İngiliz Rolls Royce ‘yerli oto’ için geldi

İBRAHİM EKİCİ

Yerli uçak, yerli araba markası gibi önemli milli projeleri değerlendirmek isteyen Rolls Royce ile daha önce uçak motoru konusunda da görüşmeler yapılmıştı. Rolls Royce’un bu projeleri değerlendirme isteği, Türkiye’nin aradığı teknoloji ortağı içinde kapasiteli bir adayın ortaya çıkmasını sağlamış oldu. Böylece Ekim 2014’te Rolls Royce Başkanı Tony Wood’un Sanayi Bakanı Fikri Işık’a yazdığı mektupta gündeme getirdiği “Türkiye’de bir Gelişmiş Üretim ve Teknoloji Merkezi kurmak istiyoruz” talebi meyvelerini verdi. Hafta başında merkezin kuruluşu açıklandı ve protokol imzaları Türkiye Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık ile İngiltere Ticaret ve Yatırımlardan Sorumlu Devlet Bakanı Lord Maude of Horsham tarafından atıldı. İstanbul’da gerçekleştirilen imza töreninde TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof. Mehmet Çelik ve Rolls-Royce Küresel Üretim Direktörü Dr. Hamid Mughal da katıldı. Rolls Royce’un, “Türkiye Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı himayesinde kurulan ve Savunma, Ulaştırma ve Enerji Bakanlıkları tarafından onaylanan Gelişmiş Üretim ve Teknoloji Merkezi’nin ilk endüstri lideri ve kurucu üyesi” olduğu duyuruldu. Yetkililer, “ilk endüstri lideri ve kurucu üyesi” ibaresinin, merkezin üretici firmaların ortaklığına açık olmasını ifade ettiğini belirtti. Buna göre, Ar - Ge’sini TÜBİTAK’ın yaptığı ‘yerli araba’nın motor gibi temel aksamlarının üretimi konusunda Rolls Royce önemli rol oynayacak. Aracın fiili üretimi konusunda ise TÜBİTAK’ın daha önceki seçim süreçleri sonucu belirlenen 5 yerli üretici rol alacak. 

Kuruluşu ile ilgili duyuruda, merkezin, “Türkiye’nin milli projelerinin temelini oluşturan endüstriyel beceri ve yeteneklerin geliştirilmesine öncülük edeceği” belirtildi. DÜNYA’nın edindiği bilgilere göre merkez, yalnızca ‘yerli uçak’ projesi için değil, aynı zamanda ‘yerli araba markası’ için, hatta öncelikle ‘yerli araba markası’ için çalışacak. 

Başbakan kamuoyuna gösterecek 

Edinilen bilgilere göre yerli arabada, yerli şirketlerin yüksek maliyeti nedeniyle kaçındıkları için Ar – Ge çalışmaları bizzat TÜBİTAK tarafından üstlenilen araç için ortaya bazı prototipler de çıktı. Bunların kamuoyu ile paylaşılması için önümüzdeki günlerde Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun katılacağı bir tören düzenlenmesinin gündemde. 

TÜBİTAK’ın yaptığı yerli üreteci seçimi sürecinde 10’dan fazla firma değerlendirmeye alınmış, TÜBİTAK’ın yürüttüğü eleme süreci sonucunu açıklayan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık “Yerli otomobil üretimi konusunda aradığımız babayiğidi bulduk” diyerek finale kalan firmaları açıklamıştı. Birinci olana 100 milyon lira teşvik verilecek olan TÜBİTAK destekli projede finale Hema Endüstri ve Magna ortaklığı, Karsan, Isuzu, Hisarlar, Malkoçlar ve Derindere firmaları kalmıştı. 

Yerli bölgesel uçak konusunda da SNC firması ile çalışılıyor. Bu firma ile hükümet arasında yerlilik oranının yüksek tutulması konusunda görüşmeler var. Bakan Fikri Işık’ın RR’un merkezi ile ilgili olarak DÜNYA’ya yaptığı açıklama, bu merkezin yerli uçak konusunda da önemli roller üstlenebileceğini gösteriyor.

Rolls Royce Başkanı Wood’un mektubu merkezin yolunu açtı

BSTB Fikri Işık, işbirliği ile ilgili olarak DÜNYA’ya yaptığı açıklamada, “Rolls-Royce, 100 yılı aşkın bir süredir uçaklar, gemiler ve kara taşıtları için güç üreten önemli bir firma. Yeni Airbus A350 ve Boeing 787 Dreamliner gibi dünyanın en gelişmiş yolcu jetlerine güç veren uçak motorları ile tanınıyor. Ekim 2014’te şirketin başkanı Sayın Tony Wood, bize mektup yazarak, Türkiye’de bir ‘Gelişmiş Üretim ve Teknoloji Merkezi’ kurmak istediklerini belirtmişti. Biz de ocaktaki İngiltere ziyaretimizde Rolls Royce tesisini de incelemiş, yapabileceklerimizi istişare etmiştik. ‘Gelişmiş Üretim ve Teknoloji Merkezi’ kurma niyeti, doğrusu bizi çok memnun etti. Zira Rolls Royce, bu modeli diğer bazı ülkelerde de uygulamış, çok olumlu sonuçlar çıkmıştı. İmzaladığımız protokoller, projenin olgunlaşması, daha belirgin bir hal alması açısından önemli. Kamunun projenin arkasında olduğunu gösteriyor. Rolls Royce’un alanları havacılık, gemicilik, otomotiv, savunma gibi sektörler, bizim imalat sanayimiz açısından büyük önemde. Bu merkez, büyük bir sinerjinin doğmasını sağlayacak. TÜBİTAK ile işbirliği içinde olacak, birlikte Ar-Ge projeleri geliştirebilecekler. Projelerinin bazıları ülkemizdeki firmalarca yatırıma ve üretime dönüştürülebilecek. Havacılık sektöründe dev firmalarının Türkiye ile işbirliğinin artması, hatta bu firmaların ülkemizde yatırım yapmaları da mümkün olabilecek. Bilhassa uçak motorları konusunda oluşacağını öngördüğümüz know-how, ülkemizdeki Ar-Ge ekosisteminin gelişimine de katkı sağlayacak. İngiltere ve Rolls Royce firmasıyla ilişkilerimizi geliştirmeye devam edeceğiz. Biz kamu olarak yatırım yapacak tüm şirketlerin yanında olacağız” dedi.