TÜM YAZILARI
Üretim-tüketim makası kapanmıyor
Uygulanmakta olan parasal sıkılaştırma esaslı ekonomik program kapsamındaki politikaların etkisiyle üretimde giderek kronikleşen kan kaybına karşılık tüketimin hızla artmaya devam etmesi sonucu iyice açılan üretim-tüketim makasında, sanayi üretiminde aylar sonra kasımda yaşanan küçük çapta artış, daralma etkisi yapmadı.
Cari denge beş ay sonra açık verdi
Türkiye beş ay süren “cari fazla” döneminin ardından, sanayi üretiminde uzun süre sonra yeniden başlayan canlanma eğilimi ile hammadde dış alımı ve paralelinde ithalatın artışa geçtiği, prime sezonun geride kalması ile turizm gelirlerinin de mevsimsel olarak görece azaldığı kasım ayında yeniden cari açık verdi.
Konutta dramatik tablo!
Konut fiyatları ve kiralarda özellikle son üç yılda yaşanan baş döndürücü artışlar Türkiye’yi her iki alanda da açık farkla OECD birincisi yaptı. Türkiye, her iki alandaki fahiş artış dolayısıyla dünya ile ayrıştı.
2024 bütçe açığı ‘tahminlerin altında’ geliyor
2023’ün son ayında bütçe emanetleri kalemine alınan tutarlar harcaması 2024’te yapıldığı için nakit açığına yansırken, bütçe açığında görünmeyecek. Bu nedenle Hazine nakit açığının çok altında bir bütçe açığı açıklanması bekleniyor.
Borsa’da 2025 beklentileri pozitif
TL mevduat faizlerinin rekor düzeylere ulaştığı 2024, Borsa İstanbul’da (BIST) ise yatırımcı göçünün damgasını vurduğu bir yıl oldu. Aralık ayında başlayan faiz indirimleri sürecinin yıl boyunda devam etmesi paralelinde hisse senedi yatırımının cazibesinin artacağı ve 2025’in Borsa için pozitif bir yıl olması bekleniyor.
2024 ‘Liralaşma’ yılı oldu
Parasal sıkılaşma esaslı ekonomik programın ödünsüz uygulandığı ve Merkez Bankası’nın faiz silahını etkili biçimde kullandığı 2024, döviz mevduatının yerinde saydığı, Kur Korumalı Mevduatın (KKM) giderek eridiği, klasik TL mevduattaki hızlı artışla toplam mevduat hacminde “liralaşma”nın hızla arttığı bir yıl oldu.
Kredi kartı en önemli borçlanma aracı oldu
Yüksek faizin caydırıcılığı yanında Merkez Bankası’nın parasal sıkılaştırma kapsamında dezenflasyon patikası ile uyumlu seyri sağlamak amacıyla gidilen seçici kredi uygulaması ve belirlenen aylık büyüme sınırları ile miktarsal kısıtlamanın uyguladığı 2024 yılında bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi reel olarak yüzde 5,3 oranında bir daralma kaydetti.
Tüketici enflasyonu son bir yılda 20 puan aşağı indi
TÜİK’e göre tüketici fiyatları aralıkta yüzde 1,03, son bir yılda yüzde 44,38 arttı. Aralıkta en yüksek artış yüzde 2,78’le ev eşyasında. Aylık artış en ağırlıklı harcama grubu olan gıdada yüzde 1,29 oldu; giyim ve ayakkabı, ulaştırma ve alkollü içecekler ve tütünde ise gerileme yaşandı.
2025 yılında dolar kaç lira olacak?
Türkiye’de özellikle bireysel yatırımcılarca uzun yıllardır en favori finansal yatırım aracı olarak görülen dolar, yüksek faizin damgasını vurduğu 2024 yılında nominal artışı enflasyonun çok altında kaldığı için reel olarak önemli oranda zarar ettirdi.
Yıllık dış ticaret açığı 'hammadde' ile büyüdü
Parasal sıkılaşma döneminde frene basan sanayi sektörünün üretiminde uzun süre sonra başlayan yeniden canlanma işareti olarak hammadde dış alımının kasımda artışa geçmesi, aylık ithalat faturasını büyüttü. Geçen yıl temmuz ayı ile bu yıl ekim sonu arasındaki dönemde toplam 43,2 milyar dolar olmak üzere sürekli küçülen yıllık dış ticaret açığı 15 ay sonra yeniden büyüdü.
Hane halkında yoksulluk büyüdü
Parasal sıkılaştırma programı kapsamında aşırı yüksek faiz düzeyi üretimi, istihdamı baskılarken enflasyonla mücadelede katedilen mesafenin sınırlı kaldığı 2024 yılında artan yoksullaşma Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) istatistiklerine de yansıdı. TÜİK’e göre 2024 yılında göreli yoksul sayısı 11 milyon 457 bine, oranı da yüzde 13,6’ya yükseldi.
İbre borsa, altın, döviz ve konutu gösteriyor
Merkez Bankası’nın yılın son toplantısında aldığı kararla başlayan ve 2025 boyunca devem etmesi beklenen faiz indirimleri sürecinde, ekonomide yeni bir döngü yaşanacak ve para yeni adresler arayacak.
2025 enflasyonuna asgari ücret etkisi ne kadar olacak?
Ücret artışlarının talebi, onun da enflasyonu körüklediği, bu nedenle asgari ücretteki yüksek oranlı artışların “ücret-fiyat sarmalı”na yol açtığı görüşü ekonomi çevrelerinde karşılık bulurken, konuya ilişkin bir Merkez Bankası araştırması etkinin sanılanın aksine yüksek olmadığını ortaya koyuyor.
Asgari ücret bazı sektörlerde 'genel ücret’
Türkiye’de asgari ücretli çalışanların giderek artan oranı Avrupa ülkelerinin çok üzerine çıkarken, bazı sektörlerde ise yüzde 70’i aşan oranla asgari ücret adeta genel ücret haline gelmiş bulunuyor.
KOBİ’ler 2023’ü az hasarla atlatmış
Ekonomide dengelerin bozulması üzerine ikinci yarısında yeni yönetim ve yeni bir programla köklü politika değişikliğine gidilmek zorunda kalınan 2023, başta küçük ve orta boy işletmeler (KOBİ) olmak üzere ülkedeki girişim sayısının azaldığı bir yıl oldu. Ancak KOBİ’lerin ciro, üretim, katma değer ve istihdamı artmaya devam etti.