AB'nin vize kararında kritik gün
Avrupa Birliği Komisyonu, Türklerin AB’ye vizesiz seyahati için raporunu bugün açıklayacak. Kararın olumlu olacağı ancak gri alanlar içereceği belirtiliyor. Süreç için en büyük risk olarak ise siyasi görünüm öne çıkıyor.
Mehmet KAYA
ANKARA - Türkiye ile Avrupa Birliği’nin arasındaki vize serbestisi yol haritasında sona yaklaşıldı. Avrupa Birliği Komisyonu bugün kararını açıklayacak. Diplomatik gözlemciler kararın olumlu olacağı ancak bazı gri alanlar bırakılacağı görüşünde. DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan ve süreci yakından takip eden TÜSİAD’ın AB Temsilcisi, Uluslararası Koordinatörü Bahadır Kaleağası, “En üst düzeydeki temaslarımda, yeşile çok yaklaşmış olduğunu gördüm. Benim izlenimim gri alanların belirtildiği, tamamlanması gerekenlerin olduğu vurgulanarak yeşil ışık yakılacak” dedi. Kaleağası’nın ana uyarısı ise siyasi görünüme ilişkin oldu. AB Komisyonu’nun olumlu raporunun ardından süreç vize serbestisiyle sonuçlanacak bir patikaya girmiş olsa da riskler bulunuyor. Kaleağası bu risklere işaret ederek, “Türkiye ile AB vize anlaşması gerçekten önemli. Çok sayıda insan emek verdi ve tarafl ar sıcak görünüyor. Oysa bir bakıma Türkiye’nin ulusal çıkarlarının aksine bazı durumlar ortaya çıkabiliyor. Buna izin vermemek gerekli. Siyasi görünümün bu aşamaya geldikten sonra riske atılmaması gerekiyor” dedi.
Tam anlamıyla hemen vizesiz seyahat teknik unsurlara bağlı
Bahadır Kaleağası, bu aşamadan sonra dahi sürecin tam anlamıyla bittiğinin kabul edilemeyeceğini belirtiyor. Ancak burada öne çıkan unsur, olası siyasi tartışmalar bir yana, parmak izli biyometrik pasaportların hazırlanması ve dağıtılması gibi bazı teknik-teknolojik unsurlar nedeniyle seyahatlerin başlangıcının gecikmesi olasılıklar arasında.
Bahadır Kaleağası, Avrupa’nın Türkiye’yi üyelik patikasında tutmasının kendisi için de yararlı olduğunun görüldüğünü ve şu anda AB’nin siyasi tutumunun ana açıklamasının bu olduğunu belirtti. AB Komisyonunun bu yönde görüşte olduğunu belirten Kaleağası, raporunda siyasi yönden çok teknik yöne ağırlık verilmesine karşılık, AB Konsey ve Avrupa Parlamentosunun daha siyasi yaklaşımlara taşınabileceğini belirtti. Avrupa’da mevcut durumda hakim görüşün Türkiye’yi AB süreci içinde tutarak dışlamayalım, iyi yönde gelişmeler olsun” şeklinde özetlenebileceğini belirten Kaleağası, bu sürecin hürriyetler, Kürt sorununa yaklaşım vb. güncel sorunlarla bozulmasının da olası olduğunu kaydetti.
AB ile vize serbestisi için olumlu sonuçlanması gereken süreç
AB Komisyonu, Türkiye ile birlik arasında Vize Serbestisi Diyaloğu kapsamında yol haritasının uygulanmasına ilişkin üçüncü raporunu bugün yayımlayacak. Peki bundan sonra süreç nasıl işleyecek?
► AB Komisyonu’nun tavsiye kararı, önce AP Sivil Özgürlükler, Adalet ve İçişleri Komitesi’nde ele alınacak.
► Karar, AP Genel Kurulu’nun onayına sunulacak. Oylamada, kabul için salt çoğunluk yeterli olacak.
► Olası değişikliklerle kabulün ardından karar, AB Konseyi’ne gönderilecek.
► AB Adalet ve İçişleri Konseyi’ndeki oylamada 28 üyeden en az 16’sının onayı aranacak. Ayrıca kabul oyu veren ülkelerin toplam nüfusunun AB’nin nüfusunun yüzde 65’ini oluşturması şart.
► Vize serbestisi onaylanırsa, karar AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanarak yürürlüğe girmiş olacak.
► Eğer vizelere kalkarsa Türk vatandaşları, haziran ayı sonunda Schengen üyesi ülkelere turistlik ve ziyaret amaçlı seyahatlerinde 180 güne kadar kalabilecek.
► Schengen üyesi olmadıkları için İngiltere ve İrlanda için vize uygulaması sürecek.
TÜSİAD çalışması: Tamamlanmayan 3 kriter var
Türkiye ile AB arasındaki vize serbestisi anlaşmasının yol haritasında 72, ikinci raporun saydığı 46 ayrı düzenleme bunuyor. 29 Nisan itibariyle TÜSİAD yaptığı değerlendirmede, 72 kriterden 19’unun tamamlandığını, 17’sinin tamamlanmak üzere olduğu, 21’inin kısmi ancak ilerleme potansiyelinin yüksek olduğu, 3’ünde kısmi olarak yapıldığı ve ilerleme gözlendiği, 9’unun kısmi olarak tamamlandığı ve 3’ünün yerine getirilemediği belirtildi. Rapora göre, kriterlerin büyük oranda yerine getirilmesi olarak kabul etmek mümkün. İlerleme sağlanan ve çoğunluğu ikincil mevzuat düzenlemesi ile uygulama biçiminde olan kararların mayıs ayı sonuna kadar tamamlanması mümkün görünüyor. Bunlar arasında bulunan kolluk kuvvetlerine yönelik gözetim birimi kurulmasına yönelik tasarı TBMM genel kurulunda kabul aşamasında. TÜSİAD raporuna göre, Mayıs ayı sonuna kadar tamamlanmasına özel önem atfedilen 8 düzenleme bulunuyor.
Önemli uyarı: Manzara bozulmasın
Türkiye vatandaşlarının AB’ye vizesiz seyahatinin öneminin tam kavranmadığı görüşünde olduğunu söyleyen Kaleağası, bunun sıklıkla iş insanlarının rekabet avantajı gibi unsurlarla sunulduğunu ancak bunun ötesinde bir önem taşıdığını vurguladı. Kaleağası, “Konu ciddi, Türkiye için de öneminin boyutu ciddi. Bu bir uluslararası çıkar ve güç meselesi. Türkiye’nin dünya ile rekabeti için vize çok önemli bir rekabet engeli. Sadece iş insanları için değil, gençler, bilim insanları, seyyahlar ile önem taşıyor. İnsanlar, gençler dünyaya ne kadar açık olursa, girişimcilik ve yaratıcılık o kadar genişliyor. Yurt dışına ve Avrupa’ya seyahatlerle dünyada Türkiye etkisi de artıyor. Türkiye’nin kendi çıkarları aleyhine gelişmelere yol açabilecek olaylar olması bu aşamaya geldikten sonra olması iyi olmaz” görüşünü vurguladı.
AB Komisyonu toplantısı başladı
AB Komisyonu üyeleri, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu ülkelerin vatandaşları için vize serbestisi raporlarını görüşmek üzere toplandı.
AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker başkanlığında yapılan ve tüm komisyon üyelerini bir araya getiren haftalık toplantı saat 10.00'da başladı. Toplantıda, Türkiye, Ukrayna, Gürcistan ve Kosova vatandaşları için vizelerin kaldırılmasını öngören raporlar görüşülüyor. Gündemdeki diğer bir konu da sığınma başvurularını düzenleyen Dublin Sözleşmesi'ne ilişkin değişiklik de olacak.
Toplantıdan, Türkiye'nin yanı sıra söz konusu diğer ülke vatandaşları için vizelerin kaldırılması yönünde tavsiye kararı alınması bekleniyor. Kararlara ilişkin açıklamanın öğle saatlerinde yapılması bekleniyor. Açıklama, AB Komisyonunun birinci Başkan Yardımcısı Frans Timmermans ile AB Komisyonunun Göç, İçişleri ve Vatandaşlıktan Sorumlu Üyesi Dimitris Avramopulos tarafından yapılacak. Böylece AB Komisyonu, tavsiye kararının arkasında güçlü bir şekilde durduğu mesajını verecek.
AB Komisyonunun tavsiye niteliğindeki kararları, Avrupa Parlamentosu (AP) ve AB Konseyinin onayının ardından uygulamaya girecek. Sürecin sonunda Türkiye, Ukrayna, Gürcistan ve Kosova vatandaşları turistlik ve ziyaret amaçlı seyahatlerinde Schengen üyesi ülkelere vizesiz seyahat ederek bu ülkelerde 180 güne kadar kalabilecek.