarda karşı karşıya kalabileceği misilleme. Birçok ülkenin Amerikan ürünlerine yüksek vergi getirmeyi, boykot uygulamayı gündemine alabileceği ifade ediliyor.
3 alternatif masada 1.2 milyar dolar risk altında
ABD Başkanı Trump'ın önünde 3 alternatif olduğunu söyleyen Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Başkanı Namık Ekinci, en fazla zararı görecek ülkenin Türkiye olabileceğine dikkat çekti. İlk alternatife göre her ülkeye yüzde 24- 25 oranında eşit vergi getirilmesinin planlandığını dile getiren Ekinci, "Bu bizi diğer durumlara nazaran daha az etkiler. Ama ikinci alternatife göre Türkiye'nin de içinde olduğu 12 ülkeye yüzde 53 vergi getirilebilir. Kalan ülkelere ise belli oranda kota uygulanması öngörülüyor. Son alternatif ise çelik ve alüminyumda tüm ülkelere geçen yıl yaptıkları ihracatın yüzde 67'si oranında kota koymak" dedi. Ekinci, Türkiye'nin geçen yıl ABD'ye 2 milyon 50 bin tonluk çelik ihracatını yaptığını hatırlatarak, unun parasal değeri olan 1.2 milyar dolarlık ihracatın risk altında olduğuna işaret etti.
