2014 spor, otomotiv ve madencilik yılı

Evrim KÜÇÜK

Ekonomik fırsatların gelişmekte olan ülkelere kaydığı 2014’te olgunlaşmış ekonomilerin de ivme kazanması bekleniyor. Zengin dünya ile gelişen ekonomiler arasındaki büyüme farkının azalacağı yeni yılda birçok sektörün büyüme hikayesi şekillenmeye başladı. The Economist’e iş dünyasının karamsar olmasına gerek yok. Her ne kadar yavaşlasa da Çin büyümesini sürdürecek; gelişmekte olan Asya’da iyileşme sürecek; Amerika, Avrupa ve Japonya gelişen ülkelerden alımını artıracak. Dünya genelinde şirketler ticari faaliyetlerini yüzde 5.2 artıracak. Bu oran, 2011 yılından bu yana en güçlü büyümeye işaret ediyor. 2014 yılında ticaretin patladığı yıllara geri dönüş beklenmese de birçok şirket için iş fırsatlarının artacağı bir yıla girdiğimiz belirtiliyor.

İngiliz The Economist dergisi tarafından yayımlanan ‘The World in 2014’ (2014’te Dünya), yeni yılda sektörlerin nasıl bir performans sergileyeceğini analiz etti. The Economist Intelligence Unit (EIU) tahminleri doğrultusunda yapılan değerlendirmeye göre 2014’te güneş spor endüstrisinin üzerinde parlayacak. Rusya’da Kış Olimpiyatları, Brezilya’da Dünya Kupası ve İskoçya’da Commonwealth Oyunları. Bu organizasyonlar, spor endüstrisinin 2014’te çift haneli büyümesini  sağlayacak. Medya hakları, sponsorluk anlaşmaları, ticari satışlar ve giriş ücretlerinden toplam 150 milyar dolar gelir elde edilmesi bekleniyor. Otomotiv, eğlence, sağlık, IT yazılım, metal-madencilik sektöründe de hava açık görünüyor.Telekom, turizm, medya, IT donanım, perakende gıda-tarım v e finansal hizmetler parçalı bulutlu bir görünüm sergileyecek. Enerji sektörünü bulutlu günlerin beklediği 2014’teyağışlı günler geçirecek sektör ise savunma.

Yeni yılda dünya genelinde sektörlerin performansları

Binek oto satışları yüzde 6 artacak

Küresel otomobil satışları dur-başla havasında,  momentumda en önemli pazar ise Batı Avrupa. 2014’te bölgedeki üreticiler önceki yıldan daha fazla satış yapacak. Ancak yüzde 20’ye ulaşan üretim fazlası nedeniyle şirketler daha fazla fabrika kapatmaya hazırlıklı olmalı. Avrupa’daki küçük çaplı iyileşmeye karşın küresel otomobil satışları yüzde 6 artış gösterecek. Amerika’da tüketici kesenin ağzını açacak ve yeni otomobil satışları yüzde 9 artacak. Asya’da talep vites küçültse de, Çin pazarında yüzde 5 büyüme bekleniyor. Yarıştaki diğer pazarlar Güney Afrika, Kolombiya, Endonezya ve Hindistan. Özellikle Hindistan lider küçük-oto pazarı olacak.

Afganistan’dan çıkış gelirleri düşürecek

Dünyanın en büyük savunma pazarında ‘geri çekilme’nin etkileri tüm sektörü etkileyecek. ABD ve NATO birliklerinin Afganistan’dan çıkmasıyla ABD’nin savunma harcamaları gerileyecek. Moody’s’e göre harcamalarda yüzde 10 düşüş bekleniyor. Küresel savunma harcamalarındaki düşüş beklentisi ise yüzde 5-10. Kuzey Kore ve Çin, Asya’nın harcamalarını artıracak. Brezilya, Hindistan, Tayvan gibi gelişmekte olan ülkelerin ileri teknoloji ABD silahlarına ilgisi artıyor. Bu da Lockheed Martin’in elini güçlendirecek. Şirket gelecek yıl  gelirinin yüzde 20’sini yurtdışından elde etmeyi hedefliyor.

ABD petrol üretiminde lider olacak

Yeni petrol arzının talebi aşması fiyatların yükselmesini engelleyecek. Üretim artışına katkıda bulunacak ülkelerin başında Brezilya, Irak, ABD ve Kanada geliyor. ABD’nin yeni yılda günde 11 milyon varil petrol üretimiyle Suudi Arabistan ve Rusya’yı geride bırakması bekleniyor. Avustralya da başlıca doğalgaz üreticisi olarak Katar’ın önemli rakibi haline gelecek. 2014’te Queensland ve Gorgon tesislerinden likit doğalgaz ihracatı başlayacak. Bu arada gelecek yıl fosil-yakıt emisyonlarının 1990’ların yüzde 160’ı seviyesine çıkacağı tahmin ediliyor. Yoğun kirliliğe rağmen Çin’in kömür tüketimi artacak.

Televizyon gelirleri 400 milyar $’a çıkacak

Gelişmekte olan ülkeler sektörün dünya genelinde yüzde 6 büyümesine yardımcı olacak. Akıllı telefon kullanımındaki artışa paralel olarak, dijital oyun ve müzik tüketiminde büyük artış sürecek. Online videolara talep ABD’de yüzde 20, Batı Avrupa’da yüzde 43 yükselecek. TV bağımlıları da ortadan kalkmayacak. Çin 2014’te İngiltere ve Japonya’yı geçerek  13milyar dolarla TV aboneliği ve lisans ücretlerinden en fazla para kazanılan üçüncü pazar haline gelecek. İkinci sırada Almanya ve ilk sırada ABD bulunuyor. Reklam harcamaları dahil, televizyon gelirleri 2014’te 400 milyar doları bulacak. Küresel  medya ve eğlence sektörünün büyüklüğü ise 1.8 trilyon dolar olarak hesaplanıyor.

Basel III bankaların canını sıkacak

Sıkı kurallar yeni yılda finansal hizmet gruplarının başını ağrıtacak. Basel III’ün öngördüğü sermaye yeterlilik kuralları ABD, Avrupa ve diğer birçok bölgede 1 Ocak’ta yürürlüğe girecek. ABD’de ayrıca bankaların kendi paralarıyla yatırım yapmalarını engellemeye yönelik Volcker kuralları hayata geçirilecek. AB, bankacılık birliğine doğru adımlar atacak.Çin’de bankacılık krizi korkuları biraz abartılı bulunabilir fakat bu Hindistan için geçerli değil.  Ülkede bankaların batık kredi yükü artmaya devam edecek. Sigortacılar ve fonyöneticileri, nakite sıkışan tüketici ve şirketler nedeniyle yeni iş modelleri geliştirme konusunda biraz zorlanacak.

Biyoteknolojiye odaklanan kazanacak

Sağlık ve bakım şirketleri üzerindeki baskı artıyor. Hükümetler ve sağlık sigortası şirketleri nüfusun yaşlanmasıyla artan maliyetleri kontrol altında tutmaya çalışıyor. Sağlık harcamaları artmasına rağmen 2014’te küresel GSYH’ye oran 2013’ün altında kalacak. Japonya pazarının yüzde 2 daralacağı tahmin ediliyor. Latin Amerika, Ortadoğu, Asya ve Avustralya en hareketli pazarlar olacak. Söz konusu pazarlarda ilaç satışlarında yüzde 9 artış bekleniyor.  Gelişmekte olan ülkelerin talebiyle birlikte küresel satışlardaki artış da yüzde 9 civarında olacak. Bu arada biyoteknolojiye odaklanan şirketler iyi bir performans gösterecek.

Temel metal fiyatları %4.7 yükselecek 

Çin’in yavaşlamasıyla emtia talebi geri çekilmese de değişimden geçecek. Demir cevheri  gibi Çin talebine bağımlı olan emtia ürünleri üreticilerini kaygılandıracak. Çin’de çelik üretiminin artması fiyatları yüzde 11 eritecek. Kalay ve kurşun üreticileri ise Çin’in talebinden fayda sağlayacak. Gelecek yıl Çin’in kurşun talebinde yüzde 8 artış öngörülüyor, bu da dünyada kurşun fiyatlarını yükseltecek. Batı’da yatırım bankalarının metal işlemleri daha fazla denetlenecek, bu da alüminyum gibi metallerin fiyatlarına artış olarak yansıyacak. Economist Intelligence Unit temel metal fiyat endeksinin gelecek yıl, 2013’teki kayıplarını telafi ederek yüzde 4.7 yükselmesi bekleniyor. Altın fiyatlarının ise Fed’in kurbanı olarak yüzde 6 gerileyeceği tahminleri yapılıyor.

Tablet satışlarında büyük artış bekleniyor

Telekomününikasyon dahil  olmak üzere donanım harcamalarının gelecek yıl 1 trilyon doları bulması bekleniyor. Tablet bilgisayar satışları yüzde 40 artarak PC satışları karşısında güçlenmeye devam edecek. Küresel çapta tablet kullanan nüfus yarım milyara ulaşacak. 2014’te gelişmekte olan ülkelerde ortalama fiyat son üç yılın yüzde 30 altına inerek 350 dolara gerileyecek. Yazılım ve hizmetler sektörü 2014’te iyi bir yıl geçirecek.  Hükümetlerin ve iş dünyasının yazalım harcamaları yüzde 6.2 artış gösterecek. Bu arada ‘Big Data’ pazarı gelecek yıllarda art arda yüzde 30 büyüme sergileyecek.

İnternet reklamcılığı 133 milyar $’a gidiyor

İnternetin yayılması ve gelişen ülke tüketicilerinin etkisinin artması reklamcılar için yüzde 4.9 büyüme demek. 515 milyar dolarlık toplam gelir içinde sadece internet reklamcılığının büyüklüğü yüzde 14 artışla 133 milyar doları bulacak. Mobil reklamcılığın payı küçük ancak 2011 yılına oranla üçe katlanacak. Ortadoğu ve Afrika’da internet reklamlarının gelirinde yüzde 36 artış yaşanacak. Diğer yandan gelişmekte olan ülkelerdeki  okuyucusunu artıran gazetelerin de reklam gelirinde artış beklentisi var. Publicis Omnicom 2014 başında şekillenecek ve en büyük reklam şirketi olarak WPP’nin yerini alacak.

Sektörün motoru Asya olacak

Kentleşme ve orta sınıfın büyümesi  gelişmekte olan ülkelerde talebi körükleyerek dünya genelinde perakende satışlarda artış getirecek. Bölgesel olarak en büyük artış yüzde 5.1 ile Asya’da yaşanacak. Batı Avrupa, üç yıllık düşüşten sonra ancak binde 4’lük artış gösterecek. Kuzey Amerika’daki yüzde 1.5’lik büyümeyle birlikte küresel satışlardaki artış yüzde 3 olarak tahmin ediliyor. 2014’te Çin’de 25 bin doların üzerinde geliri olan vatandaş sayısı 100 bini aşan dört şehre beş tane dana eklenecek. Bu perakende satışlara doping yapacak.Burberry, yeni yılda Çin’i faaliyet göstermek için en iyi pazarlar arasında gösteriyor.

2014, sporun yılı olacak

Bu yıl üç büyük spor olayı milyarlarca kişi tarafından izlenecek; Rusya’da Kış Olimpiyatları, Brezilya’da Dünya Kupası ve İskoçya’da Commonwealth Oyunları. Bu organizasyonlar, spor endüstrisinin 2014’te çift haneli büyümesini  sağlayacak. Medya hakları, sponsorluk anlaşmaları, ticari satışlar ve giriş ücretlerinden toplam 150 milyar dolar gelir elde edilmesi bekleniyor. Gelişmekte olan ülkelerde gelirler turbo hızıyla artacak. Bu arada Çin’de spor harcamalarının önemli miktarda yükselmesi bekleniyor. Real Madrid, Manchester United ve Barcelona Forbes’e göre 2014’ün en değerli futbol kulüpleri olmaya devam edecek.

Apple-Samsung savaşı kızışıyor

Broadband aboneliği 2014’te yüzde 9 artacak, mobil-internet gelirindeki artış sabit hatları aşacak, 260 milyar dolar civarında gerçekleşecek. AT&T, 4G kapsama alanını 2014 sonunda ABD’nin yüzde 95’ine çıkaracak. ABD Telekom pazarının aksine Avrupa pazarı bölünmüş durumda ve yatırım harcamaları daha az. Gelişen ülkelerde broadband talebi ivme kazanacak. Hindistan’da cep telefonu abone sayısının yüzde 8 artması bekleniyor. Çin’de benzer bir hızla artış görülecek. Pazarın hakimiyeti için Apple ve Samsung arasındaki savaş yoğunlaşacak. En büyük akıllı telefon pazarı Çin’de Apple, Samsung’un gerisinde kalacak.

Son 4 yılın en hızlı büyümesi yaşanacak

2014’te dünya turizm sektörü, 2010 yılından bu yana en büyük hızla yani yüzde 5.3 büyüyecek. Gelecek yıl yurtdışına çıkan turist sayısının yüzde 7.9 artacağı Asya, sektörün motoru olacak. Ucuz tarifeli havayolu şirketleri geleneksel havayolu şirketlerinin karşısında güçlenmeye devam edecek. Garuda Indonesia yeni yılda SkyTeam ortaklığına, SriLankan Airlines da Oneworld ortaklığına katılacak. Ortadoğu ve Asya’nın yolcu açığı talebindeki artış Boeing ile Airbus’a yarayacak. Yeni uçak teslimatları 2014’te yüzde 10 ya da daha fazla artacak.Latin Amerika’da otel fiyatları, enflasyona paralel olarak önemli oranda yükselecek. Brezilya’da otel  inşaatında patlama yaşanıyor;  370 yeni otel ve 60 bin oda yolda.

Tahıl fiyatları gerileyecek

Çiftçilerin üretimi artırmasıyla 2013-2014 sezonunda stoklar rahatlayacak ve fiyatlarda gevşeme görülecek. Economist Intelligence Unit endeksine göre göre gıda, yem, içecek fiyatları 2014’te yüzde 6.6 gerileyecek. Tahıl fiyatlarında yüzde 14 düşüş bekleniyor. Güney Asya, Ortadoğu, Latin Amerika ve Kuzey Afrika’da buğday talebi artmasına rağmen arzın yükselmesinin fiyatları yüzde 10.5 aşağı çekeceği tahmin ediliyor. Yüzde 60’ı hayvan yemi olarak kullanılan mısırın fiyatı da yüzde 19 gerileyecek. Tarım ürün fiyatları 1990’ların iki katı seviyesinde kalmaya ise devam edecek. Bu arada geleneksel olarak büyük bir çay tüketicisi olan Asya’nı kahve talebindeki artış dikkat çekiyor. Starbucks, 2014’te Çin’in Japonya pazarını geçmesini bekliyor.