Naki BAKIR

MAKRO BAKIŞ naki.bakir@dunya.com
TÜM YAZILARI
Enflasyon zirveyi gördü: Yüzde 75,5 Tüketici fiyatları mayısta yüzde 3,37, ilk beş ayda yüzde 22,72 arttı, yıllık enflasyon yüzde 75,45’le son 18 ayın en yüksek düzeyini gördü.
Enflasyon: Mayısta zirve temmuzda sert düşüş TÜİK, bugün mayıs ayı enflasyonunu açıklıyor. Aylık enflasyon beklendiği gibi yüzde 3 dolayında gelirse yıllık enflasyon büyük olasılıkla yüzde 75 dolayında bir oranla son 18 ayın en yüksek düzeyini görecek. Türkiye ilk çeyrekte yüzde 5,7 büyüdü Yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,7 artan GSYH’de kesintisiz büyüme 15 çeyreğe ulaştı. Sektörel bazda en hızlı büyüme yüzde 11,1’le inşaatta, onu yüzde 5,5’le bilgi ve iletişim, yüzde 4,9’la sanayi, yüzde 4,6 ile tarım, yüzde 4,3’le hizmetler izliyor.
Son 9 ayın en yüksek aylık dış ticaret açığı Nisan ayında ihracat yüzde 0,1 artışla 19,3 milyar, ithalat yüzde 4 artışla 29,1 milyar dolar oldu, dış ticaret açığı yüzde 12,9 büyüyerek 9,9 milyar dolarla son 9 ayın en yüksek düzeyinde gerçekleşti. 21 yılda 119 milyar dolar kâr transferi Yabancılar, 2003 başından bu yana hisse senedi, tahvil, bono, kısa vadeli kredi, efektif ve mevduat şeklindeki sıcak para yatırımlarından yurt dışına toplam 118,9 milyar dolarlık kâr transferi gerçekleştirdi. Ekonomide fren eğilimi İmalat sanayiinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı, mayısta 0,4 puan düşerek yüzde 76,6’ya indi. Konut sektöründe 'vergi' tedirginliği Düzenleme yürürlüğe girmeden önce konut piyasasının hareketleneceği, sonrasında ise durumun tersine döneceği belirtiliyor. Getirilecek ek maliyetler satış fiyatlarına ekleneceği için fiyatların yükseleceği belirtiliyor. Tüketicinin enflasyon beklentisinde iyileşme Tüketici güveni mayıs ayında sınırlı da olsa artarak yükseliş eğilimini sürdürürken, psikolojik faktör olarak önem taşıyan tüketicilerin enflasyonda düşüş yönündeki iyimserlik düzeyinde önceki aya göre belirgin bir yükseliş yaşandı. Yatırımlarda sert fren Yılın ilk çeyreğinde alınan teşvik belgesi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20,9 düşüşle 3 bin 220, sabit yatırım tutarı yüzde 45,4 düşüşle 202,3 milyar TL, öngörülen istihdam da yüzde 23,4 düşüşle 65 bin 639’a geriledi. Yabancı varlığı 635 milyar dolara ulaştı Uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki varlık ve alacaklarının tutarı ilk çeyrekte net 20,6 milyar dolar artarak 634,7 milyar dolara yükseldi. Yabancıların Türk kamu ve özel sektöründen kredi alacakları ile mevduatları 356 milyar, doğrudan yatırımlarının 175,9 milyar, hisse senedi, DİBS gibi kağıtlardaki sıcak para yatırımları da 102,8 milyar dolar. Hem kiradaki nüfus hem konut fazlası büyüyor Türkiye’de sadece son on yılda 2 milyona yakın konut fazlası birikirken, son yıllarda hızla artan kiradaki nüfus 23 milyona ulaştı. Enflasyonu ikiye katlayan inşaat maliyet artışları, fiyatları yukarı iterek orta gelirlinin alım imkanını daralttı. Devlet bir yılda tüketime 247 milyar TL harcadı Güvenlik ve savunmaya yönelik mal, malzeme ve hizmet alım ve yapım giderlerinin 57,5 milyar liraya ulaştığı son bir yılda, yiyecek, içecek ve yem alımları 37,7 milyar, kırtasiye, yayın, baskı ve büro giderleri 17,5 milyar, spor, tören, bando malzemesi gibi giyim kuşam alımları 8,5 milyar lira oldu. Bütçede dört ayda 691 milyar TL açık Merkezi yönetim bütçesi, nisanda 177,8 milyar TL açık verdi. İlk dört ayda kümülatif açık 691,3 milyar liraya yükseldi. Türk sermayesinin yatırımda gözdesi üç ülke Türk girişimciler yılın ilk çeyreğinde yurt dışına 1 milyar 488 milyon dolarlık doğrudan sermaye yatırımı gerçekleştirdi. Hollanda, üç ayda 384 milyon dolarla Türklerin yatırımda gözdesi olmaya devam etti. Bu ülkeyi 312 milyon dolarla ABD, 155 milyon dolarla İngiltere izledi. Yıllık cari açıkta rekor küçülme Martta 4,5 milyar dolar cari açık verildi; ilk çeyrekte kümülatif açık, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 55,8 küçülerek 10,9 milyar dolara geriledi. Açığın finansmanı ilk çeyrekte rezervleri 22,2 milyar dolar eritirken, net hata noksan hesabında izlenen çıkışlar ise bu dönemde 16,1 milyar dolarla dikkati çekti.