Dr. Bertan KAYA

YENİ DÜNYADA YÖNETİM bertan.kaya@dunya.com
TÜM YAZILARI
İş modeliniz kadar güçlüsünüz Özellikle içinde bulunduğumuz bu zorlu değişim ve dönüşüm döneminde iki hata lüksümüz yok. Biri stratejimiz, diğer ise iş modelimiz. Strateji gelecek hayalimize yani vizyonumuza ulaşma planımız. İş modeli ise bu planı nasıl uygulayacağımız.
2024’te işinizi nasıl korursunuz? İş insanları olarak hücum oynamayı seviyoruz. Ancak futbolda sevdiğim bir tabir var, “hücum maç kazandırır ama savunma şampiyon yapar”diye. Mali riskleri yöneten oyunda kalır Önceki iki yazımda 2024 senesinin zor geçeceğinden bahsetmiş, ayakta kalmak için yapmamız gerekenlerden genel hatları ile bahsetmiştim. İlk adım şirketinizin risk maruziyetlerinin, yani riske açık alanlarının belirlenmesi idi.
Önce ayakta kalmalıyız Salı günkü yazımda 2024’ün şirketler için zor geçebileceğini söylemiştim. Gerek uygulanmakta olan ekonomi programı gerekse de dünyada konjonktürün iyileşmesi ile 2025-2027 arası dönemde hem makro ortamın, hem de işlerin iyi olacağını düşünüyorum. Ortalık karışacak, vaziyet alın Geçtiğimiz hafta içinde Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek TRT Haber’de yer alan özel röportajda, iş dünyasına net mesajlar verdi. Sayın Bakan geleceğe yönelik olarak umutlu bir tabloya işaret ediyor. Kaliteli büyümenin arkasında ne var? Büyüme tüm şirketlerimizin ana hedefi. Ciroda, EBITDA’da, kârda, pazar payında, ölçekte, yurt dışında, yurt içinde, aktifte, maddi olmayan duran varlıklarda veya Ar-Ge kapasitesinde büyümeye çalışıyoruz. Büyüme son derece sağlıklı, ancak bu büyümenin nereden geldiği de en az büyümenin kendisi kadar önemli. Riskinizi nasıl yönetiyorsunuz? Şirketlerde en önemli konulardan bir tanesi risk yönetimi. Geçen yazımda da belirtmiştim, bu dönemde şirketlerin en önemli iki kası inovasyon temelli strateji geliştirme ve risk odaklı yürütme (execution) olacak. Bunlardan bir tanesinde dahi yaşanacak aksama, EBITDA’nızı hızla bozacak. Sürdürülebilir karlılığı güçleştirecek. Stratejik başarı için CEO’lara bir tavsiye İçinde bulunduğumuz hızlı değişim ve yapay zeka döneminde şirketleri yöneten liderlerin artık bir sağ, bir de sol kolu olması gerekiyor. Değer göçü ve iş tasarımı Yönetimde yeni teori ve modelleri kucaklamakta hevesliyiz. Öte yandan geçmişte kalan ve unutulmuş o kadar kıymetli teori ve modeller var ki, bence bugün bile geçerliler. Şirketlerimiz bunları yeniden keşfetse, bir veya iki jenerasyon önceki bu modellerden faydalansa, inanılmaz işler başarabilir. Farklılaşan ve cesur olan kazanacak Frederick Taylor 1913 senesinde “Bilimsel Yönetimin İlkeleri” başlıklı kitabını yayınladı. Kitapta önerilen üretim ve yönetim anlayışı “seri üretim” olarak adlandırıldı ve bu prensipleri benimseyen Henry Ford ve şirketine Model- T otomobili ile bir servet kazandırdı. SWOT 2000 senesinde bir firmaya SWOT analizi gerçekleştirmeniz gerek dediğimde, firma sahibi bana uzaydan gelmişim gibi bakmıştı. Bugün bu kavramı duymayan yok. 2024’te nasıl yönetelim? Ekonomi yönetimi tarafından yapılan açıklamaları satır aralarını da okumaya çalışarak takip ediyorum. Son üç senede en rasyonel politikaların bu dönemde uygulandığı kanaatindeyim. Yatırımın doğrusu Bugün yatırım üzerine sohbet etmek istiyorum. En büyük ve kurumsal şirketlerden, en küçük aile şirketlerine kadar herkesin büyüme için yapmak zorunda olduğu, ancak riskleri göz ardı ettiğinde veya yönetemediğinde problemli bir konu. Böyle gelmiş böyle gider mi? Değişim gerçekleştiğini bildiğimiz, emin olduğumuz ama günlük olarak bütün boyutları ile hissetmediğimiz bir kavram. Değişimi algılayabilmek için, konuya günler, haftalar, aylar değil, seneler olarak bakmamız gerekiyor. Execution Cumhuriyetimizin 100. Yılı kutlu olsun. Hepimizin bildiği üzere Cumhuriyet bir fikir, ama onu değerli yapan fikirden çok uygulama kısmı.