Trafoculara ABD yolunu açacak

MEHMET KARA 

İSTANBUL - Türkiye’deki trafo, türbin, devre kesici, şalter ve izolatör başta olmak üzere elektrik şebekeleri teçhizatı üreticilerine, yılda 16 milyar dolarlık bir iş hacmi bulunan ABD pazarına giriş kapısı aralanıyor. İstanbul’a ofis açan ABD’li danışmanlık şirketi Wenco Group, şu anda açık bir ihalenin tedarikçiler listesinde yer vermek üzere Türk trafocularla görüşme halinde. Sırada diğer ürünler var. 

Uzun yıllar, ABD’nin en büyük elektrik dağıtım şebekesine sahip Kaliforniya Elektrik Dağıtım Şirketi’nin ihale şartnamelerini hazırlayan Bruce Movahedi, geçtiğimiz yıllarda kendi şirketini kurdu. Wenco Group, sadece Kaliforniya’da değil, tüm ABD’deki elektrik dağıtım şirketlerinin ihalelerine teklifl er atan bir şirket. Movahedi, en kabul edilebilir teklifl erin nasıl hazırlanacağı konusundaki birikimine güvenerek attığı adımın bir parçası olarak ABD dışına da uzandı. 

ABD dışında ilk tercih Türkiye

İlk yurtdışı ofisini Avrupa’da açmaya karar veren Movahedi, ülke seçiminde ise Türkiye’yi tercih etti. Movahedi, bu tercihinde, Almanya başta olmak üzere Avrupa ülkelerinin çoğunun stabil piyasalar haline gelmesi, Türkiye’nin ise gerek kendi içinde gerekse çevresindeki ülkelerle birlikte ciddi bir büyüme potansiyeli taşımasının etkili olduğunu söyledi. Movehedi’nin bu tercihini destekleyen bir başka önemli faktör ise hem Türkiye’yi yakından tanıması hem de Türkçe’yi çok rahat şekilde konuşabilmesi. Diplomat bir ailenin çocuğu olduğu için üniversite eğitimini Türkiye’de, Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nde tamamlayan Movahedi’nin üniversite yıllarına dayanan önemli tanışıklıkları da var. ABD’ye trafo, kablo ve türbin satışı yapmak isteyen Türk şirketleriyle temasa geçtiğini belirten Movahedi, şu anda küçük ölçekli bir ihaleye

teklif atmak üzere olduğunu belirtti. Bu ihale sürecine Türk şirketlerini de dahil etmek üzere ihaleyi açan kurumdan 9 günlük ek süre istediğini kaydeden Movahedi, maliyet ve kalite standartlarına en uygun teklifi ortaya çıkarabilmeleri halinde önümüzdeki günlerde ilk kez bir Türk trafo markasının da ABD pazarında boy göstereceğini vurguladı. 

Türkler neden katılmıyorlardı? 

Los Angeles Enerji Departmanı’nın ABD’nin en büyük kamu enerji kurumu olduğunu ifade eden Movahedi şunları söyledi: “Bu kurumda sendika var ve çok etkili. Açılan ihaleler herkese açık olmak zorunda. Çinli küçük bir firma bile girmek istese hayır diyemezler. Ancak katılan yüzlerce firma arasında tek bir Türk firması bile yoktu. Demek ki ya ABD standartlarında tasarım yapamıyorlardı ya da başka bir engel vardı. O zaman dedim ki danışman bir firma olmalı ve bunların girmesini sağlamalı.” Movahedi’nin verdiği bilgiye göre Tayvanlılar da bundan 7 yıl öncesine kadar ABD’deki ihalelere katılamıyordu. Bunun nedeni ise ürün ve teknolojilerinin gereken standartları taşımamasıydı. Movahedi şöyle dedi: “Ben Taipei’ye gidip incelemeler yaptım, onları teklif vermeye davet ettim. Önce ürün listeleri göndermeye başladılar, zamanla işi öğrendiler. Kaliforniya’dan başlayıp bütün ABD’ye satış yapar hale geldiler." 

ABD’deki ihalelerde Tayvanlılar’ın ardından Koreli şirketlerin de devreye girdiğini belirten Movahedi, “Onlar da benzeri bir süreç yaşadılar ve geçen sene ABD’de trafoların yüzde 63’ünü Koreli firmalardan alındı” dedi. Daha sonra Koreliler’in pazarda önünün kesildiğini anlatan Movahedi, bunun nedenini şöyle dile getirdi: “Üç Amerikan firması damping yapıyor diye Koreliler’i şikayet etti. Aslında doğru, 1.2 milyon dolarlık trafoyu 700 bin dolara satıyorlardı. Böylece Koreli firmaya yüzde 26 ek vergi kondu,Böylece sonraki ihalelerde listenin sonlarına düştüler. Şu anda müthiş bir açıklık var. Türkiye’deki fabrikalar için fırsat.” 

Aslında deneyim yok değil 

Herhangi bir trafo merkezinde ya da termik santralde binbir çeşit malzeme bulunduğunu ve bunların pek çoğunun Türkiye’de de üretildiğini anlatan Movahedi, “Ama maalesef ABD’de boy gösteremiyorlar. İzolatörler, trafolar, devre kesiciler, kablolar, şalterler, ölçü aletleri, trafo merkezinde kullanılan bütün aparatlar” dedi. Türk şirketlerinin ABD’de iş yapabilecek kalitede olduğuna inandığını ifade eden Movahedi, bunu geçmişte Birleşmiş Milletler bünyesinde kendisi tarafından geliştirilen Kabil’deki bir trafo merkezi projesi örneğinden çok iyi bildiğini vurguladı. İhaleyi alan Türk firmasının çok kaliteli bir trafo merkezi kurduğunu anlatan Movahedi, “Hintliler, Pakistanlılar çok kaliteli iş yapamıyorlar. Türkler ise AB standartlarına da uyumlular ve çok başarılılar” diye konuştu.