Nazlı SARP

nazli.sarp@dunya.com
TÜM YAZILARI
Borsa İstanbul ve küresel piyasalar bir genişleme dalgasına ne kadar yakın? ABD’de çekirdek PCE verisi beklentile­re paralel gelirken; tarım dışı istihdam verisi aşağı yönlü ve fakat II. Çeyrek büyü­me verisi yukarı yönlü revize edilerek yüzde 3 olarak kaydedildi. Avrupa’da ise haziran ayında başlayan faiz indirim döngüsünün son gelen enflasyon verisinin hedefe yakın­laşması nedeniyle eylül ayında bir çeyreklik faiz indirimi ile devam edeceği fiyatlanıyor.
İstihdam verisi, ters köşe yaptırırken yeni bir altına hücum dalgası mı geliyor? Fed’in uzunca bir süredir yürüttüğü sıkı para politikası bazı merkez bankası te­rimlerini de hayatımıza sokmuş oldu. Bun­lardan biri şu an ülkemiz TCMB’sinin son PPK’sından da rahatlıkla çıkabilecek “hi­gher for longer” (daha uzun süre daha yük­sek) politika faizi anlamına gelen sıkı du­ruşun devamı; bir diğeriyse “soft landing” denilen ve maalesef OVP’de aksine bir dizi önlem alınmadığı takdirde PPK’dan Jackson Hole’a para politikası konuşulacak Türkiye’de stagflasyon, ABD’de ise re­sesyonsuz iniş tartışmaları güçlenir­ken gözler içeride OVP, dışarıda ise Ja­ckson Hole Toplantısı’ndan çıkacak sinyalle­re çevrilmiş durumda.
Piyasalardaki aşırı oynaklıkla Borsa İstanbul’un hikayesi arasında bir ilişki kurulabilir mi? Bundan tam bir hafta önce küresel piyasa­larda yaşananlar ve ardından başat ülke piyasalarının hiçbir şey olmamış gibi başla­dığı yere geri dönerek haftayı kapatması, bazı ezberlerin bozulduğuna işaret ediyor olsa da sorunun temelinde küresel merkez bankala­rının sancılı politika dönüşümü var. Maga senaryoları II: Kripto, dijital tekeller ve genel çerçeve Maga senaryolarının içe dönüş ya da ço­ğu Avrupa ülkesinde sağın yükselişi­nin dayanak noktası olan woke kültürüne bir çeşit başkaldırı dışında belli bir ana fikri ol­duğunu düşünmüyorum ancak Trump’ın en belirgin özelliği nedir denilecek olursa ke­sinlikle “öngörülemez” olduğunu söyleye­bilirim. Dolar ve altın Maga, “Make America Great Again” (Amerika’yı yeniden mükemmel yap) anlamına gelen ve ilk kez 1980 yılın­da Reagan tarafından kullanılan ancak gü­nümüzde Trumpizm ile özdeşleşmiş bir motto. Notların verdiği sinyal ve bağımlı kalkınma üzerine…  Şu günlerde baz etkisiyle düşen enflas­yon, Türkiye’nin bir kez daha en kö­tüsünü geride bırakmış olduğunu göste­riyor göstermesine ancak bu durumu her kesim eşit derecede hissedemiyor. Çok kutupluluk dünyasında Türkiye’ye bir tek NATO yeter mi? Türkiye, Kore Savaşı’na asker göndermesi­nin ardından 1952 yılında resmi üyeliğe ka­bul edilen güçlü bir NATO müttefikidir. Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü’nün (NATO) kuru­luş amacının İkinci Dünya Savaşı sonrasında SSCB tehdidine yönelik bir güvenlik paktı oluş­turması esas olarak Soğuk Savaş Dönemi’nin de temellerini oluşturmuştur. Türkiye’den Avrupa’ya BYD röveşatası! Bugün Sayın Cumhurbaşkanı’ndan Çin’in BYD’sinin Türkiye’ye 1 milyar dolarlık bir yatırım yapacağı haberini detaylarıyla almamız mümkün. Yok birbirimizden farkımız çünkü biz dolar basarız ABD seçimlerinin en güçlü iki adayı Trump ve Biden arasındaki müzakere­nin yankıları sürüyor. Trump’ın iktidarda olduğu dönemdekine benzer olarak, bu tar­tışmalardan yine en çok nemalanan kesim, mizah yazarları ve karikatüristler. BAE’nin açıklaması beklenen yabancı girişini sağlar mı? Çin otomobilleri Avrupa’yı ikiye böldü ve biz bunun neresindeyiz? Avrupa Komisyonu, geçtiğimiz ekim ayında Çinli elektrikli arabalara yöne­lik bir sübvansiyon soruşturması başlatmış­tı. Ardından geçtiğimiz hafta yüzde 17 ile 38,1 aralığında değişken oranlarda tarife ar­tışını onayladı. Bakan Fidan’ın Çin ziyaretinin eko-politiği Küresel bölünme kur stresi yaratıyor Tasarruflar yatırıma dönüşmezse…