Dr. Bertan KAYA

YENİ DÜNYADA YÖNETİM bertan.kaya@dunya.com
TÜM YAZILARI
Halka arz hayalini hedefe çevirin Geçen yazımda her KOBİ’nin halka arz düşünmüyor olsa bile, kendisini halka arz olacakmış gibi hazırlamasını önermiştim. Bu size hedef verir, disiplin altına alır. Kaldı ki doğru koşullarda ve zamanlama ile yapılan halka arz size çok şey katar.
Halka arz olacak gibi hazır olun! Türkiye kendine özgü makro ve mikro riskleri ile iş yapmanın kolay olmadığı ama dinamik ve gelecek vaat eden bir ülke. Şirketlerimizin kaldıraç oranları yüksek. Yani aşırı borçlular. Yetersiz özsermayeden dolayı hem çalışma sermayesi hem de yatırımlar büyük ölçüde borçla finanse ediliyor. Öte yandan iş insanımızda bir büyüme, atak yapma isteği de var. 2024’te nereden tasarruf edilmez? Önce nereden tasarruf edilmeli o konuda düşüncelerimi paylaşayım. Malum, 2024 ekonomide yeni politikaların sonuçlarının en sert şekilde hissedilebileceği bir sene olarak görülüyor.
Çalışanınızı elde tutun Şirket sahiplerine sadece bir tane öneri yapma şansım olsa, “yetişmiş, tecrübeli, iyi çalışanlarınızı asla kaybetmeyin” demek isterdim. Şirketinizin değerini nasıl artırırsınız? Geçen yazımda, şirketinizin değerini artırmak için “sürdürülebilir büyüme”, “kurumsallaşma” ve “sürdürülebilirlik” üçlüsünden bahsetmiştim. Şirketinizi değerli hale getirin Genellikle işletme sahipleri şirketlerinin değerini hep merak ederler ve kafalarında bir rakam vardır. Öte yandan bununla ilgili net bir bilgiye sahip olmazlar. Bu bilgiye sahip olmak için şirketinizin işin uzmanlarınca değerlemesinin yapılması gerekir. EVA ve SSGR birlikte ne anlatır? Geçen hafta yazılarımda EVA yani “ekonomik katma değer” ve SSGR yani “kendiliğinden sürdürülebilir büyüme oranından” bahsetmiştim. Büyümeniz ne kadar organik? Büyüme tüm işletmelerimizin ortak hedefi. Malum, içinde bulunduğumuz dönem zor bir dönem ve bu dönemde büyümemek “küçülmek” demek. Ancak burada sorulması gereken soru şu: bu büyümeler sağlıklı mı? Diğer bir ifadeyle, büyümenin ne kadarı organik? Kârdan çok EVA’ya bakın Geçtiğimiz hafta şirketinizi veya yatırım yapmayı düşündüğünüz herhangi bir şirketi değerlendirmek için geleneksel ölçütlerden daha ileri seviyede iki analizden bahsetmiştim. Şirketiniz sandığınız kadar başarılı mı? Şirketlerde başarının, her ölçekte genel kabul gören üç temel finansal ölçüsü var. Gelir, kâr ve nakit akışları. Bunları hepimiz yakından biliyoruz. Enflasyon üstünde büyümek, adetsel olarak satışları artırmak, zor dönemlerde bile kar elde etmek, kısa vadede sağlıklı nakit akışları ortaya koyabilmek. Yönetim kurulları güçlendirilmeli Önceki yazılarımda anlatmıştım, ülkemizdeki şirketlerde üç tür yönetim kurulu var. Şirketinizin geleceği buna bağlı Şirketler hangi ölçekte olurlarsa olsunlar, hata yaparlar. Önemli olan bu hataların ölçekte ve hangi seviyede yapıldığıdır. Şirketler ölçek olarak küçük, orta ve büyük işletmeler olarak sınıflandırılır. Faaliyet seviyesi olarak da bir şirkette stratejik ve operasyonel faaliyetler vardır. KOBİ’ler nasıl büyür? Salı günü KOBİ’lerin iki önemli sorunu olan büyüme ve kurumsallaşmadan bahsetmiştim. Şirketler kurumsallaşmak için büyümeyi bekliyor, beklerken de kurumsal olamadıklarından büyüyemiyorlar demiştim. Yumurta tavuk, büyüme kurumsallaşma Ülkemizde 250 kişiden az çalışan istihdam eden, yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 500 milyon lirayı aşmayan işletmeler KOBİ olarak tanımlanmış durumda. Sektör körlüğünü aşın Türkiye’de iş dünyasında bir sektör körlüğü var. Herkes kendi sektörünün gerçekleri ve kuralları içinde rekabet etmeye çalışıyor. Varsayımları sorgulamadan, kalıpları kırmayı düşünmeden rekabet etmeye çalışıyor.