Naki BAKIR

MAKRO BAKIŞ naki.bakir@dunya.com
TÜM YAZILARI
Türkiye artık savunma sanayiinde küresel aktör Kamu ve özel sektörü ile Türkiye; kara, deniz ve hava araçları, uzay sistemleri, ağır ve hafif silahlar, radar ve elektronik harp sistemleri vb. alanlarda ürettiği yüzlerce ürünü ile savunma sanayiinde artık dünyada adından söz ettiriyor.
'Seçici kredi sıkılaştırması’nda hızlı sonuç Yeni Merkez Bankası yönetiminin, enflasyonla mücadele stratejisi kapsamında kredi genişlemesinin önüne geçmek amacıyla temmuz sonunda resmen açıkladığı ‘seçici kredi sıkılaştırması’nın sonuçları erken alınmaya başladı. İşletmelerin % 99,8’inin kredilerdeki payı %27,7 Ekonomi yönetimi kredi garanti sistemi kapsamında küçük ve orta boş işletmelere (KOBİ) kullandırılabilecek kredi garanti limitlerini artırmaya hazırlanırken, istihdam ve üretime katkıları ile ülke ekonomisinin adeta omurgasını oluşturan KOBİ’lerin, ülkedeki tüm işletmelerin sayıca yüzde 99,8’ini oluşturmasına rağmen, bankacılık sektörü toplam kredilerinden ancak dörtte bir pay alabildiği belirlend
Kur şokunun Hazine’ye maliyeti ağır oldu Merkezi yönetimin borçlarında TL-döviz dengesi on yılda tersine döndü. 2013’te üçte biri oluşturan döviz cinsi borçlar, artık üçte ikiden de büyük bir paya sahip. Tüketici güveni tepetaklak Tüketici güven endeksi, ağustos ayında yüzde 15,1 düşerek 68’le son on üç ayın en düşük düzeyine indi. Endeks, seçim ayı mayısta 91,1’e yükselmişti. Seçimi izleyen üç ayda yaşanan düşüş ise yüzde 25,3’e ulaştı. Seçim öncesi yükselen ev, otomobil alma umudu, son üç ayda sert düşüşle dibe indi. Yatırım sermayesi Marmara’dan Akdeniz’e kayıyor Marmara, bu yıl ilk yarıda 148,5 milyar lira teşvikli yatırımlardan en büyük payı almaya devam ederken, geçen yıla göre yüzde 134,5 artışla 116 milyar liraya ulaşan yatırımı ile Akdeniz, aradaki farkı daralttı. Yeniden ‘dövize hücum’ riski Merkez Bankası’nın, Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarını standart TL mevduata geçirme yönünde aldığı kararların iki aydır düşen mevduat faizlerini yeniden yükseltmesi beklenirken, 3,4 trilyon liraya ulaşan KKM’den çözülecek paranın bir kısmının yeniden dövize yönelmesi ve yeni kur şokları riski de ortaya çıktı. Net rezervde iki ayda 21,5 milyar dolar büyüme Başkan değişiminin ardından yeniden rezerv biriktirmeye başlayan Merkez Bankası’nın “net” rezervinde 2 Haziran sonrasındaki on haftada toplam artış 21,5 milyar dolara ulaştı. Merkez Bankası’nın geçen hafta açıkladığı 11 Ağustos bilanço verilerine göre Banka’nın brüt rezervi bu tarihte 41 milyar 217 milyon doları altın ve 75 milyar 101 milyon doları döviz olmak üzere toplam 116 milyar 319 milyon do KKM kur farkı gideri ekonomik kalkınma desteklerini yakaladı Kur Korumalı Mevduata (KKM) son bir yılda bütçeden yapılan kur farkı ödemesi, aynı dönemde teşvik, destek, sübvansiyon şeklinde tüm alanlara yapılan stratejik önemdeki “ekonomik/mali transferler”in toplam tutarını yakaladı. Artan vergi yükünü de tüketici omuzladı Ek bütçe kapsamında radikal vergi artırımlarına gidilen temmuz ayında geçen yıla göre 281,5 milyar lira daha fazla vergi toplandı. Temmuz vergileri bütçeye fazla verdirdi Merkezi yönetim bütçesi, temmuz ayında 48,6 milyar lira fazla verdi. Çeşitli ürünlerden alınan KDV, ÖTV ve harçlar gibi dolaylı vergilerin önemli oranda artırıldığı temmuzda vergi gelirlerinin geçen yılın aynı ayına göre yüzde 166,7 artışla 450,3 milyar liraya ulaşması bütçenin fazla vermesinde etkili oldu. Temmuzdaki fazlaya rağmen bütçede ilk yedi ay itibarıyla açık 434,7 milyar lira. Türkiye 67 yıldır orta gelir liginde Türkiye, “orta gelirli ülkeler” grubuna 1955 yılında girdi. 50 yıl boyunca bu kategorinin “alt orta gelir” alt grubunda yer alan Türkiye, 2005 yılında “üst orta gelir” alt grubuna yükseldi. Yabancıya gayrimenkul satış geliri düşüşte Yabancılara gayrimenkul satışından elde edilen döviz geliri, geçen yılın tümünde 6,3 milyar dolarla tüm yılların rekorunu kırmıştı. Sanayinin üretim performansında ayrışma Üretim; imalat sanayiinde yıllık bazda yüzde 2,1 artarken, madencilikte yüzde 11,6, elektrik, gaz, buhar sektöründe yüzde 3,4 azaldı. İmalat toplamdaki artışa 1,8 puan katkı yaptı, diğer iki sektör genel oranı 0,6’şar puan aşağı çekti. Kredilerde aslan payı İstanbul ve Ankara'nın Türk bankacılık sektörünün kullandırdığı kredilerin yarıdan fazlasının, tüketici ve girişimci sayısı ve genel ekonomik faaliyet kapasitesi ile de bağlantılı olarak İstanbul ve Ankara olmak üzere iki ile açıldığı belirlendi. İstanbul, toplam kredi hacminde açık ara önde giderken, kişi başına düşen ortalama kredi miktarında ise Ankara’nın ardından ikinci sırada yer alıyor.