Savaşın altüst ettiği hayatlar
Zweig’ın I. Dünya Savaşı öncesi dönemi bir genç kızın gözünden anlattığı romanı, yazarın ölümünün ardından yayıncısı tarafından tamamlandı.
Stefan Zweig’ın hayatının son dönemlerinde yazmaya başladığı, ancak tamamlayamadığı, taslağı oldukça geç bir tarihte, 1981’de gün ışığına çıkarılan Clarissa adlı romanı Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Modern Klasikler Dizisi’nde yerini aldı.
Kitabın yayıncısı Knut Beck’in Zweig’ın terekesinden yola çıkarak tamamladığı Clarissa’da 1902 yılından Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesine kadar geçen dönemde, dünyanın hali genç bir kadının gözünden anlatılıyor.
Avusturyalı bir subayın kızı olan Clarissa bir manastır okulunda büyümüş, eğitimini tamamladıktan sonra Viyanalı ünlü bir sinir hastalıkları uzmanının yanında çalışmaya başlamıştır. Lozan’daki bir kongrede barışsever Fransız öğretmen Léonard’la tanışır. Birbirlerine âşık olurlar. Savaş yüzünden ayrılmak zorunda kaldıklarında Clarissa hamiledir. Üstelik karnındaki bebeğin babası aynı zamanda düşmanıdır da. Milliyetçi bir histerinin kol gezdiği parçalanmış Avrupa’da bu bebeği doğurmak yalnızca kişisel bir karar değildir artık…
Stefan Zweig Viyana’da doğdu. Yaşamı boyunca Avrupa’nın hızlı değişimine tanıklık etti. 1913’te Salzburg’a yerleşti. 1934’te Nazilerin baskısı yüzünden bu kentten ayrıldı. Önce İngiltere’ye, 1940’ta da Brezilya’ya göç etti. 1942’de karısıyla birlikte intihar etti. Önemli yapıtları arasında Balzac, Dickens ve Dostoyevski’yi konu aldığı Drei Meister (1920; Üç Büyük Usta); Hölderlin, Kleist ve Nietzsche’yi incelediği Der Kampf mit dem Dämon (1925; Kendileriyle Savaşanlar) ile Casanova, Stendhal ve Tolstoy’la ilgili Drei Dichter ihres Lebens (1928; Kendi Hayatının Şiirini Yazanlar) sayılabilir.
Yazara ün kazandıran bir başka yapıtı Sternstunden der Menschheit’tır (1928; Yıldızın Parladığı Anlar). Zweig ayrıca Joseph Fouché, Marie Antoinette ve Mary Stuart’ın nesnelikten çok sezgiye dayanan biyografilerini yazmıştır. Çok sayıda yapıtı arasında Verwirrung der Gefühle (1925; Karmaşık Duygular) adlı bir öykü kitabıyla Ungeduld des Herzens (1938; Sabırsız Yürek) adlı bir psikolojik romanı da bulunuyor.
CLARISSA, Stefan Zweig, Türkçesi: Gülperi Sert, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları