Prof. Dr. Ragıp Kutay KARACA

DIŞ POLİTİKANALİZ ragipkutay.karaca@dunya.com
TÜM YAZILARI
Savaşın diplomasiye galip geldiği yıl 2024 – II Hamas’ın 2023 Ekim’inde saldı­rısıyla başlayan süreç 2024 yı­lında İsrail tara­fından soykırı­ma dönüştürülen bir şekil aldı. İs­rail, Filistin top­raklarının yanın­da Lübnan ve Suriye’yi vurdu. Bugüne kadar İsrail tarafından katledilen insanların sayısı 50 bine yaklaştı.
Türkiye-Mısır ilişkilerinde yeni dönem! Türkiye-Mısır ilişkileri siyasi gerilimlerin ardından yeniden ivme kazanıyor. Tarihi bağların üzerine inşa edilen iş birlikleri, Kuzey Afrika'nın stratejik potansiyelini ortaya koyarken, 2025’e doğru bu ilişkilerin her alanda güçlenmesi hedefleniyor. Savaşın diplomasiye galip geldiği yıl 2024 Dünya Gazetesi okurları için 2024 yı­lında uluslararası politikada yaşa­nanları bir seri halinde yazmak istedim. 2024’ün yaşanmış öyküleri diplomasi­nin yerine silahın, insan yaşamının yeri­ne ölümün, açlığın ve sefaletin, müdaha­lenin yerine boş söylemlerin, ortaklıklar yerine vahşi rekabetin kazandığını göste­riyor.
Esad devrildi, herkes memnun, peki sonrası… Suriye’de 53 yıldır devam eden Esad yöne­timi devrildi. HTŞ ve bağlı grupların giriş­tiği harekât 12 günde sonuç verdi. Muhalifler Şam’a girdi. Rusya’nın Ukrayna’da sıkışma­sı, İran ve desteklediği Hizbullah’ın İsrail ile girdikleri mücadelede yaşadıkları güç kaybı, Esad’a destek verememelerine neden oldu. Suriye’de çok cepheli kriz ABD seçimleri, Rusya-Uk­rayna, İsrail-Filistin der­ken çatışmaların donduğu dü­şünülen Suriye’de yine orta­lık karıştı. Mevcut durumu günlük, haftalık değil saatlik değişimlerle konuşmaya, yo­rumlamaya çalışıyoruz. Suri­ye içindeki çok parçalı oluştu­rulan yapı ülkeyi kırılganlıkla baş başa bırakıyor. Bu yapıya Rusya, ABD, İran gibi ülkeyle sınırı olmayan oyuncular da girince durum içinden çıkıl­m Türkiye-ABD ilişkilerinde Suriye çıkmazı Trump’ın ikinci döneminde Türkiye ile olan ilişkisinin nasıl şekilleneceği, 20 Ocak’ta­ki yemin törenine kadar bolca tartışılacak. Bu dönemde dikkatimi çeken konu, bölgenin ve Türkiye-ABD ilişkilerinin ABD-İsrail ilişkisi üzerinden okunmaya çalışılıyor olması. Trump’ın yeni dönemi Uluslararası sistem zaten kırılgan ve zayıf durumda. Bu kı­rılganlık ve zayıf­lık büyük riskleri beraberinde geti­rirken değişim ve yeniden konum­lanmaların önünü açan da bir ortam yaratmakta. Milletler Cemiyetinden Birleşmiş Milletlere; Etkisiz uluslararası yapı  ABD’nin I. Dünya Savaşı'na dahil ol­ması bir dönüm nokta­sı oldu. ABD desteğiyle İngiltere ve Fransa Al­manya karşısında ga­lip geldi. Wilson Avru­palıların bitmeyen mü­cadelesinin temelinde küçük devletleri sö­mürme isteğinin yattı­ğını, Fransa ve İngilte­re’nin bu mücadeleyi körükledi­ğini düşünüyordu. Tunus; yeni yatırımlar bekliyor Özbekistan’dan sonra yolumuz döneminin en büyük ve en zengin şehir devletlerinden biri olan Kartaca’nın kurulduğu topraklara, Tunus’a düştü. Tunus, 307 sene Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetinde kalmış bir devlet. Emir Timur’un ülkesi: Özbekistan Tarihi zenginlikleri ve genç nüfusuyla büyük bir potansiyele sahip, Emir Timur'un mirasıyla dolu olan Özbekistan, hem kültürel hem de ekonomik açıdan büyümeye devam ediyor. Sıcak kanlı insanları ve doğal güzellikleriyle, tatil planlarınızda mutlaka yer alması gereken bir destinasyon. Ortak Türk Alfabesi Sovyetler Birliği içindeki Türk toplulukları, 1926’da Bakü’de düzenlenen I. Türkoloji Ku­rultayı’nın ardından birkaç yıl içinde Latin alfa­besini kabul etmişlerdi. Onlar için dil baskısı ise Türkiye’nin 1928 yılında geçmiş olduğu Latin al­fabesiyle başladı. Azerbaycan ziyaretinde Ermenistan’a gözdağı Putin, 18-19 Ağustos tarih­lerinde Azerbaycan’ı ziya­ret etti. Rusya için ziyaretin en önemli konusu Güney Kafkas­ya’da oluşacak barış ortamında Rusya’nın rolünün arka plana bırakılmasını önlemek. Ziyaret sonunda ortaya çıkan sonuç, Rusya tarafından Ermenistan’a gözdağı verildiği yönünde. İran’ın ruh hali; sakal, bıyık misali Dünyanın gözü İran’ın üze­rinde... Uzmanlar İsrail-Fi­listin çatışmasının bölgesel ve hatta küresel savaşa dönme ih­timalini, Haniye suikastı sonra­sı İran’ın nasıl bir cevap vere­ceğine bağlamış gözüküyorlar. Şahsen bu cevabın yaratacağı etkinin daha büyük çatışmalara yol açabileceğini düşünmemek­le birlikte İran’ın iç ve dış siya­setinde yaratabileceği etkilerin fazla olacağı kanısındayım. Netanyahu ABD’nin kontrolünden çıktı Bu yıl yine bir olimpiyat yazı yaşıyoruz. Nefeslerimizi tu­tarak müsabakaları izliyoruz. Sa­hada mücadele eden sporcuların kökeni, rengi, cinsiyetine bakma­dan giriştikleri rekabeti alkışlıyo­ruz. Müsabaka sonrasında birbir­lerini kutlamalarını, teselli etme­lerini seyrediyoruz. Hazar-Karadeniz ulaşım projesi için imzalar atılıyor Türkmenistan, Azerbaycan, Gürcistan ve Romanya, bu yıl içinde Hazar Denizi-Karadeniz uluslararası ulaşım rotasının oluşturulmasına ilişkin anlaşma imzalanacağını duyurdu. Böylece “Dostluk” adı verilen yatağındaki petrol ve doğalgaz, biri Türkiye olmak üzere iki rota üzerinden Avrupa’ya taşınacak. Yatakta 60 milyon petrol ve 100 milyar ton metreküp doğalgaz var.