Bu ajan başka ajan!

DOĞAN SELÇUK

Kariyerinde belli bir noktaya ulaştığına, durağan bir döneme girip değişiklik yapma vaktinin geldiğine inanan J. C. Carleson, CIA'deki istihbarat ajanlığı görevinden ayrıldıktan sonra, CIA'in sürekli sivil dünyadan kişileri işe aldığını, buna karşılık sivil dünyanın gizli servis çalışanlarının tecrübelerinden ender olarak yararlandığını fark ediyor ve Bir Ajan Gibi Çalışmak'ı yazmaya karar veriyor.

Kurumsal iş hayatının gizli servisin içindeki bazı uygulamalardan çok şey öğreneceğine inanan ve okuyucuların kitaptaki bazı noktaları daha iyi anlayabilmesi amacıyla yer alan örnek ve anekdotlardan yararlanabilmesini isteyen yazar, kitabı yazma sürecinde bu hususlar için azami ölçüde dikkat sarf ediyor. Kitapta geçmiş ve güncel operasyonları riske atacak herhangi bir kaynak veya yöntem göstermeden içeriği kullanılabilir ve faydalı kılacak kadar bilgiyi paylaşarak, bu ince çizgide yürüyebilmeyi amaçlıyor. Bu nedenle, özellikle ilk bölümlerde geniş kavramları açıklamak için bazen farazi örnekler kullanıyor. Uydurma karakterler ve olaylarla detayları, gerçek kişi ve mekânları açık etmeyecek şekilde değiştiriyor.

Yazar, kitabının girişinde okuyucuyu şu sözlerle uyarıyor:

"Bir konuyu netleştirelim; bu kitap bir alavere dalavere kılavuzu değildir. Size rakibinizin toplantı salonunu gizlice nasıl dinleyeceğinizi veya sadakatsiz çalışanları nasıl sorguya çekeceğinizi anlatmayacağım."

Bu nedenle Carleson kitabında okuyucuya iş dünyasında yasal bir şekilde başarılı olmasına yardım etmek için gizli servis dünyasındaki teknikleri kullanmayı öğretmeyi; müşterileri, rakipleri ve tedarikçileri daha iyi anlamak ve yönlendirmek için klasik ajan tekniklerini kullanmanın değerini göstermeyi hedefl iyor. "Pardösüye, sahte bıyığa veya gelişmiş dinleme cihazlarına ihtiyacınız olmayacak. Anlatılan teknikleri başarılı bir şekilde kullanmak için sadece sağduyuya, iyi bir sezgiye, güçlü bir stratejiye ve değişmez etik değerlere ihtiyacınız olacak." diyor.

Kitabın içeriğinde baktığımızda, ilk bölüm, gizli servis dünyasında gerekli olan temel becerilere giriş niteliğinde. Bu bölümdeki başlıklar, CIA çalışanları tarafından kullanılan ve işyerlerinde her seviyedeki çalışanlar tarafından kullanılabilecek teknikleri tanımlıyor. Bölümlere, okuyucuların ajanlık becerilerini geliştirmeleri için çeşitli egzersizler de dahil edilmiş.

İkinci bölüm, CIA derslerinin tüm işletmelerde nasıl faydalı olabileceği konusundaki büyük resmi göstermeyi hedefl iyor.

Bu bölümdeki başlıklar, bir firmanın performans ve sonuçlarını iyileştirmek için firmaya uygulanabilecek gizli servis beceri ve tekniklerini anlatıyor. Kitabın üçüncü bölümü ise, okuyucuya yeni becerilerini belirli iş durumlarına uygulamayı öğretmek üzere tasarlanmış.

Bu bölümde gizli servis tekniklerinin müşteri, tedarikçi ve rakiplerle ilişkilerde nasıl kullanılacağı tartışılıyor.

BİR AJAN GİBİ ÇALIŞMAK: ESKİ BİR CIA ÇALIŞANINDAN İŞ DÜNYASI TAVSİYELERİ, J. C. Carleson, Türkçesi: Pınar Ersemiz, Modus Kitap, 160 s.

Lider kimdir?

Yurt dışına özellikle de ABD'ye baktığımızda, liderlik üzerine yazılmış, lider özelliklerini hem tarihî hem de modern boyutuyla inceleyen akademik ya da popüler on binlerce esere rastlamak mümkün. Ülkemizde ise bu sayı ne yazık ki birkaç yüz bile değil. Bu eserlerin pek çoğu da tercüme olduğu için Türk insanının niteliklerini dikkate almayan, doğrudan doğruya ülkemizin yetiştirdiği/yetiştireceği liderlere yönelik olmayan eserler.

Yeşim Toduk ise Türkiye'nin Liderlik Haritası'nın teorik bölümlerinde evrensel kaynaklardan yararlanmakla birlikte yıllar boyunca yaptığı gözlemler, yüz yüze gerçekleştirdiği 4 bin görüşme ve kitabın ilk baskısı için uyguladığı toplam 200 anketten elde ettiği verilerle yoğurarak Türkiye'yi yansıtan bir eser ortaya koymuş.

Liderlik kavramının ele alındığı ve ayrıntılarıyla incelendiği kitapta, "Lider kimdir?" sorusuna aranan yanıta bir zemin oluşturmak ve "lider" kavramını hangi kişilere yakıştırabileceğimizi belirtebilmek adına öncelikli olarak liderin özellikleri açıklanıyor.

Bu nedenle kitap, "liderin özellikleri" konulu araştırmanın sonrasında öne çıkan 24 liderlik özelliğinin anlatımıyla başlıyor ve bu 24 özellik, gözlemler ve alıntılarla açıklanıyor. Bu özellikleri açıklamalarına girmeden saymak istiyorum: Vizyon sahibi olmak, Tutkulu ve fedakâr olmak, İnançlı, kararlı ve tutarlı olmak, Örnek teşkil edebilmek, Takipçilerine güvenmek ve takipçileri tarafından güvenilmek, Motive etmek, Beklentileri vizyonla bütünleştirmek, İlham vermek, Gelişim odaklı olmak, Adalet duygusuna sahip olmak, Mütevazı olmak, İyi bir dinleyici olmak, Açık iletişim kurmak, İnsanlara karşı duyarlı olmak, Durumlara karşı duyarlı olmak, Yenilikçi olmak, Hızlı ve etkin karar vermek, Esnek olabilmek, Hızlı ve çevik olabilmek, Sinerjik takım kurabilmek, Bilgi sahibi olmak, Sosyal ağ (network) oluşturabilmek, Vizyonu çalışanlarla birlikte kurmak, Sahici (otantik) olmak.

Çeşitli liderlik tiplerinin ve alanlarının incelendiği kitabın diğer bölümlerinin sonunda ilgili bölümdeki liderlik konusunu pratik olarak gerçekleştirmiş yetkin lider-yöneticilerle yapılan 20 söyleşi yer alıyor.

Kitabın son bölümünde, "21. Yüzyıl Türkiye'sinde nasıl bir lider kalıcı olacak?" sorusunun cevabı aranıyor ve "Liderlik ve Güven" konulu anketten yapılan alıntılar ve bu anketin sonuçlarıyla kapsamlı sosyolojik değerlendirme ve ilişkilendirmelerde bulunuluyor.

TÜRKİYE'NİN LİDERLİK HARİTASI, Yeşim Toduk, CEO Plus, 445 s.