Emrah LAFÇI

Ekonominin Doğası emrah.lafci@dunya.com
TÜM YAZILARI
Merkez Bankası’nın yerinde olmak istemezdim 2025 için Türkiye ekonomisinin tartış­masız en önemli konusu enflasyonla mücadeleye ilişkin alınan neticeler ola­caktır. Bu mücadelede başarısız olunma­sı durumunda ekonomi yönetimi üstün­deki baskılar muhtemelen çok artacak.
K tipi ayrışma derinleşiyor Dünya ekonomisi açısından son yılların en flaş konularından bir tanesi Avrupa’nın muadil ülkelerinin gerisinde kalması oldu. Çin ve ABD kendine has özellikleriyle verimlilik, inovasyon, AR-GE, imalat sanayi gibi alanlarda Avrupa’yı geride bıraktı. Asgari ücret zammı kimseyi memnun etmez Asgari ücret zammı birçoklarının ve benim de beklediğim gibi %30 oldu. Bu oran hiçbir kesimi memnun etmeye­cektir. Bu zamla birlikte net asgari ücret 22.104 TL oldu.
İmalat kaynaklı küresel bir durgunluk mu? Makro değerlendirmeler yaparken ka­mu harcamalarının niteliğinden ziya­de niceliğine dikkat ediyoruz. Bir beka meselesi: ekonomi Ülkemiz gerçekten de coğrafi olarak eşsiz bir yerde. Doğal güzellikler an­lamında söylemiyorum bunu. Sınır kom­şularımızın istikrarları arasındaki inanıl­ması güç uçuruma dikkatinizi çekmek is­tiyorum. Enflasyonla mücadelede kredi tükeniyor Enflasyon ülke ekonomisinin ana konu­su olmaya devam ediyor. Türkiye’nin makroekonomik anlamda en başarısız ol­duğu alanlardan biri enflasyonla mücadele­dir desek sanırım yanlış olmaz. Olayları de­ğerlendirirken yakın tarihte yaşadıklarımızı daha fazla dikkate alıyor ve önceki dönemde yaşananlara gereğinden daha az önem atfe­diyoruz. Bulanık denizdeki yegane netlik ABD’nin yeni dönem politikaları konu­sunda kafalar karışık. Her gün farklı açı­lan yeni bir haber geliyor. Herkesin aklında aynı soru; “Trump seçim dönemindeki vaat­lerini uygulayabilecek mi?”. Yoksa taç giyen baş akıllanacak ve bu vaadlerin bir kısmı ra­fa kalkacak ya da daha yumuşak mı uygula­nacak? Asgari ücret zammı referans olacak: Yüzde 30 yapılırsa… Asgari ücret tartışmalarının aylar sürdüğü bir ülkede yaşıyoruz. Bu hiç normal bir durum değil. Tartışma­ların bu kadar uzun sürmesinin ve her kafadan bir ses çıkmasının birkaç sebebi var. Halat çekme yarışını kim kazanacak? Merkez Bankası son iki blog yazısın­da aynı konuyu ele aldı. Bu da, TCM­B’nin blogu bir iletişim yolu olarak kullan­dığını düşünürsek, ilgili konuya ne derece önem verdiğini net bir şekilde gösteriyor. Konu Avrupa Birliği’ne yapılan ihracatın seyri, performansı, ve ihracatın belirleyi­cileri. Kritik hafta ve Trump gerçeği Yılın en kritik haftasının tam ortasın­dan yazıyorum bu yazıyı. Ben yazı­mı yazarken ABD’nin 47. Başkanı Donald Trump da balkon konuşmasını yapıyor. Trump ihtimali ve olası etkileri Trump’ın seçilme ih­timalinin artmasıy­la birlikte, kendisinin başkanlığında dünya­nın hangi yönde değişe­ceğine ilişkin senaryo­lar da artmaya başladı. Hatta seçilme ihtimali bile piyasa fiyatlamala­rını etkilemeye başladı. ABD tahvil faizlerinde­ki ve Bitcoin’deki yükse­lişin bir kısmını buraya bağla­mak mümkün. Trump’ın hem uluslararası ilişkilerde hem de küresel ekonomide önemli de­ğişiklikler Kamu harcasa, hayat bayram olsa Makro ekonomik anlamda ülkeleri de­ğerlendirirken ya da kıyaslarken bü­yüme rakamlarına özel bir yer ayrılıyor do­ğal olarak. Çünkü büyüme üretimdeki artışı bize gösteriyor. GSYH ölçümünde farklı me­todlar kullanılıyor. Üretim yönetimi, gelir yöntemi ve harcama yöntemi. Eğer harcama olmazsa üretim de olmaz. Fakirlik bizde aileden miras TÜİK geçtiğimiz haftalarda 2023 için “Dezavantajların Kuşaklararası Akta­rımı” konulu bir çalışmanın sonuçlarını ya­yınladı. İlginç bir şekilde bu çalışmanın pek de bir yerde konu olmadığını gördüm. Hal­buki geçtiğimiz yıllarda hem mutlak olarak hem de göreceli olarak belirli kesimlerin maddi koşullar itibariyle geride kaldığına ilişkin ilginç sonuçlar vardı. Bu yazıda bu sonuçlardan bahsetmek ist Yatırım fonlarından al haberi Yatırım fonla­rı artık iyice hayatımıza girdi. Fon yatırımcı sa­yısında eşi ben­zeri görülmemiş artış, hem eko­nomik koşulla­rın bir dayatması hem de yavaş da olsa artan finan­sal okuryazarlı­ğın bir göstergesi. Enflasyon beklentilerini çıpalayamadık  Dünya büyük ölçüde enflasyon sorununu çözdü. Biz daha yeni başlı­yoruz. Zaten enflasyonun yaratıldığı dönem ve or­taya çıkma sebebi de aynı değildi. Bu konuda dünya­nın geri kalanından olum­suz ayrışmakla birlikte da­ha yüksek bedeller ödemek zorunda kalıyoruz. Dünya genelinde enflasyon dış­sal şoklar nedeniyle yüksel­mişti.