Bahçe traktörüne hibe desteği...

Tarım Fuarı için bir kez daha Konya’dayız. Geçen yıl aşırı rüzgar nedeniyle fuarın yapıldığı çadırların çökmesi herkesin moralini bozmuş, “bu fuar bir daha yapılamaz, yapılsa da katılan olmaz” deniliyordu.

İzmir’den Konya’ya birlikte seyahat ettiğimiz TÜYAP Ege Bölge Temsilcisi Ercüment Er’den fuara ilişkin ilk bilgileri aldık. 

Gördüğümüz tablo çarpıcıydı. Çadır kazasından ders alınarak, modern, uluslararası bir fuar merkezi yaratıldığına tanık olduk. 

Konya Ticaret Odası,7 ay gibi kısa bir sürede mevcut 2 fuar salonuna, 4 yeni ve modern fuar salonu eklemiş. Geçen yıla göre fuara katılımda yaklaşık yüzde 30 artış gözleniyor. 
Traktör firmalarının, tarım makine ve alet üreticilerinin, kamu ve özel sektör bankalarının fuara yoğun ilgisi var. 

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker ile Endonezya Tarım Bakanı Dr. Ir Suswono Mma’nın katılımı ile açılan fuarda katılımcılarla konuşuyoruz. Herkesin gündeminde Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı kapsamında verilecek yüzde 50 hibe destekleri var. Özellikle bahçe traktörlerine verilecek hibe desteği ile ilgili endişelerini dile getirdiler. 

Neden endişe duyuyorlar?

Son dönemin “moda yatırımı” meyvecilik. Sektörün içinden ve dışından çok sayıda yatırımcı meyve bahçesi kuruyor. 

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bu gelişmeyi dikkate alarak Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı kapsamında bahçe traktörüne yüzde 50 hibe desteği vereceğini açıkladı. 

Söz konusu destekle ilgili uygulama tebliği 10 Mayıs 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. İki gün sonra da Uygulama Rehberi çıkarıldı. Bu rehberde bir haftada 2 kez değişiklik yapıldı. Bakanlık bahçe traktörünü deyim yerindeyse tanımlayamıyor. Daha doğrusu bazı firmaların baskısı ile hibe desteği verilecek bahçe traktörünün özelliklerini değiştiriyor. 

Bakanlığın ilk olarak yayımladığı uygulama rehberinde hibe desteği verilecek bahçe traktörünün özellikleri şöyle tanımlandı: 

“Bahçe traktörü bağ ve bahçelerden tarımsal faaliyetlerinin yapılmasını sağ layan normal traktörlerden daha az güce sahip, 4x4 çeker ve tarla tipi lastiklere sahip olan traktörlerdir. Bahçe traktörü; en az 18 BG (en az 13.43 kw) motor gücünde olmalıdır. Deney raporunda yer alan nominal devirdeki kuyruk mili gücü en az 11 kw olmalıdır. Boyutları itibarıyla 2003/37/AT yönetmeliği ekindeki “Kategori T2” tanımına uygun traktörlerdir. 

Bahçe traktörünün yanında hiçbir ekipmana destek verilmez.(örneğin römork gibi). En az 20 dekar kendi bağ -bahçe veya 5 dekar serası veya 5 dekar sebze arazisi veya 5 dekar süs bitkileri ekili arazisi olmayan bu makineye baş vuru yapamaz.” 

Üç gün sonra Bakanlık, bahçe traktörü özelliklerini, “desteklenecek bahçe traktörünün OECD kod 2‘ye göre yapılmış kuyruk mili performans testlerinde nominal kuyruk mili gücü en az 4 kw en çok 47 kw sınırları arasında olmalıdır. Tarlada kullanılan büyük tip traktörlere destek verilmez “ diye değiştirdi. Ayrıca, çift çekere, tek çekeri de ekledi. “Kategori T2” metinden çıkarıldı. 

Araya hafta sonu ve 19 Mayıs tatili girdi. 20 Mayıs’ta bir kez daha bahçe traktörünün özellikleri değiştirildi. Bu kez, “dar izli ve alçak boyutlu traktör” tanımı eklendi. 

Bu değişiklikler sadece çiftçilerin, traktör üreticilerinin kafasını karıştırmadı, bakanlık personelinin de kafasını karıştırdı. Bunun üzerine Bakanlık, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüklerinden “fiyatı 25 bin lira ile 35 bin lira arasındaki traktörlerin bahçe traktörü olarak kabul edilmesini, bu fiyatın üzerindeki traktörlere kuşku ile bakılmasını” istedi. 

Bahçe traktörü hibe desteğinden yararlanmak için başvurular 9 Haziran’da sona erecek. Fakat kafalar karışık. Bakanlık daha hangi traktöre destek vereceğini net olarak tanımlayamıyor. İl Müdürlükleri farklı uygulamalar yapıyor. Çiftçiler hibe desteği ile traktör alacağı umudu ile bekliyor. Oysa başvuran herkese bu destek verilmeyecek. Oransal olarak çok az sayıda üretici bu destekten yararlanacak. 

Bu gelişmeler yaşanırken bahçe traktörü satışları durma noktasına geldi. Başvuruların değerlendirilmesi bir ay süreceği için Ağustos’a hatta Eylül’e kadar bahçe traktörü satışı olmayacak. Herkes hibe sonucunu bekleyecek. 

Özetle, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı çok doğru bir kararla ve iyi niyetle çiftçileri desteklemek istiyor. Fakat, bu konuda karar almadan önce sektör temsilcilerine danışmadığı, onların görüşünü almadığı için bu iyi niyet hemen herkese olumsuz yansıyor. Umarız sorun çözülür ve bu destek amacına ulaşır.