'Petrol fiyatlarındaki düşüşten ABD ekonomisi karlı çıkacak'

WASHINGTON -  Ham petrol fiyatlarının son 4 yılın en düşük seviyelerinde seyretmesi piyasalardaki spekülasyonları tetiklerken, ABD’li enerji uzmanları fiyatlardaki düşüşün küresel ekonomideki yavaşlama ve artan arzdan kaynaklandığı görüşünde birleşiyor.

Haziran ayından bu yana gerilemekte olan ham petrol fiyatlarının kasımda son dört yılın en düşük seviyesini görmesi fiyatlardaki bu ciddi değişimin nedenlerine yönelik soru işaretlerini artırdı.

Merkezi ABD'de bulunan Ulusal Ekonomik Araştırmalar Birliği (NERA) Kıdemli Danışmanı Robert Baron ve ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) Analisti James Preciado ham petrol fiyatlarındaki düşüşün nedenlerini değerlendirdi.

Baron, fiyatlardaki gerilemenin birkaç faktörden kaynaklandığını belirterek, fiyatları aşağı çeken ilk etkenlerden birinin Asya’daki talebin daha önceden beklendiği kadar hızlı artmayacağının anlaşılması, diğer etkenin ise ABD’nin petrol üretiminin yükselmeye devam etmesi olduğunu dile getirdi.

ABD’de üretilen ham petrolün son dönemde kayda değer oranda artmasının hem ABD'deki hem de uluslararası petrol pazarındaki stoğun artmasına yol açtığını vurgulayan Baron, güçlenen doların da petrol fiyatları üzerinde baskı oluşturan bir başka faktör olduğuna dikkati çekerken, “Dolar değer kazandığında emtia fiyatları düşer, ham petrol de bir emtia olarak bu kurala uyuyor” dedi.

Baron, ABD ve Suudi Arabistan'ın petrol fiyatlarını Rusya ve İran'ı zora sokmak için düşürdüğü yönündeki spekülasyonlara katılmadığını vurgulayarak, "Petrol pazarındaki tüm faktörler şu anda daha düşük fiyatlara işaret ediyor ve bu ABD ve Suudi Arabistan'ın dikte edebileceğinden daha büyük bir eğilim. Bu yüzden, petrol fiyatlarındaki değişimin piyasa güçleri (arz ve talep) tarafından belirlendiğini düşünüyorum" dedi.

OPEC kısa vadede girişimde bulunmayacak

Ham petrol fiyatlarının önümüzdeki yıl içinde varil başına 70 dolara kadar inebileceğini öne süren Baron, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) bu düşüşü durdurmak için yakın zamanda herhangi bir girişimde bulunmayacağını savunarak, şunları söyledi:

“OPEC'nin petrol pazarındaki ilginç bir dinamik olduğunu düşünüyorum. Bazı OPEC üyelerinin yurt içi harcamalarını karşılamak için daha yüksek fiyatlara ihtiyacı var, ancak düşen fiyatlar bazı üyeleri üretimi azaltmak yerine artırmaya itiyor ki mümkün olduğunca fazla gelir elde edebilsinler” 

Suudi Arabistan'ın OPEC'in kararlarında kilit rol oynadığını kaydeden Baron, ülkenin ekonomik ve finansal açıdan iyi durumda olmasının düşük petrol fiyatlarını tolare edebilmesine olanak sağladığını anlattı. 

OPEC'in bir sonraki toplantısı 27 Kasım tarihinde Viyana'da düzenlenecek. 

ABD ekonomisi karlı çıkacak

Baron, düşen petrol fiyatlarının ABD ekonomisine etkilerini de değerlendirirken, petrol arama ve çıkartma olmak üzere bazı sektörlerin olumsuz etkileneceğini, fakat enerjinin önemli bir girdi olduğu diğer birçok sektörün düşen maliyetler sayesinde iyileşme göstereceği öngörüsünde bulundu.

Tüketicilerin de gerileyen petrol ve dizel fiyatlarından faydalanacağına inanan Baron, sözlerini "ABD'nin iyi ve kötü durumda olan sektörleri arasında bir yer değiştirme olabilir. Ancak, Amerikan ekonomisi genel olarak karlı çıkacak, çünkü ABD bir ham petrol ithalatçısı" diye tamamladı.

EIA Analisti Preciado da petrol fiyatlarında gözlemlenen büyük değişikliğin küresel ekonomiye yönelik büyüme beklentilerinin zayıflamasından kaynaklandığını dile getirdi. 

Preciado, "Aşağı çekilen büyüme beklentileri tüketim beklentilerini de düşürüyor. Bundan dolayı biz de EIA olarak petrol fiyatlarına yönelik tahminlerimizi aşağı çektik" dedi. 

Dolardaki güçlenmenin de yavaşlayan küresel ekonomiyle açıklanabileceğini belirten Preciado, "Özellikle ABD dışında düşen büyüme, Avrupa ve Japonya merkez bankalarının son açıklamalarında gördüğümüz üzere ülkelerin parasal genişlemeye gitmesine neden oldu. Bu da onların para biriminin ABD doları karşısında değer kaybetmesine yol açıyor" diye konuştu. 

Preciado, petrol fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturan diğer etkenlerin ise artan üretim, azalan aksamalar ve OPEC'in tepkisine yönelik belirsizlikler olduğuna işaret etti.

"Ayrıca, yaz döneminde küresel ham petrol üretiminde birçok aksama yaşandı ancak, bu rakamlar yazdan bu yana kayda değer oranda düştü. Onlar (aksamalar) düşünce, petrol fiyatları daha da azaldı" diyen Preciado,  EIA'nın brent tipi petrol fiyatına yönelik tahminlerinin yılın geri kalanı için yatay bir seyir izlediğini, ancak bahar döneminde fiyatın varil başına yaklaşık 81 dolar olmasını beklediklerini sözlerine ekledi. 

Geçen yılın kasım ayında varil başına fiyatı yaklaşık 112 dolar olan Brent petrol bu hafta başı itibariyle 79,60 dolardan işlem görüyor.