Truva Bakır’dan 320 milyon dolarlık yeni tesis yatırımı

Başak Nur GÖKÇAM

Cengiz Holding iştiraki Truva Bakır, Çanakka­le’deki bakır madeni re­zervi üretimi için yeni tesis yatı­rımını duyurdu. Çanakkale’de 90 milyon cevheri ülke ekonomisi­ne kazandırmaya hazırlanan şir­ket, yeni tesisin yatırım bedeli­nin 320 milyon dolar olduğunu açıkladı.

Üretimin 2,5 yıl sonra başlayacağı tesisteki mevcut re­zerv ile 2,5 milyar dolarlık itha­latın önüne geçilecek. İnşaat dö­neminde 2 bin kişiye istihdam sağlanacak yeni tesisin işletme sürecinde ise bin 200 kişi çalışa­cak ve bunun büyük kısmını yerel istihdam sağlayacak.

Çanakkale’nin tarihten turiz­me, tarımdan sanayiye pek çok zenginliğe sahip olduğunu söy­leyen Truva Bakır İşletme Mü­dürü Ünsal Arkadaş, “Cengiz Holding olarak yeraltındaki ma­denlerin yaklaşık yüzde 90’ını çıkartıyoruz. Ülkemizin geliş­mesinde lokomotif iller arasın­da yer alan Çanakkale hem tarihi hem de ekonomik açıdan büyük önem taşıyor. Cengiz Holding’in ‘Yerin altındaki bütün cevherle­ri çıkarıyoruz’ fikriyle başlattığı ve tarihe destek vermeyi amaç­ladığı projeyi biz de Çanakka­le’de devam ettirmekten mutlu­luk duyuyoruz” dedi.

“Bakır zenginliğini ekonomiye kazandıracağız”

“Türkiye’nin bakırını biz çı­kartıyoruz” diyerek sözleri­ne devam eden Truva Bakır İş­letme Müdürü Ünsal Arka­daş, “Çanakkale’deki projemizi 2019 yılında burada saha araş­tırması yapan başka bir firma­dan devraldık. Sonrasında biz buradaki gerekli rezerv hesap­larını yaptık ve yeraltı model­lemeleri yaparak işletme pro­jelerinin izin aşamalarını ta­mamladık. Tesisi kurmaya önümüzdeki birkaç ay içerisin­de başlayacağız ama üretime başlamak için daha önümüz­de 2,5 yıl var. İnşaat tamamlan­dığında Halilağa Bakır Made­ni Tesisleri’nde Çanakkale’nin bakır zenginliğini uluslararası standartlarda ekonomiye ka­zandıracağız” diye konuştu.

320 milyon dolarlık yatırım

Projenin toplam bütçesinin 320 milyon dolar olduğu bilgi­sini veren Arkadaş, “Çıkartma­yı düşündüğümüz cevher 90 milyon ton. Bu şu anda Türkiye koşulları açısından yüksek bir miktar. Yılda 6 milyon ton cev­her üretilerek, yıllık 20 bin ton bakır üretimi yapılacak. Yani proje inşaat haricinde 17 yıllık, inşaat süresiyle de 20 yıllık bir proje olduğunu söyleyebiliriz” dedi.

“Üretmek gerek, başka şansımız yok”

Bakır madeninin, stratejik hammadde olarak modern dün­ya için vazgeçilmez olduğunun vurgusunu yapan Ünsal Arka­daş, “Türkiye’de yıllık bakır ih­tiyacı 500 bin ton civarında, üretilen bakır miktarı ise yılda 120 bin ton. Toplam ihtiyacın yüzde 20’sini Türkiye’deki tek bakır izabe tesisine sahip, bi­zim de kardeş şirketimiz olan Eti Bakır karşılıyor. Bu miktar 20 yıl öncesinde de oran ola­rak aynıydı. Türkiye’nin yıllık ihtiyacı 350 bin ton iken, üre­tim ise 80-90 bin ton kadardı. Bugün ihtiyaçlar arttığı halde üretim istediğimiz oranda art­mamış durumda. Mevcut eko­nomik koşulları düşündüğü­müzde üretmemiz gerektiğini ve ithal ederek bunun devam­lılığının olmayacağını hepimiz biliyoruz. Başka şansımız yok” ifadelerini kullandı.

Halilağa Bakır Madeni saye­sinde hem bölgenin ekonomik kalkınmasını desteklemeyi hem de Türkiye’nin bakır ihtiyacı­nın karşılanmasına katkı sun­mayı hedefliyoruz. Şu anda yatı­rım aşamasında olan tesisimiz­le 15 yıllık işletme dönemimiz boyunca toplam 90 milyon ton cevheri ekonomiye kazandıra­rak, ithal edilmekte olan 2,5 mil­yar dolarlık katot bakırın Türki­ye’de üretilmesini sağlayacağız. Şu anda Eti Bakır’ın toplam saf bakır üretimi 70 bin ton. Elazığ ile birlikte burası devreye girdi­ğinde Eti Bakır ve Truva Bakır olarak üretimimiz 100 bin ton saf bakırı geçmiş olacak” bilgi­sini verdi.

“Maden, modern hayatın başlangıcıdır”

Madencilik sektörüne bakış açısı nedeniyle bir bilgilendirme toplantısının bile olay haline gel­diğini fakat her şirket gibi kendi­lerinin de ülke kazancı için ça­lıştıklarını belirten Truva Bakır İşletme Müdürü Ünsal Arkadaş, “Biz de bu ülkenin yetiştirdiği mühendisleriz. Unutmayalım ki maden, modern hayatın başlan­gıcı demek. İnsan, madeni keş­fiyle günümüz koşullarına ula­şıyor ve yaşam şartları iyileşiyor. Önemli olan iyi ve temiz üretim yapmak” ifadelerinde bulundu.

Taş Devrine uzanan kazıların sponsoru oldu

Çanakkale’de doğal kaynakları ekonomiye kazandırmak için yatırımını sürdüren Truva Bakır, bölgede eşsiz bir çalışmanın da destekçisi oldu. Şirket, geçmişi 86 bin yıl öncesine uzanan buluntularıyla, Anadolu’nun bugüne kadar keşfedilen en eski Paleolitik buluntu alanlarından biri olma özelliğini taşıyan ve tüm insanlığın geçmişine ışık tutacak Çanakkale’nin Çan ilçesindeki tarihi İnkaya Mağarası kazılarına sponsor oldu.

Projeye ilişkin bilgi veren İnkaya Mağarası Kazı Başkanı ve Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Özer, “Bugüne kadar yapılan kazılarda 20 binin üzerinde çakmaktaşı ve bazalt yontma taş aletleri ile bu aletlerin parçalarına ulaştık. İnkaya Mağarası dolgularında şimdilik 7 farklı alanda kazı yapıldı.

Buluntuların ışığında, İnkaya Mağarası’nı farklılaştıran bir diğer yön, Türkiye’de devam eden mağara kazılarından elde edilen buluntularla benzerlik göstermemesi ve daha çok Balkan Paleolitiği ile ilişkilendirilebilecek olması. Genel beklenti, İnkaya kazılarıyla hem Batı Anadolu’daki fosil insan varlığının ortaya konulması hem de Anadolu ile Balkanlar arasındaki Paleolitik Çağ insanlarının karşılıklı göçlerini aydınlatması. Tarihin ortaya çıkarılmasında büyük öneme sahip bu kazılara sunulacak her katkı, gelecek kuşaklara aktarılacak en güzel mirastır” diye konuştu.

Sürdürülebilir madencilik odağında çalışılacak

Maden sahasının istihdam merkezi olmaya hazırlandığının altını çizen Ünsal Arkadaş, “Tesisin inşaatında 2 bin, işletmesinde bin 200 kişi çalışacak. Bunun en büyük kısmını yerel istihdam oluşturacak. Önceliğimiz bölge insanına, topluma ve çevreye faydayı gözetmek, ekolojik dengeyi ve ekosistemi korumak olacak. Sürdürülebilir madencilik odağındaki üretim anlayışımızla bölgede yeraltı suyu kullanmayan belki de tek sanayi şirketi biz olacağız” dedi.