“önder olma kararı” şart

DOĞAN SELÇUK

2003 yılında yayınladığı ve rekabette öne geçmenin yollarını anlattığı Mor İnek kitabıyla dünya genelinde ün kazanan Seth Godin, Takım Oyunu’nda ise takımları ve liderliği ele alıyor.

Kitaba takımın tanımıyla başlayan yazara göre, takım birbirine, bir lidere ve bir fikre bağlı bir insan grubudur. İnsanlar, milyonlarca yıldır bir takımın parçası olmuşlardır ve bir grubun takım olabilmesi için iki şeye sahip olması gerekir: Ortak bir ilgi ve iletişim kurmak için bir yol. İletişim de aşağıdaki dört türden herhangi biri ile olabilir: Liderden takıma, takımdan lidere, takım üyesinden takım üyesine ve takım üyesinden takım dışındakilere.

Seth Godin, takım için liderin çok önemli olduğunu ifade ederken, takımların her zaman bir lidere ihtiyaç duyduklarını, lideri olmayan bir takımın olamayacağını ve takım olmadan da lider olunamayacağını vurguluyor. Yazara göre bir takımı koordine etmenin ve yönetmenin en kolay yolu ise “internet” tir. Bir haberi duyurmak, bir eylemi kontrol etmek, hızla büyümek eskiden çok güçken, bugün ise coğrafyayı neredeyse saf dışı bırakan internetin sayesinde anında iletişim imkânı sağlanıyor. Twitter, bloglar, online videolar ve sayılamayacak kadar çok teknik, bir takımın parçası olmanın anlamına yepyeni bir boyut kazandırıyor. Yazar, kitapta takımların daha etkili olmalarını sağlayan bazı yeni araçlardan örnekler verirken, teknolojinin ve araçların sürekli değişeceğini, önemli olanın insanlarla ilişkilerimizi sıkılaştırmanın her geçen gün daha da kolaylaştığı gerçeği olduğunun altını çiziyor.

Godin kitabında ‘inancın’ takımlar için ne kadar önemli olduğundan bahsediyor. Yazara göre, takımlar, inançla ilgilidir; bu bir fikre ve bir topluluğa duyulan inançtır. Takımın liderine ve diğer üyelerine duyulan saygı ve hayranlık üzerine kurulurlar. Yazar, inanç kavramının içine “asileri” yerleştiriyor.

Ona göre, asiler herkesten daha tutkulu, organizasyonda bulunan herkesten çok daha fazla statükoya karşı çıkan, büyük olma cesareti gösteren, gerçekten orada bulunan ve inançlarına gerçekten güvenen kişilerdir. Steve Jobs gibi kişilerin maaş çekleri için değil, inançları doğrultusunda çalıştıklarını, sıradan düşünmenin ve sıradan çabanın hiçbir zaman liderlik oluşturmak için yeterli olmayacağını söylüyor.

Yazar kitabında liderliğin zamanlamasından da bahsediyor. Godin’e göre, ne zaman liderlik yapılacağının belli olduğu zamanlar enderdir. Tabii ki öne çıkmanız, konumlanmanız, bir fikri yaymanız, bir engeli ortadan kaldırmanız ve cesur olmanız gerektiğini anladığınız zamanlar da olacaktır. Ancak çoğunlukla büyük liderlikler, takımın en az umduğu zamanlarda ortaya çıkarlar. Belirsiz olan zamanlar önemlidirler. Belki de tam şu an doğru zamandır.

Seth Godin’e göre, değişimin ve liderliğin en büyük düşmanı “hayır” ifadesi değil, “Henüz değil” söylemidir. “Henüz değil” söylemi, değişimi engellemenin en güvenli ve en kolay yoludur. Değişimde erken davranıldığı için değil, geç kalındığı için başarısız olunur. “Zamanı değil,” “Sakin ol,” “Bekle ve gör,” “Bir başkasının sırası”… Bunların hiçbiri değişim arayışı içinde olan bir liderin bahaneleri olamaz.

Yazar kitabın sonunda liderin nasıl görünmesi ve tam olarak ne yapması gerektiği sorusuna da cevap veriyor. Dünyanın her yerinden ve her meslekten liderler gördüğünü ve bunların ortak tek bir noktalarının olduğunu ifade ediyor: “Önder olma kararı”

TAKIM OYUNU, Seth Godin, Türkçesi: Sermin Karakale, Profil Kitap, 143s.